به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، دوران دفاع مقدس، یکی از مهمترین و حساسترین برهههای تاریخ معاصر ایران است؛ مقطعی که نهتنها سرنوشت یک ملت بلکه هویت و جایگاه یک انقلاب را در معرض آزمون قرار داد. این هشت سال جنگ تحمیلی، فراتر از یک نزاع نظامی صرف میان دو کشور بود و جلوهای از اراده، ایمان و مقاومت مردمی بود که تازه طعم آزادی و استقلال را در دوران پس از انقلاب اسلامی تجربه کرده بودند. در واقع، دفاع مقدس نه فقط عرصه نبرد با دشمن مسلح، بلکه صحنه آزمون پایبندی به ارزشها، شجاعت در برابر تهدیدها و اتحاد ملی بود؛ جایی که اراده جمعی و اتکای به باورهای دینی، توانست تهدیدها را به فرصت تبدیل کند و عزت و استقلال ایران اسلامی را تضمین نماید.
در این دوران، خطوط جبهه تنها مرزهای دفاع از خاک نبودند، بلکه مدرسهای برای تربیت نسلی شد که ایمان، غیرت، فداکاری و ولایتپذیری را از نزدیک لمس کرد. جوانانی که با وجود کمترین امکانات و بیشترین خطر، از جان خود گذشتند تا ناموس و میهنشان محفوظ بماند، درسهایی فراتر از هر کلاس آموزشی فرا گرفتند؛ درسهایی درباره اتحاد، از خودگذشتگی، صبر و تکیه بر وعدههای الهی. در پشت جبههها نیز زنان و خانوادهها با صبر و ایثار، ستونهایی محکم برای رزمندگان بودند، از خانهها گرفته تا بیمارستانها و مراکز پشتیبانی، نقش آنها در موفقیت و ثبات جبههها کمنظیر و گاه حتی حیاتی بود.
آنچه دفاع مقدس را به تجربهای ماندگار تبدیل کرده است، نه صرفاً تعداد عملیاتها یا میزان خسارت دشمن، بلکه پیوند عمیق میان باور ملی و دینی مردم با ارادهای راسخ برای حفظ وطن بود. عملیاتهایی مانند والفجر 8 و کربلای 5، با تمام سختیها و خطراتشان، تنها صحنههای نبرد نبودند؛ آنها نمایشگاه ایمان و فداکاری بودند که درسهای ارزشمندی برای نسلهای آینده به جای گذاشتند. این دوران، هم تجربهای تاریخی برای شناخت قدرت اتحاد مردمی و پشتوانه اجتماعی و هم نقطهای عطف برای انتقال ارزشهای اخلاقی، فرهنگی و ملی به نسلهای بعد بود.
امروز، بیش از چهار دهه پس از پایان جنگ، یاد و خاطره آن روزها همچنان چراغ راه ملت ایران است. تجربه دفاع مقدس نشان میدهد که اقتدار واقعی یک کشور تنها در تجهیزات و توان نظامی خلاصه نمیشود، بلکه در اتحاد، ایمان، همبستگی و ایثار مردمی است که حاضرند برای حفظ خاک و هویت ملی خود هرچه دارند نثار کنند. بازخوانی این دوران و روایت آن برای نسلهای جوان، نه تنها پاسداشت رشادتهای گذشته بلکه تضمین آیندهای است که امنیت، استقلال و عزت آن در سایه یاد و راه شهیدان حفظ خواهد شد.
خبرنگار تسنیم از کرج در گفتوگوی پیشرو، پای صحبت علی فیروزگاه، مسئول سازمان پیشکسوتان سپاه استان البرز بهعنوان یکی از یادگاران آن دوران نشسته تا از زبان وی، بار دیگر به عمق ایمان، ایثار و صبوری رزمندگان سفر کنیم.
تسنیم: دوران دفاع مقدس را چگونه تعریف میکنید؟
از نظر من، دوران دفاع مقدس، صرفاً یک جنگ هشتساله میان دو کشور نبود، بلکه آزمونی بزرگ برای ملت ایران بود؛ ملتی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز طعم آزادی و استقلال را نچشیده بود که مورد تهاجم دشمنان قرار گرفت. اما همین تهدید، به فرصتی برای اثبات ایمان، غیرت و وحدت مردم تبدیل شد. دفاع مقدس نشان داد که ایران اسلامی نه با سلاح، بلکه با باور، اراده و اتکا به خداوند از مرز و ناموس خود دفاع میکند.
