به گزارش خبرگزاری تسنیم در خرمآباد، نان، ستون اصلی سفرهی ایرانی است؛ غذایی ساده و در عین حال حیاتی که نهتنها بخش عمدهای از نیاز تغذیهای مردم را تأمین میکند، بلکه در باور عمومی، نماد برکت و روزی حلال نیز به شمار میرود. اما در سالهای اخیر، گلایههای مردم لرستان از کیفیت نانی که همواره یکی از ارکان اصلی سبد غذایی خانوارهای آنهاست، از طعم و بافت گرفته تا میزان ماندگاری و سلامت آن، رو به افزایش است. نانی که قرار بود قوت غالب مردم باشد، حالا در بسیاری از خانهها به موضوعی برای نارضایتی و نگرانی تبدیل شده است.
با این حال، طی ماههای اخیر و بعد از افزایش قیمت نان سطح انتظار مردم نسبت به کیفیت نان بالا رفته میزان گلایه مندیها از سوی شهروندان خرمآباد و دیگر شهرهای استان درباره کیفیت نان، نحوه پخت، مواد افزودنی و حتی نوع آرد مصرفی به گوش میرسد. در شرایطی که نان همچنان ارزانترین و در دسترسترین ماده غذایی در سفرههاست، کاهش کیفیت آن میتواند پیامدهای اجتماعی، بهداشتی و اقتصادی در پی داشته باشد.
.
نانهایی که عمرشان به نیمروز نمیرسد
در گفتوگو با شماری از شهروندان خرمآباد، بیشتر آنها از کیفیت نانهای لواش، سنگک و بربری گلایه داشتند.
یکی از شهروندان خرمآبادی با اشاره به تجربه روزانه خود گفت: مدتی نان سنگک مصرف میکنیم اما پس از مدتی متوجه میشویم کیفیت آن پایین آمده است. متأسفانه به نظر میرسد استفاده از مواد افزودنی باعث میشود نان تنها پنج یا شش ساعت قابل مصرف باشد و پس از آن بیات شده و باید به نان خشک تبدیل شود؛ به عبارتی، ماندگاری نان بسیار کم است.
جوانی دیگر نیز وضعیت مشابهی را توصیف کرد: ما بیشتر نان لواش مصرف میکنیم. البته برخی نانواییها نان باکیفیتتری میپزند، اما در مواردی نانها خام یا خمیری هستند و تنها در ساعات ابتدایی پس از پخت قابل استفادهاند.
از خمیری بودن تا شنریزه در آرد
بانویی از خرمآباد نیز با ابراز نارضایتی از وضعیت نانواییها گفت: ما معمولاً نان لواش استفاده میکنیم، اما کیفیت آن در سالهای اخیر بهطور قابلتوجهی کاهش یافته است. نانها یا خمیری هستند یا بیش از حد میسوزند. در برخی نانها ذراتی شبیه شن وجود دارد. مشخص نیست مشکل از نمک است یا از آرد، اما در هر حال کیفیت مطلوبی مشاهده نمیشود. هر نانوایی نان را به شکلی متفاوت میپزد و به نظر میرسد نظارت جدی بر عملکرد آنها وجود ندارد.
وی افزود: نان در خرمآباد نسبت به گذشته طعم و بافت مطلوبی ندارد و شهروندان ناچارند هر روز نان تازه خریداری کنند، زیرا نان روز قبل قابل مصرف نیست.
نان ماشینی؛ راحتتر اما بیکیفیتتر
پدر خانوادهای از خرمآباد نیز درباره تجربه خود از خرید نان ماشینی توضیح داد: ما در خانه بیشتر نان لواش مصرف میکنیم و بهدلیل داشتن فرزند خردسال، کمتر سراغ نان سنگک یا بربری میرویم. اما آنچه مشاهده کردهایم این است که نانهای ماشینی جدید کیفیت چندانی ندارند. پس از گذشت یکی دو روز، نان خرد و متلاشی میشود. نانوایان خود نیز اذعان میکنند که دستگاههای پخت مشکل دارند و نانها به همین دلیل اینگونه از کار درمیآید. به همین خاطر معمولاً از نانوایی خاصی خرید میکنیم که نان بهتری دارد و فقط در صورت ضرورت از سایر نانواییها نان تهیه میکنیم.
