خبرگزاری تسنیم ـ حسن یونسی؛ تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به دستور آیتالله خامنهای یکی از اقدامات راهبردی و اثرگذار در تاریخ معاصر جهان اسلام است. این تصمیم، بیانگر درک عمیق رهبری انقلاب اسلامی از شرایط حساس امت اسلامی و ضرورت تقویت وحدت میان پیروان مذاهب گوناگون بود. در زمانهای که اختلافات مذهبی به ابزاری برای سلطه قدرتهای خارجی و ایجاد تفرقه تبدیل شده و شکافهای فکری، سیاسی و فرهنگی امت را تهدید میکرد، ایجاد این نهاد فضایی عقلانی برای گفتوگو و همگرایی فراهم آورد و پایههای همکاری میان مسلمانان را مستحکم کرد.
اندیشه تقریب در منظومه فکری آیتالله خامنهای نه یک شعار تبلیغاتی، بلکه یک راهبرد عملی و تمدنساز است. ایشان بر این باورند که تقریب مذاهب به معنای نادیده گرفتن اختلافات فقهی یا کلامی نیست، بلکه همگرایی در اصول مشترک و همکاری برای تحقق آرمانهای کلان امت اسلامی است. چنین نگرشی وحدت را از سطح سیاسی و عملی به سطح فرهنگی و معرفتی ارتقا میدهد و زمینهساز شکلگیری تمدن نوین اسلامی میشود. تقریب در این معنا، پل ارتباطی میان تفاوتها و نقطه شروعی برای همکاریهای پایدار است که امت اسلامی را در مسیر عدالت، عقلانیت و استقلال هدایت میکند.
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از نخستین روزهای تأسیس، مأموریت یافت اندیشه تقریب را در عرصههای علمی، فرهنگی و اجتماعی به جریان اندازد. گردهم آوردن اندیشمندان شیعه و سنی، برگزاری کنفرانسها و همایشهای بینالمللی، انتشار آثار علمی و ایجاد پلهای ارتباطی میان مراکز علمی جهان اسلام، بخشی از فعالیتهای این نهاد است. مجمع فضایی عقلانی و آرام برای گفتوگو درباره مسائل اساسی امت فراهم کرده و راههای همکاری مؤثر را هموار ساخته است. نقش این نهاد در تقویت فهم متقابل و کاهش سوءتفاهمها میان پیروان مذاهب مختلف بسیار برجسته است و وحدت اسلامی را بر پایه عقلانیت و احترام متقابل تقویت میکند.
تأسیس این مجمع، تلاشی برای احیای مفهوم امت واحده است؛مفهومی که در آموزههای قرآن و سنت پیامبر اکرم جایگاه محوری دارد، اما در طول تاریخ معاصر، زیر فشار سیاستهای استعماری و اختلافات داخلی رنگ باخته بود. بازگشت به این مفهوم، از نگاه رهبری، نه بازگشت به گذشته بلکه حرکت به سوی آیندهای است که در آن مسلمانان با حفظ تنوع فکری و فرهنگی خود، در مسیر عدالت، عقلانیت و استقلال گام برمیدارند. وحدت از منظر ایشان بر پایه احترام متقابل، فهم مشترک و همکاری در اهداف حیاتی شکل میگیرد و نه بر اساس حذف دیگری یا نادیده گرفتن تفاوتها.
تحقق تقریب فرآیندی دشوار و مستمر است. دشمنان وحدت اسلامی، چه در قالب جریانهای تکفیری و خشونتطلب و چه از طریق سیاستهای تفرقهافکنانه قدرتهای بزرگ، همواره تلاش کردهاند این حرکت را ناکام گذارند. مجمع تقریب با تکیه بر منطق قرآن و سنت نبوی، در برابر این جریانها ایستاده و با گفتمانسازی، روشنگری علمی و انتشار اندیشههای مستدل، چهره واقعی اسلام را در برابر افراطگرایی و خشونتنمایان ساخته است. یکی از دستاوردهای مهم این نهاد، تبیین عقلانی مفهوم وحدت است؛ وحدتی که بر پایه معرفت، احترام متقابل و همکاری در اهداف مشترک شکل میگیرد و نه بر اساس انکار دیگری.
از منظر سیاسی و فرهنگی، فعالیتهای مجمع تأثیر عمیقی بر تحکیم جایگاه جمهوری اسلامی در جهان اسلام داشته است. این نهاد توانسته تصویری از ایران ارائه دهد که در آن گفتوگو، همکاری و همگرایی جایگزین تعصب و نزاع میشود. چنین رویکردی ضمن افزایش اعتبار معنوی و فرهنگی انقلاب اسلامی، به گسترش تعاملات علمی، فرهنگی و اجتماعی میان ملتهای مسلمان نیز کمک کرده و اعتماد و همبستگی میان پیروان مذاهب مختلف را تقویت کرده است.
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی نمادی روشن از پیوند میان اندیشه و عمل در رهبری انقلاب است. رهبر انقلاب اسالمی با درک دقیق تحولات جهانی و آسیبهای درونی جهان اسلام، نهادی بنیان نهادند که مأموریت آن فراتر از فعالیتهای سازمانی و اداری است و حامل پیامی تمدنی است: امت اسلامی میتواند با بازگشت به منطق قرآن، بهرهگیری از عقلانیت جمعی و پرهیز از تعصب و خشونت، در برابر سلطه فرهنگی و سیاسی ایستادگی کند و وحدت واقعی را تجربه نماید.
امروز، پس از گذشت سالها از تأسیس این نهاد، آثار و ثمرات آن در گسترش گفتمان تقریب،شکلگیری شبکهای فعال از تعامل میان علما و اندیشمندان،ارتقای فهم متقابل میان پیروان مذاهب مختلف و تقویت همکاریهای علمی و فرهنگی کاملاً مشهود است.
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، جلوهای روشن از تدبیر عمیق،آیندهنگری و نگاه تمدنساز رهبری است که مسیر همزیستی، همدلی و همکاری در سطح جهانی را هموار ساخته و نشان میدهد وحدت اسلامی،با حفظ تنوع و تفاوتها، نه تنها ممکن بلکه ضروری است.
انتهای پیام/