در آن دوران، همه اقشار جامعه در کنار یکدیگر قرار گرفتند و در سنگر جهاد، خدمت و ایثار حاضر شدند. جبههها به دانشگاههایی برای انسانسازی تبدیل شدند و جوانان با اخلاص و ایمان، درس شجاعت، ولایتپذیری و فداکاری را آموختند. در واقع، دفاع مقدس، مدرسهای بود که از دل آن، نسلی مؤمن، متعهد و خودباور بیرون آمد که بعدها در عرصههای علمی، فرهنگی و سازندگی کشور نیز درخشید.
تسنیم: در دوران دفاع مقدس، در چه عملیاتهایی شرکت داشتید؟
من هم مانند بسیاری از جوانان و رزمندگان آن دوران، در سال 1362 به جبهههای حق علیه باطل اعزام شدم و به تیپ سیدالشهدا(ع) استان تهران پیوستم و در عملیاتهای والفجر 2 و 4، خیبر، کربلای 1، 4 و 5، والفجر 8 و ... حضور داشتم و در آخرین عملیاتی که عراق پس از پذیرش قطعنامه انجام داد (مرصاد) نیز حضور پیدا کرده بودم.
تسنیم: کدامیک از عملیاتها برای شما جذابتر و قدرتمندانهتر بود و خاطراتش در ذهن شما مانده است؟
ما آغازکننده جنگ نبودیم، اما عراق با تمام ارتش و نیروهایش در 31 شهریور سال 1359 به خطوط مرزی جنوب و غرب کشور ما تجاوز کرد و شهرهایی همچون خرمشهر، نفت شهر، خسروی و ... را به اشغال خود درآورد؛ جوانان ما نیز به دفاع از میهن خود برخاستند و مقابل دشمن تا بن دندان مسلح ایستادند و طی عملیاتهای متعدد، دشمن را از خاک میهن اسلامی بیرون راندند و حاشیه امنی را ایجاد کردند.
از نظر ما همه عملیاتها خوب بودند و هرکدام درس جدیدی برای ما داشتند، چراکه در خصوص هر یک از آنها بررسی و مطالعه انجام میشد. رزمندگان ما در غرب و جنوب کشور، بهتناسب شرایط جوی، عملیاتهای خوبی را یکی پس از دیگری اجرا و نیروهای بعثی را از خاک کشور بیرون میکردند. حتی در برخی مواقع هم برای تأمین امنیت بیشتر به خاک عراق وارد میشدیم.
اما خاطرات برخی عملیاتهای بزرگ و سنگین هیچگاه از ذهن و دل رزمندگان و پیشکسوتان دفاع مقدس پاک نمیشود؛ عملیاتهایی همچون والفجر 8 و کربلای 5 که هر یک برگ زرینی از تاریخ حماسه و ایثار این سرزمین هستند. ما در آن روزها با تمام وجود، با تمام ایمان و با همه توان در میدان نبرد حاضر شدیم و در آن لحظات، نه به فکر جان بودیم و نه به فکر دنیا؛ تنها هدفمان سربلندی ایران و حفظ ارزشهای انقلاب بود.
در برخی از عملیاتها صحنههایی را شاهد بودیم که هیچگاه از خاطرمان محو نمیشود؛ رزمندگانی که در سرمای اروند به دل دشمن زدند، یا جوانانی که در گلستان شلمچه با ذکر «یا زهرا(س)» جان دادند تا خاک این وطن امن بماند. در واقع هر یک از آن عملیاتها، مدرسهای از ایمان، ایثار و همبستگی بود؛ روزهایی که معنای واقعی برادری، توکل و فداکاری را با تمام وجود لمس و باور کردیم که نصرت الهی در کنار اراده انسانهای مؤمن، معجزه میآفریند.
تسنیم: بزرگترین و مهمترین درسی که از دوران دفاع مقدس میتوانستید بگیرید، چه بود؟
ما ایرانیها هم دارای فرهنگ ملی غنی هستیم و هم از فرهنگ دینی عمیقی برخورداریم. ایران در طول تاریخ، سرزمینی بزرگ، باصلابت و سرافراز بوده است؛ کشوری که در هیچ دورهای اجازه نداده دشمن به خاکش تجاوز کند. البته در برهههایی ممکن است برخی دولتها در اداره امور کشور دچار سهلانگاریهایی شده باشند، اما اگر به گذشته تاریخ کشور بنگریم، خواهیم دید که ایران همواره در برابر تهاجمات دشمنان با اقتدار ایستاده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، با شکلگیری نظام جمهوری اسلامی ایران، فرهنگ دینی مردم بیشازپیش تقویت شد و این فرهنگ دینی در کنار فرهنگ ملی، ملت ما را به مردمی مقاوم، شجاع و باایمان تبدیل کرد؛ مردمی که اجازه هیچگونه تجاوز و تعدی به خاک و ناموس خود را نمیدهند.
