به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس، هرمزگان، استانی سرشار از ظرفیتهای انسانی و اقتصادی، امروز با بحرانی خاموش اما جدی روبهرو است: بیش از 27 هزار دانشآموز در این استان ترک تحصیل کردهاند؛ آماری که فاطمه جراره، نماینده مردم هرمزگان، آن را حتی بیش از رقم رسمی میداند و هشدار میدهد که این وضعیت برای استانی با چنین پتانسیلها، غیرقابل قبول است. این ارقام صرفاً عدد نیستند؛ بازتابی تلخ از نابرابری، ضعف زیرساختها و ناکارآمدی سیاستهای آموزشی است که صدای زنگ خطر را برای آینده اقتصادی و اجتماعی استان به صدا درآوردهاند.
در بندرعباس، بیش از 5500 دانشآموز، در غرب استان بیش از 6 هزار نفر و در شرق استان شامل میناب، جاسک، بشاگرد و سیریک بیش از 10 هزار نفر از تحصیل بازماندهاند. جزیره قشم و رودان نیز جمعاً میزبان بیش از 6 هزار دانشآموز ترکتحصیل کرده هستند. این توزیع نامتوازن دانشآموزان، نخستین نشانه از ناکارآمدی سیستم و فقدان عدالت آموزشی است؛ موضوعی که نشان میدهد فرصتهای برابر برای همه کودکان هنوز در هرمزگان محقق نشده است.
علتهای ترک تحصیل، فراتر از کمبود معلم و نبود کلاس درس است. نبود امکانات آموزشی، فقر اقتصادی، مهاجرت و حاشیهنشینی، کمبود مدارس متوسطه در مناطق روستایی و اشتغال زودهنگام کودکان، حلقههای زنجیرهای هستند که باعث میشوند بسیاری از نوجوانان، آموزش را رها کنند و وارد فعالیتهای پرخطر مانند سوختبری یا قاچاق سوخت شوند. برای خانوادهها و نوجوانانی که درآمد سریع این فعالیتها را جذابتر از کلاس درس میبینند، تحصیل عملاً به یک گزینه لوکس تبدیل میشود، نه حق بنیادین.
وضعیت دختران در مناطق روستایی، بحرانی دیگر است. نبود مدارس متوسطه در نزدیکی محل زندگی، نگرانی خانوادهها از سفر دختران به شهر و محدودیتهای فرهنگی و اجتماعی باعث میشود که بسیاری از دختران علاقهمند به تحصیل، خانهنشین شوند. در حالی که استعداد و اشتیاق آنها برای یادگیری وجود دارد، سیستم آموزشی و زیرساختهای ناکافی، راه را بر آنها بسته است.
مدیرکل آموزش و پرورش استان هرمزگان با تشکیل کارگروه ویژه جذب بازماندگان از تحصیل، تلاش کرده است تا بخشی از این خلأ را پر کند و دانشآموزان بازمانده را شناسایی و بازگرداند. اما کارشناسان اجتماعی معتقدند که بدون همراهی فرابخشی، بسیج منابع و تغییرات اساسی در سیاستگذاریها، این اقدامات صرفاً لکهگیری موقت بر بحرانی عمیق خواهد بود.
برای مقابله با ترک تحصیل، نیازمند اجرای دقیق قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، تخصیص بودجه هدفمند و تقویت مدارس شبانهروزی در مناطق دورافتاده هستیم. توسعه هنرستانها، ایجاد امکانات حملونقل مناسب، آموزش خانوادهها و اطلاعرسانی همگانی درباره اهمیت تحصیل نیز گامهایی ضروری به شمار میآیند.
بحران ترک تحصیل در هرمزگان، صرفاً یک مشکل آموزشی نیست؛ زنگ هشداری است درباره عمیقترین نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی. آینده این استان و حتی پایتخت اقتصادی کشور، در گرو تصمیمات عاجل و مسئولانه امروز است. اگر امروز اقدامی جدی صورت نگیرد، فردای هرمزگان پر از نسلی خواهد بود که از آموزش محروم شده و ظرفیتهای بالقوه استان به هدر رفته است.
استان هرمزگان، این نگین استراتژیک جنوب ایران، این روزها درگیر بحرانی خاموش اما عمیق در حوزه آموزش است بحرانی که نه تنها آینده هزاران کودک و نوجوان را تهدید میکند، بلکه توسعه پایدار این خطه را با مخاطره مواجه ساخته است. ترک تحصیل دانشآموزان در استان هرمزگان به بحرانی خاموش اما نگرانکننده تبدیل شده است بر اساس آمار رسمی آموزش و پرورش، 27 هزار و 526 دانشآموز در استان از چرخه آموزش خارج شدهاند؛ رقمی که اگر در کنار جمعیت کل دانشآموزان استان (455 هزار نفر) قرار گیرد، نشان میدهد تقریباً از هر شانزده دانشآموز هرمزگانی، یک نفر به دلایل مختلف از ادامه تحصیل بازمانده است.
هشدار نماینده هرمزگان به رئیسجمهور: این آمار برای استان قابل پذیرش نیست
فاطمه جراره، نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی و دبیر کمیسیون آموزش، با اشاره به آمارهای نگرانکننده در استان گفت: بیش از 27 هزار دانشآموز در هرمزگان ترک تحصیل کردهاند و این رقم حتی میتواند بیشتر از آمار رسمی باشد این موضوع برای استانی با چنین ظرفیت انسانی و اقتصادی اصلاً قابل قبول نیست.
