به گزارش خبرگزاری تسنیم کرج، در خیابانهای پرتردد کرج، در کوچهها و پارکها، سایهای آرام و گاه تهدیدآمیز در حرکت است؛ سگهایی که بدون مالک مشخص، آزادانه میان انسانها و شهروندان پرسه میزنند. حضور آنها تنها یک تصویر شهری ناآرام ایجاد نمیکند، بلکه صدای هشداری است برای خطرات سلامت عمومی و امنیت جامعه. این حیوانات ولگرد، با رفتاری غیرقابل پیشبینی و تماس مستقیم با انسانها و حیوانات دیگر، میتوانند ناقل بیماریهای مشترک بین انسان و دام شوند؛ بیماریهایی که برخی از آنها، همانند هاری، تهدیدی مستقیم و جدی برای جان انسانها محسوب میشوند.
علیرضا جمالی، مدیرکل دامپزشکی استان البرز، با نگاهی کارشناسی به این معضل میگوید: «وظیفه اصلی دامپزشکان تنها مراقبت از دامها نیست؛ بلکه بهداشت جامعه و مبارزه با بیماریهایی است که از حیوان به انسان منتقل میشوند. بیماریهایی مانند سل، بروسلوز، تب کریمه کنگو، مشمشه و هاری، میتوانند زنجیره سلامت جامعه را به هم بریزند و هزینههای اجتماعی و اقتصادی سنگینی ایجاد کنند.» در همین راستا، واکسیناسیون سگها علیه بیماری هاری، بهعنوان خط مقدم دفاعی در برابر این خطرات، هر ساله در دستور کار قرار میگیرد و طی هفتماهه سال جاری بیش از 7 هزار قلاده سگ در استان علیه هاری واکسینه شدهاند.
اما بحران تنها محدود به بیماری نیست. سگهای ولگرد، با حضور خود در معابر عمومی و حاشیه شهر، موجی از اضطراب، ترس و ناامنی در میان شهروندان ایجاد میکنند. کودکان و سالمندان، گروههای پرخطر، بیش از دیگران در معرض خطر گزش یا آسیب قرار دارند. این وضعیت، علاوه بر تأثیر روانی بر جامعه، میتواند به حملات مستقیم به حیوانات خانگی یا ورود به مزارع و دامداریها منجر شود و چرخه تولید غذای سالم را نیز به خطر بیندازد.
جمالی با اشاره به سامانه GIS دامپزشکی، توضیح میدهد که چگونه اطلاعات دقیق و بهروزرسانیشده در این سامانه، امکان رصد لحظهای بیماریها و واکنش سریع در برابر شیوع احتمالی را فراهم میکند. «وقتی هر دامداری و مرغداری با کد کاربری و رمز عبور خود وضعیت سلامت دامها را گزارش میکند، ما میتوانیم به سرعت وارد عمل شویم، نمونهگیری انجام دهیم و اقدامات قرنطینهای و پیشگیرانه را اجرا کنیم.» این سامانه، در کنار تیمهای واکنش سریع و آزمایشگاههای مجهز، ستون فقرات مدیریت بحران سلامت دام و انسان در استان البرز است.
در نگاه عمیقتر، مشکل سگهای ولگرد فراتر از سلامت است؛ آنها نمادی از نیاز به مدیریت شهری جامع، آموزش عمومی و فرهنگسازی هستند. جمعیت کنترلنشده این حیوانات، تقاطع بهداشت، امنیت محیطی و رفاه اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهد و نشان میدهد که بدون هماهنگی میان نهادهای مرتبط، حتی برنامههای علمی و واکسیناسیون گسترده نمیتوانند به تنهایی بحران را مهار کنند.
بحران سگهای ولگرد، بهویژه در استان البرز که حجم بالای تردد، انتقال دام و فعالیتهای صنعتی و کشاورزی دارد، اهمیت مضاعفی پیدا میکند. انتقال بیماریها میتواند از طریق تماس مستقیم، فضولات، ترشحات حیوانی، خودروهای حمل دام یا فرآوردههای دامی صورت گیرد و در صورت کوتاهی، سلامت انسان، دام و حتی امنیت غذایی جامعه در معرض تهدید جدی قرار گیرد.
در واقع، سگهای ولگرد، روایتگر گوشهای از چالشهای یک شهر در حال توسعه هستند؛ داستانی که در آن سلامت، امنیت و رفاه عمومی، با تصمیمات مسئولانه، برنامهریزی دقیق، واکسیناسیون منظم و آموزش همگانی، میتواند تضمین شود. این بحران، هشداری است برای شهروندان و مدیران شهری؛ هشداری که میگوید سلامت جامعه و امنیت غذایی، بدون اقدام پیشگیرانه و مدیریت جامع، آسیبپذیر و شکننده است.
علیرضا جمالی، مدیرکل دامپزشکی استان البرز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم از کرج، یکی از وظایف اصلی دامپزشکان را بهداشت، مراقبت و مبارزه با بیماریهای مشترک بین انسان و دام دانست و گفت: از جمله مهمترین این بیماریها میتوان به سل، بروسلوز، تب کریمه کنگو، هاری و مشمشه اشاره کرد.