در دوران دفاع مقدس، همه مردم پایکار بودند؛ نیروهای مسلح بهتنهایی قادر به مقابله با دشمن نبودند، اما حضور گسترده مردم در قالب بسیج مردمی و اعزام فرزندانشان به جبههها، پشتوانهای عظیم برای رزمندگان شد. از سوی دیگر، کمکهای پشتیبانی و مردمی از پشت جبهه، روح تازهای به مقاومت بخشید.
همین همدلی و اتحاد بود که باعث شد ایران پس از 8 سال مقاومت و ایستادگی در جنگ تحمیلی پیروز شود؛ پیروزی که در آن حتی یک وجب از خاک میهن به دست دشمن نیفتاد و پرچم ایران، سرافرازتر از همیشه برافراشته ماند. همان همدلی و صداقت و یکپارچگی که در دوران هشتساله دفاع مقدس و در دلِ مردم کشورمان دیدم، نیروی حقیقی پیروزی بود.
در برابر دشمنی که تا بن دندان مسلح و بسیاری از قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای پشتوانهاش بودند، نه صرفاً تسلیحات بلکه عزم ملی، اتحاد مردمی و فداکاری بیدریغِ رزمندگان و خانوادهها بود که توانست آنها را به عقب براند. تجربه آن روزها ثابت کرد وقتی مردم و نیروهای مسلحِ کشور در صف واحد قرار میگیرند، هیچ قدرتی توان نافرمانی از اراده ملی را ندارد.
امروز هم شرایط و تهدیدها ممکن است شکل متفاوتی داشته باشند، اما راهحل همان است و نیازمند تکرار همان همدلی، وحدت و صداقت در میان آحاد مردم و مجموعههای نظامی و انتظامی هستیم. اگر اراده جمعی و همبستگی اجتماعی را حفظ کنیم و نگذاریم اختلافها ما را تضعیف کند، بار دیگر میتوانیم در برابر هر قصد تجاوز یا تهدیدی ایستادگی کنیم و امنیت کشور را پاس بداریم.
همچنین فراموش نکنیم که همه اقتدار و اعتباری که داریم، مرهون خون شهیدان است؛ عزت و عظمت امروزمان را مدیون ایثار آنها هستیم. وظیفه ما حفظ احترام و کرامت خانوادههای شهدا، پاسداشت یاد و راه شهدا و تلاش برای ادامه مسیر آنهاست تا هیچ گزندی به این آب و خاک وارد نشود و نسلهای آینده نیز در امنیت و سربلندی زندگی کنند.
تسنیم: نقش زنان این سرزمین را در پیروزی رزمندگان چگونه ارزیابی میکنید؟
بهتر است این سؤال شما را با یک مثال شخصی پاسخ دهم. خودِ من زمانی که بهعنوان رزمنده عازم جبهه شدم، متأهل بودم. اگر همسرم مسئولیت خانه و تربیت بچهها را بر عهده نمیگرفت و با صبوری زندگی را سپری نمیکرد، شاید من حتی یک روز هم نمیتوانستم در جبهه بمانم. درحالیکه من در خط مقدم میجنگیدم، او با همه سختیها، کمبودها و نگرانیها، خانه را اداره میکرد و پشتوانه روحی برای من و خانواده بود. این آرامش و اطمینان از پشت جبهه بود که به ما نیرو و انگیزه حضور در میدان را میداد.
در واقع، ما معتقدیم نقش زنان در دوران دفاع مقدس کمتر از مردان نبود؛ بلکه در بسیاری مواقع حتی پررنگتر هم بود. آنها فقط در خانهها مادر و همسر نبودند، بلکه در مراکز درمانی، بیمارستانها، پشتیبانی لجستیکی، جمعآوری کمکهای مردمی و تهیه تدارکات جبههها نیز حضور فعال داشتند. زنان ما در کنار مردان، سنگر دفاع را کامل کردند؛ با دستانشان، دعاهایشان، صبرشان و ایمانشان.
به باور من، پیروزی در دفاع مقدس حاصل همدلی مردان و زنان این سرزمین بود. اگر مردان در میدان نبرد میجنگیدند، زنان نیز در پشت جبهه، با استقامت و ایثار، جبههای دیگر را اداره میکردند. حقیقت این است که نقش زنان در آن دوران، نقشی سرنوشتساز بود و بدون حضور آنها، آن مقاومت تاریخی و آن پیروزی بزرگ شکل نمیگرفت.
تسنیم: طی این سالها چقدر تلاش کردید تا آن روزها را برای نسلی که جنگ را ندیده و درکی از آن روزها ندارد، روایت کنید؟
با توجه به اینکه بیش از 45 سال از آن دوران میگذرد، باید اعتراف کنیم روایتها کمی کمرنگ شدهاند، اما مناسبتهای مختلف مانند هفته دفاع مقدس و یادوارههای شهدا، باعث میشوند که آن دوران بیشتر روایت شده و نسل جدید بیشتر با رشادتهای آن زمان رزمندگان آشنا شوند.
