به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، از سال 2007، ایالات متحده برنامه «تبادل رهبران جوان عراقی» یا آیلپ را که برنامهای آموزشی-فرهنگی است را در عراق اجرا کرده است. این برنامه با حمایت مالی و معنوی سفارت آمریکا در بغداد فرصتی یکماهه برای سفر به ایالات متحده در اختیار دانشآموزان و دانشجویان مقطع کارشناسی عراقی قرار میدهد.
آمریکا با استفاده از این برنامه تلاش کرده است چهرهای تازه از خود در ذهن نسل جدید عراق بسازد؛ نسلی که جنگ، تحریم و اشغال را به طور مستقیم درک نکرده یا تصویر درست و دقیقی از آن دوران ندارد. در ظاهر، این برنامه فرصتی آموزشی و فرهنگی برای جوانان عراقی است تا مهارتهای رهبری، زبان انگلیسی و همکاری اجتماعی را بیاموزند، اما در لایههای عمیقتر، آیلپ ابزاری برای بازسازی تصویر آمریکا و تثبیت نفوذ نرم آن در این کشور است.
در این میان، یکی از مؤثرترین اجزای اجرایی برنامه آیلپ، خانوادههای میزبان آمریکایی هستند؛ خانوادههایی که داوطلب میشوند تا برای چند هفته پذیرای جوانان عراقی باشند. آنان در خانههای خود را به روی این مهمانان باز میکنند، با آنها غذا میخورند، جشنها و عادات روزمرهشان را به اشتراک میگذارند و فضایی صمیمی و امن برای آنان میسازند. با این وجود، این صمیمیت فقط یک تجربه فرهنگی ساده نیست؛ بلکه تجربهای جهتدار است که هدف آن ایجاد پیوند عاطفی میان شرکتکنندگان و فرهنگ آمریکایی است.
این خانوادهها به طور تصادفی انتخاب نمیشوند، بلکه برای دستیابی به هدف آیلپ در کانالیزه کردن ارائه ارزشها و تفکرات آمریکایی به جوانان و نوجوانان عراقی پس از طی مراحلی دقیق انتخاب میشوند. این مراحل شامل مصاحبه، بررسی سوابق کلیه اعضای خانواده، بازدید از منزل و گذراندن دورههای آموزشی و فرهنگی است. این آموزشها شامل نحوه تعامل مؤثر با میهمانان عراقی، شناخت پیشزمینههای اجتماعی و دینی آنان و آموزش چگونگی معرفی مثبت از فرهنگ آمریکایی است. در واقع، هر خانواده بهصورت غیررسمی تبدیل به سفیر فرهنگی آمریکا میشود.
دختر عراقی مشارکت کننده در سفرهای آیلپ به واشنگتن که پس از پایان دوره در اعتراضات تشرین 2019 بغداد حاضر بوده است
نقش خانوادههای میزبان آمریکایی بهگونهای است که شرکتکنندگان، پس از حضور در میان آنها و بازگشت به عراق، حامل تصویری تازه از جامعه آمریکا هستند؛ جامعهای که در ذهنشان دیگر «اشغالگر» یا «دشمن» نیست، بلکه «پیشرفته، مهربان و متمدن» است. این دگرگونی ذهنی میتواند به مرور زمان در تصمیمگیریهای فردی و اجتماعی آنان مانند جهتگیری در انتخابات اثر بگذارد.
در آستانه انتخابات آتی عراق، اثر این تجربهها را میتوان در فضای عمومی مشاهده کرد. بخشی از فارغالتحصیلان آیلپ که اکنون در نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی مشغول هستند، تلاش دارند گفتمان مشارکت مدنی، دموکراسی و اصلاح ساختارها را ترویج کنند. این گرایشها میتواند به نفع جریانهایی تمام شود که به همکاری با غرب گرایش دارند.
بنابراین انتخاب هدفمند خانوادههای میزبان، آموزشهای فرهنگی دقیق و تأکید بر تجربه مثبت از زندگی در آمریکا، همگی نشان از یک طراحی بلندمدت برای تأثیرگذاری بر نسل آتی رأیدهندگان عراق دارد. این نسل، برخلاف پدران خود، آمریکا را نه از زاویه جنگ و اشغال، بلکه از دریچه تجربه زندگی روزمره و دوستی میشناسد و همین موضوع تفاوت بنیادینی است که به مرور زمان در صندوقهای رأی عراق بازتاب خواهد یافت.
در نهایت، باید گفت آیلپ تنها یک برنامه تبادل فرهنگی نیست؛ بلکه یک پروژه اجتماعیِ هوشمندانه است که بهجای بمب و سرباز، از خانه، میز شام و گفتوگو برای نفوذ استفاده میکند.