به گزارش دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم، شامگاه گذشته پایتخت افغانستان، شاهد لحظاتی پرالتهاب و پرابهام بود؛ شبی که با صدای یک انفجار آغاز شد و با گسترش روایتهای مختلف در شبکههای اجتماعی ادامه یافت. از تأیید محتاطانه طالبان گرفته تا انتشار تصاویر قدیمی و فایلهای صوتی مشکوک، همه چیز دستبهدست هم داد تا پایتخت بیش از آنکه تحت تهدید امنیتی باشد، در وضعیت التهاب روانی و رسانهای قرار گیرد.
انفجار یا انفجارها؟ روایت نخستین لحظات
منابع محلی در نخستین ساعات شب از شنیده شدن صدای دو انفجار مهیب در بخشهایی از شهر کابل خبر دادند. کاربران شبکههای اجتماعی نیز با انتشار پیامهای کوتاه از وقوع «انفجارهای پیاپی» نوشتند؛ عبارتی که بهسرعت در رسانههای غیررسمی دستبهدست شد.
با این حال، مقامهای طالبان تلاش کردند از بزرگ شدن ماجرا جلوگیری کنند. «ذبیحالله مجاهد» سخنگوی حکومت طالبان، در واکنشی کوتاه گفت: «در کابل صدای یک انفجار شنیده شده؛ اما جای نگرانی نیست، خیر و خیریت است. تحقیقات ادامه دارد.»
کمی بعد، «عبدالمتین قانع» سخنگوی وزارت کشور حکومت طالبان در گفتگویی اختصاصی با تسنیم تأکید کرد: «تنها یک انفجار رخ داده است و اخبار مربوط به تیراندازی یا درگیری صحت ندارد. اوضاع کاملاً آرام است.»
میدانداری شایعات؛ تصویر بیروت و روایت حمله هوایی
با وجود تلاش مقامهای رسمی، فضای مجازی پر از روایتهای مختلف شد. برخی کاربران تصویر انفجار یازده سال پیش در ضاحیه جنوبی بیروت را منتشر و مدعی شدند که متعلق به حادثه کابل است. بررسیها نشان داد این تصویر هیچ ارتباطی با رویداد اخیر ندارد و بیشتر تلاشی برای بزرگنمایی و بهرهبرداری روانی از فضای ملتهب پایتخت بود.
در کنار این، برخی کاربران مدعی شدند که انفجار شامگاه گذشته ناشی از حمله هوایی نیروهای پاکستانی به خودروی حامل «نورولی محسود» رئیس گروه طالبان پاکستانی بوده است. این ادعا به سرعت بازنشر شد، اما تاکنون هیچ منبع رسمی آن را تأیید نکرده است.
در بحبوحه شایعات، فایل صوتی تازهای منتشر شد که به نورولی محسود نسبت داده میشود. در این پیام صوتی، وی به شایعات کشته شدن خود پاسخ داد و گفت: «تبلیغاتی که در رسانهها پخش میشود نادرست است. من در سرزمین قبایلی خود، پختونخوا، هستم و کاملاً سالم میباشم.»
به نظر میرسد این پیام در واکنش به شایعات گسترده مرتبط با حادثه کابل و برخی درگیریهای مرزی اخیر ضبط و منتشر شده باشد. با این حال، اصالت فایل تاکنون از سوی منابع رسمی تأیید نشده است.
شب التهاب، صبح پرسشها
اگرچه طالبان میکوشد روایت غالب را بر «کنترل کامل اوضاع» استوار سازد، واقعیت این است که التهاب روانی کابل بیش از خود انفجار، محصول بیاعتمادی و شایعات است. انفجار شاید تنها چند ثانیه دوام داشته باشد، اما اثر آن بر افکار عمومی تا ساعتها ادامه مییابد؛ بهویژه زمانی که روایتهای رسمی دیرهنگام و روایتهای غیررسمی سریع منتشر میشوند.
در پایان این شب پرالتهاب، تنها یک پرسش باقی میماند: چه کسی روایت کابل را مینویسد؟ روایت رسمی طالبان یا روایت شبکههای اجتماعی و شایعات پراکنده؟
انتهای پیام/