به گزارش خبرگزاری تسنیم از ری، کارخانه سیمان تهران بهعنوان یکی از قدیمیترین و بزرگترین واحدهای صنعتی کشور، از سال 1333 فعالیت خود را در جنوب پایتخت آغاز کرده و تاکنون نقش مهمی در تأمین مصالح عمرانی و توسعه زیرساختهای ملی داشته است.
با وجود سهم اقتصادی این واحد صنعتی در حوزه ساختوساز، فعالیت بیش از شش دههای آن آثار زیستمحیطی گستردهای بر مناطق اطراف از جمله روستاهای مجاور، کوه راگاه و بیبی شهربانو و هوای شهرری برجای گذاشته است.
آلودگی هوا، تخریب کوهها و آسیب به پوشش گیاهی و آثار تاریخی در مجاورت این کارخانه، در سالهای اخیر بارها با اعتراض ساکنان و فعالان محیطزیست همراه بوده و اکنون نگرانی تازهای درباره تأثیر فعالیتهای این واحد صنعتی بر منابع آبی جنوب تهران مطرح شده است.
برداشت گسترده آب با وجود قرارداد پساب صنعتی
روز گذشته خبری مبنی بر استفاده از آب چاه در میززان قابل توجه توسط این کارخانه مطرح شد که بر این اساس کارخانه سیمان تهران با وجود قرارداد خرید پساب صنعتی از بورس انرژی که در اردیبهشت 1403 امضا شده، همچنان از 8 حلقه چاه برای تأمین آب مورد نیاز خود استفاده میکند. ظرفیت اسمی این چاهها سالانه حدود 4 میلیون و 200 هزار متر مکعب برآورد شده است؛ رقمی که معادل آب مصرفی بیش از 80 هزار نفر از شهروندان تهران است.
مدیر منابع مالی شرکت فاضلاب استان تهران در اینباره اعلام کرده است که با وجود مکاتبات انجامشده با معاونان وزارت نیرو و شرکت آب منطقهای برای استفاده از پساب و کاهش برداشت مستقیم از چاهها، تاکنون اقدام عملی مؤثری در قطع انشعاب آب کارخانه صورت نگرفته است.
وی افزود: با وجود هشدارها و پیگیریها، دستگاههای نظارتی و شرکتهای منطقهای تاکنون اقدامی عملی برای توقف برداشت آب از این منابع انجام ندادهاند.
اقدامات محدود کارخانه در مدیریت پساب و محیطزیست
بر اساس اطلاعات منتشرشده در وبسایت رسمی کارخانه سیمان تهران، این مجتمع صنعتی اقدامات محدودی در زمینه مدیریت پسابها انجام داده است. از جمله این اقدامات میتوان به ارتقاء و افزایش ظرفیت تصفیهخانه از سیستم قدیمی RBC به نوع مدرن لجن فعال با هوادهی گسترده و نصب آنالیزور پایش آنلاین اشاره کرد. همچنین کارخانه ادعا کرده است که برداشت 100 متر مکعب از آب خروجی تصفیهخانه برای مصرف فضای سبز صورت میگیرد و حوضچه آرامش برای جمعآوری آبهای سطحی و استفاده مجدد در آبپاشی خیابانها با ظرفیت تصفیه 50 متر مکعب در شبانهروز احداث شده است.
با این حال، کارشناسان محیطزیست و فعالان حوزه آب معتقدند این اقدامات تنها بخش کوچکی از آب مصرفی کارخانه را پوشش میدهد و نمیتواند جایگزین برداشت گسترده از چاههای عمیق شود.
کارخانه سیمان تهران دو سال پیش، در مهرماه 1402، فاز اول پروژه شبکه جمعآوری فاضلاب بهداشتی ساختمانهای ستادی خود را با حضور مقامات رسمی از جمله یزدیخواه، نماینده مجلس شورای اسلامی، افتتاح کرد و نمایشگاهی از فعالیتهای محیطزیستی شرکت نیز برگزار شد. در این مراسم، اقدامات نمادین شرکت در زمینه مدیریت فاضلاب و حفاظت از بقعه تاریخی بیبی شهربانو معرفی شد.
با این حال، آمار تازه منتشرشده روز گذشته نشان میدهد که این اقدامات محدود نتوانسته است برداشت گسترده و مستقیم از منابع زیرزمینی را کاهش دهد و نشان میدهد فعالیتهای محیطزیستی اعلامشده تاکنون قادر به مهار فشار بر منابع آب نبودهاند.
بحران کمآبی و پیامدهای اجتماعی-زیستمحیطی
این گزارش میافزاید؛ شهرستان ری از اواسط تابستان امسال با بحران کمآبی جدی مواجه شده است. در برخی مناطق، قطعی طولانیمدت آب، کاهش فشار گسترده و در مناطق شهری، حتی قطعی شبانه آب، گزارش شده است. این در حالی است که کارخانه سیمان تهران با برداشت سالانه حدود 4 میلیون و 200 هزار متر مکعب آب از 8 حلقه چاه، معادل مصرف بیش از 80 هزار نفر، فشار مضاعفی بر سفرههای زیرزمینی وارد میکند. کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این روند میتواند به تشدید فرونشست زمین منجر شود و تهدیدی جدی برای امنیت زیستمحیطی منطقه باشد.
علاوه بر بحران آب، فعالیتهای گسترده کارخانه سیمان تهران شامل تخریب کوهها و منابع خاکی شهرستان ری، آلودگی هوا، نابودی جادهها و آسفالت روستاهای مجاور معادن و آسیب به آسایش و امنیت ساکنان میشود. بررسیها نشان میدهد که پیامدهای این فعالیتها، نه تنها محیط زیست، بلکه کیفیت زندگی و سلامت شهروندان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
بیتوجهی به مسئولیت اجتماعی و محرومیت مردم
با وجود تمامی مشکلات و معضلات ناشی از فعالیت کارخانه سیمان تهران، هیچگونه خدماتی به مردم شهرستان ری ارائه نشده است. روستاهای مجاور کارخانه که بیشترین آسیبها را متحمل شدهاند، از امکانات حداقلی زندگی محروم هستند و حتی دسترسی به فضای سبز مناسب، مکانهای تفریحی برای کودکان، مدارس استاندارد، راهسازی و آسفالت معابر، و حمایت در تکمیل و ایمنسازی شاهراهها بهعنوان حداقل انتظارات نیز فراهم نشده است. کارشناسان و فعالان محیطزیست تأکید میکنند که با توجه به حجم و شدت خسارات وارده، انتظار میرود کارخانه سیمان تهران مسئولیت اجتماعی خود را به شکل عملیاتی و ملموس ایفا کند، اما تاکنون هیچ گامی جدی در این زمینه برداشته نشده است.
انتهای پیام/