او درباره نان سبوسدار نیز گفت: مدتی نان سبوسدار خریداری میکردیم، زیرا تصور میشد سالمتر است و رنگ تیرهتری داشت؛ اما بعدها شنیدیم این نوع سبوس گندم، سمیترین بخش آن است، چون محل تجمع آفات و سموم کشاورزی بهشمار میرود. اگر این موضوع صحت دارد، لازم است مسئولان مربوطه پیگیری کنند. از آن زمان به بعد دیگر نان سبوسدار تهیه نمیکنیم و به خرید نان معمولی بازگشتهایم، هرچند همان نان نیز کیفیت مطلوبی ندارد.
نگرانی مردم از سلامت نان
شهروند دیگری از لرستان نیز با لحنی انتقادی اظهار کرد: ما عمدتاً نان لواش مصرف میکنیم، اما کیفیت نانها نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است. در گذشته نانها خوشبوتر و تردتر بودند، اما اکنون یا بیش از حد میسوزند یا خیلی زود بیات میشوند. به نظر میرسد یا آرد مصرفی مشکل دارد یا نانوایان در فرایند پخت دقت لازم را به خرج نمیدهند. نانوایان قدیمی با دقت و وسواس بیشتری کار میکردند، در حالی که امروزه بسیاری از نانواها به دلیل شلوغی یا عجله، کیفیت را فدای سرعت کردهاند.
او افزود: من بهدلیل داشتن بیماری خاص ناچارم از نان سبوسدار استفاده کنم، اما آن نیز کیفیت لازم را ندارد. گاهی بوی نامطلوبی میدهد یا بسیار سفت میشود. به نظر من، لازم است بازنگری کلی در روند تولید و پخت نان انجام شود. مردم نان باکیفیت و سالم میخواهند، نه صرفاً نان بیشتر.
فاصله نان تا رضایت مردم؛ چند وجب نظارت
در روایتهای مردم لرستان، چند محور مشترک از بیثباتی کیفیت نانها ، بیات شدن سریع نانها، گلایه از آرد بیکیفیت یا ناخالص، ابهام درباره نانهای سبوسدار تا کاهش مهارت و دقت در پخت نان سخن گفتند که این سخنها برگرفته از تجربه خریدهایی از سر نارضایتی بوده است.
نانِ امروز، آینهای از نظارت دیروز
نان خوب حاصل زنجیرهای از دقت، سلامت و نظارت است؛ از انتخاب بذر گندم و آسیاب آرد گرفته تا آموزش نانوا و کنترل بهداشتی نانواییها. وقتی هر بخش از این زنجیره سست شود، نانِ نهایی نه تنها کیفیت خود را از دست میدهد، بلکه اعتماد مردم را نیز خدشهدار میکند.
در لرستان، همانند بسیاری از استانهای کشور، نان هنوز مهمترین و ارزانترین بخش سبد غذایی خانوارهاست. اما کاهش تدریجی کیفیت آن، نشان میدهد که موضوع نان دیگر صرفاً یک دغدغه صنفی نیست، بلکه مسئلهای اجتماعی و سلامتمحور است.
برای حفظ اعتماد عمومی و سلامت مردم، لازم است دستگاههای ناظر از اداره کل غله و خدمات بازرگانی گرفته تا اتحادیه نانوایان و دانشگاه علوم پزشکی، بهطور مستمر بر کیفیت آرد، نحوه تخمیر و پخت نان نظارت داشته باشند.
نانِ خوب، فقط محصول آرد و حرارت نیست؛ حاصل وجدان کاری نانوا و نظارت صادقانه مسئولان است. شاید وقت آن رسیده است که مسئولان، همانگونه که مردم از نان احترام میخواهند، از سفرهی مردم نیز احترام را آغاز کنند.
انتهای پیام/