لذا باید قدرشناس افتخارات و ایثارگریهایی باشیم که مردان و زنان این سرزمین در دوران دفاع مقدس رقم زدند. نباید اجازه دهیم این فداکاریها در گذر زمان به فراموشی سپرده شود؛ باید آنها را نسل به نسل و سینهبهسینه منتقل کنیم تا چراغ راه آینده این ملت باشند، چراکه همین ایثار و ازخودگذشتگیهاست که امروز مایه عظمت، عزت و سربلندی کشورمان شده است.
فراموش نکنیم تمام کسانی که در دوران دفاع مقدس حضور داشتند، بدون هیچ چشمداشت، بدون توجه به درجه و مقام و تنها برای دفاع از وطن، انقلاب و نظام اسلامی جان خود را در طبق اخلاص گذاشتند. این واقعیتی است که باید آن را به نسل جوان منتقل کنیم تا بدانند امنیت و آرامش امروز، حاصل خون و فداکاری دیروز است.
امروز هم باید باور کنیم که همچنان در میدان جنگ فرهنگی، اقتصادی و اعتقادی هستیم. اگر بخواهیم از این میدان نیز سرافراز بیرون بیاییم، باید همان روحیه ایثار، مقاومت و ایمان دوران دفاع مقدس را زنده نگه داریم و راه شهدا را ادامه دهیم و محکمتر از گذشته در این مسیر گام برداریم.
تسنیم: بهعنوان یک ایرانی، چه پیامی برای دشمن دارید؟
تجاوز در هیچ جای دنیا پذیرفته نیست. ما در حال مذاکره بودیم که طرف مقابل بهصورت ناجوانمردانه دست به تعرض زد؛ اقدامی غیرعادلانه که اصول و قواعد بینالمللی را نقض کرد. چنین رفتاری نشاندهنده بیاحترامی به حقوق مردم و حاکمیت کشورهاست و قابلقبول نیست.
تجربه نشان داده که وقتی مردم یکصدا و یکپارچه در صحنه حضور دارند، همانطور که در دوران هشتساله دفاع مقدس و در رخداد 12 روز اخیر دیدیم، هیچ قدرت خارجی نمیتواند اراده ملی را درهم شکنَد. به تبعیت از راهنماییهای رهبر معظم انقلاب، ملت ایران بارها ثابت کرده که در مقابل هر تعرضی با متحدی و بااقتدار میایستد و تاکنون پاسخهای بازدارندهای به تهدیدها داده است.
بنابراین لازم است دشمنان بدانند که هرگونه محاسبه برای تکرار اینگونه اقدامات، نهتنها به هدفی نخواهد رسید، بلکه با واکنش مقتدرانه و بازدارندهای مواجه خواهد شد. بهترین راهکار برای حفظ صلح و امنیت، احترام به حاکمیت کشورها و دوری از اقدامات تحریکآمیز است؛ اما اگر کسی قصد تعرض داشته باشد، باید هزینههای آن را نیز بپذیرد.
تسنیم: پیام شما برای نسل جوان چیست؟
مراقب باشیم روزمرگیهای زندگی و زرقوبرق دنیا ما را از خودِ واقعی و ارزشهای انقلاب جدا نکند. مسئولان هم وظیفه دارند قدردان این مردم باشند؛ مردمی که از نخستین روزهای انقلاب تا به امروز، با ایمان و غیرت پای نظام و کشور ایستادهاند. شایسته است که همه مسئولان، با تمام توان در خدمت این ملت وفادار باشند تا کشوری آبادتر، سربلندتر و در مسیر پیشرفت داشته باشیم.
نسل جوان ما نیز باید بداند آینده این سرزمین در دستان اوست. پیام من به جوانان این است که هم به باورهای دینی و اعتقادی خود پایبند باشند و هم با جدیت مسیر علم و تحصیل را دنبال کنند. ایران آینده به جوانانی نیاز دارد که هم مؤمن باشند و هم باسواد، هم اهل فکر و هم اهل عمل؛ کسانی که برای آینده این کشور دل بسوزانند و برای سربلندی وطن تلاش کنند.
خوشبختانه نسل جوان امروز، نسلی آگاه، باهوش، بهروز و پرتلاش است. اگر ما بتوانیم شرایط رشد، شکوفایی و حضور مؤثرشان را فراهم کنیم، یقیناً این نسل میتواند آیندهای درخشانتر از گذشته را برای ایران رقم بزند. امیدوارم با تداوم ایمان، همبستگی و تلاش، کشورمان روزبهروز آبادتر و مقتدرتر شود.
گفتوگو: صدیقه صباغیان
انتهای پیام/.