وی افزود: در بندرعباس بیش از 5500 دانشآموز، در غرب استان بیش از 6000 نفر، در شرق استان شامل میناب، جاسک، بشاگرد و سیریک بیش از 10 هزار نفر و در جزیره قشم و رودان نیز جمعاً بیش از 6 هزار نفر از تحصیل بازماندهاند.
جراره تأکید کرد: کمبود معلم، نبود کلاس و فضاهای آموزشی، ضعف امکانات و نابرابری در توزیع منابع آموزشی، از مهمترین عوامل این وضعیت است عدالت آموزشی یعنی فرصت برابر برای همه کودکان؛ و این هدف هنوز در هرمزگان محقق نشده است.
ورود آموزش و پرورش به بحران ترک تحصیل؛ تشکیل کارگروه ویژه جذب بازماندگان
در پی هشدار نماینده مجلس، منوچهر ضیایی، مدیرکل آموزش و پرورش استان هرمزگان، از تدوین برنامهای ویژه برای جذب مجدد دانشآموزان خبر داد و گفت: تمرکز اصلی آموزش و پرورش در ماههای ابتدایی سال تحصیلی، شناسایی دانشآموزان جامانده از تحصیل است تا هیچ کودک و نوجوانی از فرصت آموزش محروم نماند.
ضیایی با تأکید بر ضرورت همکاری فرابخشی افزود: پدیده بازماندگی از تحصیل، تنها با حضور فعال فرمانداریها، شوراهای آموزش و پرورش، نهادهای فرهنگی، اقتصادی و حتی خیرین قابل حل است در همین راستا، پیشنهاد تشکیل کمیته جذب آموزشی به ریاست استاندار در مرکز استان و فرمانداران در شهرستانها ارائه شده تا پیگیری وضعیت این دانشآموزان منسجمتر شود.
وی با بیان اینکه بیشترین موارد ترک تحصیل در مقطع متوسطه دوم مشاهده میشود، گفت: فقر اقتصادی، مهاجرت، حاشیهنشینی، کمبود مدارس متوسطه در مناطق روستایی و اشتغال زودهنگام کودکان از مهمترین دلایل این پدیده است در برخی روستاها نیز خانوادهها بهدلیل نبود مدرسه در مقطع بالاتر، مانع ادامه تحصیل دختران خود میشوند.
ضیایی خاطرنشان کرد: حتی بازگرداندن یک دانشآموز به مدرسه برای ما ارزشمند است هدف نهایی، تحقق عدالت آموزشی و بازگشت همه کودکان به کلاس درس است.
فقر، سوختبری و نبود زیرساخت آموزشی
کارشناسان اجتماعی معتقدند که ترک تحصیل در هرمزگان صرفاً یک مسئله آموزشی نیست، بلکه نشانهای از فقر ساختاری و نابرابری اجتماعی است.در بسیاری از مناطق شرقی و غربی استان، نوجوانان بهدلیل مشکلات اقتصادی به کارهای کاذب نظیر سوختبری و یا قاچاق سوخت روی میآورند؛ موضوعی که پیشتر نیز از سوی مقامات استانی بهعنوان یک تهدید اجتماعی و امنیتی مطرح شده است، درآمد سریع و نامتعارف این کار، برای بسیاری از نوجوانان جذابتر از کلاس درس شده است، موضوعی که پیش از این نیز از سوی مسئولان استانی به عنوان «زنگ خطر» مطرح شده بود.
در مناطق روستایی نیز کمبود مدارس متوسطه، نبود سرویس ایاب و ذهاب و نگرانی خانوادهها از اعزام دختران به شهر، موجب افزایش آمار بازماندگان از تحصیل شده است، در بسیاری از روستاهای هرمزگان، مدارس دوره متوسطه دوم وجود ندارد این کمبود، به ویژه برای دختران به مانعی بزرگ تبدیل شده است؛ چرا که برخی خانوادهها به دلایل فرهنگی و اجتماعی، اجازه ادامه تحصیل به دختران خود در شهرها یا بخشهای دیگر را نمیدهند این در حالی است که این دانشآموزان علاقهمند به تحصیل، ناچار در خانه میمانند.
کارشناسان حوزه آموزش در گفتوگو با تسنیم تأکید دارند که مقابله با این بحران، نیازمند اجرای دقیق قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، تخصیص بودجه هدفمند و بسیج نهادهای حمایتی و خیریههاست و برنامهریزی برای توسعه مدارس شبانهروزی در مناطق دورافتاده و تقویت هنرستانها نیز میتواند بخشی از راهحل باشد.
هرمزگان امروز نهتنها با کمبود معلم و کلاس درس روبهرو است، بلکه با چالشی عمیقتر به نام «بیعدالتی آموزشی» دستوپنجه نرم میکند. ترک تحصیل بیش از 27 هزار دانشآموز، فقط عددی خشک نیست؛ نشانهای از بحرانی است که آینده اجتماعی و اقتصادی پایتخت اقتصادی کشور را تهدید میکند آیندهای که نجات آن، در گرو تصمیم امروز مسئولان است.
انتهای پیام/864