وی مطرح کرد: در خصوص بیماری هاری، با هدف جلوگیری از گسترش این بیماری در سطح جامعه، نسبت به انجام واکسیناسیون سگها اقدام میشود که این امر نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت عمومی دارد. در این راستا طی هفتماهه سال جاری 7 هزار و 75 قلاده سگ علیه بیماری هاری واکسینه شدهاند.
مدیرکل دامپزشکی استان البرز بیان کرد: سازمان دامپزشکی کشور دارای سامانهای به نام GIS است که حدود هشت یا 9 سال از طراحی و استفاده از آن میگذرد و هر سال بهروزرسانی میشود. در این سامانه، تمامی اطلاعات مربوط به دامداریها و مرغداریها از جمله مشخصات و تعداد دامها ثبت شده است.
جمالی توضیح داد: با توجه به استقرار دامپزشکان در سطح دامداریها و مرغداریها، با داشتن کد کاربری و رمز عبور، به این سامانه دسترسی دارند و هرگونه بیماری نامتعارف در واحدهای خود را در آن ثبت کرده و همکاران ما در ادارهکل، در صورت نیاز، درخواست نمونهگیری میکنند یا به محل اعزام میشوند.
وی ادامه داد: نمونهها در آزمایشگاههای ادارهکل دامپزشکی استان بررسی میشوند و در صورت مشاهده موارد بیماری یا شیوع احتمالی، تیم واکنش سریع وارد عمل شده و اقدامات لازم برای مقابله و پیشگیری انجام میشود. به نظر میرسد ساختار دامپزشکی، ساختاری استاندارد و برنامهریزیشده است.
مدیرکل دامپزشکی استان البرز هدف اصلی این ساختار را مبارزه با بیماریهای مشترک بین انسان و دام و نیز بیماریهای واگیر در دامها دانست و تصریح کرد: تمامی این اقدامات در راستای تأمین امنیت غذایی جامعه انجام میشود. حفظ سلامت دام، زمینهساز تأمین غذای سالم و تضمین سلامت جامعه انسانی است.
جمالی اظهار کرد: در استان البرز، با توجه به رویکرد جوانگرایی که در مجموعه دامپزشکی صورت گرفته، توانستهایم در جهت تحقق شعار «دام سالم، غذای سالم، جامعه سالم» گامهای مؤثرتری برداریم و سرعت پیشبرد این اهداف را افزایش دهیم. البرز بیش از دیگر استانها در معرض خطر انتقال بیماریهاست.
وی دلیل این موضوع را حجم بالای تردد و انتقال دانست و عنوان کرد: برخی از این بیماریها از طریق ذرات معلق در هوا، برخی از انسان به انسان و برخی دیگر از طریق وسایل نقلیه و حملونقل دام و فرآوردههای دامی منتقل میشوند. این ویژگی، نقش دامپزشکی البرز را بسیار مهمتر و پررنگتر کرده است.
مدیرکل دامپزشکی استان البرز گفت: با توجه به این شرایط، هماهنگیهای لازم میان همکاران ما در سطح استان انجام شده تا بررسیها و مراقبتهای بهداشتی با دقت بیشتری صورت گیرد و از انتقال و گسترش بیماریها جلوگیری شود که در سالهای اخیر، نمونههای موفقی از این اقدامات و فعالیتها را شاهد بودهایم.
جمالی مطرح کرد: به عنوان نمونه، در شرایطی که استانهای همجوار با بیماری آنفلوانزای فوقحاد پرندگان درگیر بودند، با اجرای دقیق اقدامات بهداشتی و قرنطینهای در واحدهای دامداری و مرغداری و با همکاری اتحادیه مرغداران، توانستیم از ورود این بیماری به دامداریها و مرغداریهای البرز جلوگیری کنیم.
وی افزود: برخی بیماریها مانند آنفلوانزا و تب برفکی در دام و طیور، به دلیل شرایط انتقال از طریق شیر و حملونقل بین دامداریها، میتوانند گسترش یابند. مثلا زمانی که شیر از دامداریها به شرکتهای فرآوری منتقل میشود، در صورت وجود آلودگی در دامداری، احتمال انتقال بیماری از طریق خودروها هست.
مدیرکل دامپزشکی استان البرز خاطرنشان کرد: به همین دلیل، دامداریهای استان البرز در مبادی ورودی خود مجهز به حوضچههای ضدعفونی و دستگاههای ضدعفونی قوی هستند تا خودروهایی که وارد محوطه میشوند، شستوشو و ضدعفونی شده و از سرایت احتمالی بیماری جلوگیری شود.
جمالی عنوان کرد: تمامی این اقدامات در راستای کاهش بیماریهای مشترک و ارتقای سلامت دام و انسان انجام میشود. یکی از محورهای مهم در این مسیر، افزایش پوشش واکسیناسیون دامهاست که امسال علاوه بر اکیپهای فعال گذشته، اکیپهای ویژهای نیز برای اجرای برنامه واکسیناسیون اضافه شدهاند.
مدیرکل دامپزشکی استان البرز با اشاره به فعالیت این تیمها در راستای واکسیناسیون بیماری بروسلوز اذعان کرد: هدف از این اقدام این است که در صورت دریافت گزارشهای مربوط از سوی دانشگاه علوم پزشکی، با دقت و سرعت بیشتری نسبت به مقابله و کنترل این بیماری اقدام شود.
انتهای پیام/