گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ یکصدوشصتوسومین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز سهشنبه 29 مهر 1404 ضبط و منتشر شد، در این اپیزود «حمیدرضا کاظمی»، کارشناس مسائل خلیج فارس و خاورمیانه، تحولات انتخابات عراق را بررسی کرده است.
در هفتههای اخیر، صحنه سیاسی عراق شاهد شکلگیری مجموعهای از ائتلافهای جدید در میان جریانهای شیعی بوده است؛ روندی که میتواند نقشه قدرت در بیت شیعه را وارد مرحله تازهای کند. محور اصلی رقابت در این دوره میان دو ائتلاف بزرگ «بازسازی و توسعه» (اعمار و توسعه) به رهبری محمد شیاع السودانی و ائتلاف «دولت قانون» به رهبری نوری المالکی شکل گرفته است.
ائتلاف بازسازی و توسعه، نخستین ائتلاف بزرگ در این دوره از انتخابات محسوب میشود؛ مجموعهای متشکل از هفت گروه سیاسی که حضور فالح فیاض در کنار السودانی، آن را به مهمترین بازیگر جدید در میان جریانهای شیعی تبدیل کرده است. این ائتلاف با ترکیبی از نیروهای فنی و اجرایی و چهرههای دارای نفوذ میدانی، رویکردی عملگرایانه را نمایندگی میکند و از منظر تحلیلگران، بیشترین شانس را برای کسب پیروزی و تمدید نخستوزیری السودانی داراست.
در مقابل، ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی از 11 حزب سنتی شیعه از جمله حزب الدعوه و اتحاد اسلامی ترکمان تشکیل شده و نماینده جریان کلاسیک و اقتدارگرای شیعه است. تلاشهای مالکی برای جذب قیس خزعلی و ائتلاف صادقون به این مجموعه ناکام ماند؛ چراکه خزعلی تصمیم گرفت بهصورت مستقل وارد رقابت شود. این جدایی نشاندهنده کاهش همگرایی میان نیروهای سنتی شیعه و پدید آمدن شکاف تازهای در ساختار سیاسی این طیف است؛ شکافی که در عمل وزن سیاسی السودانی را افزایش داده و موقعیت مالکی را تا حدی تضعیف کرده است.
در کنار این دو محور اصلی، جریان «حکمت» به رهبری عمار الحکیم و ائتلاف نصر به رهبری حیدر العبادی با تشکیل ائتلاف دولت ملی، تلاش دارند جایگاه میانهای میان دو قطب سنت و عملگرایی تعریف کنند. بازگشت عبادی به صحنه رقابت، پس از اعلام قبلی تحریم انتخابات، بیانگر تلاش او برای بازتولید نوعی سیاست اعتراضی مشابه مقتدی صدر است، با این تفاوت که اینبار بدون حضور مستقیم صدر در انتخابات، وزن نیروهای همسو با العبادی میتواند افزایش یابد.
در این میان، سازمان بدر نیز با تکیه بر پایگاه اجتماعی جنوب و با بهرهگیری از خلأ ناشی از عدم حضور جریان صدر، احتمالاً قادر خواهد بود در استانهای بصره، دیالی و واسط نقش تعیینکنندهای ایفا کند.
در مجموع، تحولات اخیر نشان میدهد که ائتلاف بازسازی و توسعه در صدر رقابتهای شیعی قرار دارد، پس از آن دولت قانون در جایگاه نیروهای سنتی ایستاده است، و سایر ائتلافها از جمله بدر، نصر و حکمت میتوانند در تشکیل فراکسیون اکثریت پس از انتخابات نقش مؤثری ایفا کنند. این آرایش جدید، نماد آغاز فصلی تازه در توازن قدرت میان نیروهای شیعه عراق است.
انتهای پیام/