پیامد تساهل و تسامح خواص

خبرگزاری تسنیم ـ اعظم ملک پوریان*؛ افراد یک جامعه از خواص و عوام تشکیل‌می‌شود؛ خواص در یک جامعه معرف و شکل دهنده نظرات، عقاید و رفتار آن جامعه به‌شمار آمده و اهمیت به سزایی در موضع‌گیری‌ها دارند؛ در هنگام بروز فتنه‌ها اگر آنان سکوت کنند جریان فتنه را را همیاری می‌کنند. در برهه‌ای بعد از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و اله خواص جامعه اسلامی در آن واقعه تأسف‌بار سکوت کرد و تنها حضرت فاطمه‌زهرا علیها السلام به‌عنوان یگانه یاور و پشتیبان ولایت از ابتدای فتنه تا زمان شهادت به دفاع از حریم به‌حق ولایت پرداخت.

 از همان روزهای ابتدایی رحلت پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم که مسلمانان به مخالفت رهبری و ولایت امیرالمومنین علی علیه السلام پرداختند، فاطمه‌زهرا سلام الله علیها به دفاع از حق غصب شده ولایت پرداخت و با تمام قوا در مقابل آنان ایستاد؛ به‌طوری که شبانه به در خانه مهاجر و انصار رفته و آنها را نسبت به این امر آگاه کرد، همچنین زمانی که زنان برای تسلی خاطر و دیدار ایشان به مدینه آمدند، حضرت شوهرانشان را مورد عتاب قرار داده و نسبت به کاری که کرده‌اند وآینده‌ای که در پیش روی آنها قرار دارد، مؤاخذه کرد. 

 در این میان عده‌ای از خواص جامعه در آن فضای سخت و رعب‌انگیز سکوت اختیار کردند، همان طور که حضرت در بخشی از خطبه معروف خود در مسجد مدینه به آنان فرمود: «ای گروه نقبا و مؤمنان! ای بازوان ملت! ای حافظان اسلام! این ضعف و غفلت در مورد حق من و این سهل انگاری از دادخواهی من چرا؟ آیا پدرم رسول خدا نفرموده باید حرمت هر کس در مورد فرزندان او حفظ شود؛ با چه سرعتی دچار اعمال ناپسند شدید! چقدر زود آب از دهان بز لاغر ریخت؟» (احتجاج، ج 1، صفحه 253)

تساهل و تسامح اصحاب خواص سبب شد تا عده‌ای فرصت طلب و جاه طلب حقوق سیاسی اجتماعی و مالی اهل بیت علیهم السلام را غصب کرده و آنها را از حقوق واقعی خود محروم کنند؛ اگر آن حضرت آن‌ها را با کناره گیری از ولایت و رهبری به چالش نمی‌کشید آفت‌ها و آسیب‌های زیادی در امور مهم دیگر به وجود می‌آمد و هرگونه سکوت، گواهی تایید و همراهی کارهای ناروا و نامشروع دیگر آنها بود، حضرت زهرا سلام الله علیها به‌طور آشکارا و صریح به سرزنش و توبیخ آنان پرداخت. از نظر ایشان اگر اصحاب و خواص سکوت نکرده و در برابر گمراهی و کج‌روی‌ها به‌طور مسلم و سخت گیرانه مقاومت می‌کردند، این مسائل و مشکلات برطرف شده و همه امور به روال خود پیش می‌رفت؛ در واقع از نگاه آن حضرت، یکی از علل مشکلات به وجود آمده، تسامح و تساهل خواص بود؛ بنابراین عذرشان پذیرفته نشد و در رابطه با سکوت و بی تفاوتی‌های آنان چنین می‌فرمایند: «هدف من اتمام حجت است وگرنه امیدی به شما ندارم، با سکوت خود صحه به‌پای مظالم گذاردید و همه‌چیز را زیر سؤال بردید؛ گمان مبرید که این سکوت تلخ شما بی‌جواب خواهد ماند؛ بلکه در دنیا به‌صورت حکومت‌های جباری همچون بنی‌امیه و بن‌ی عباس نه به نسل‌های آینده شما رحم خواهد کرد، نه به اسلام و قرآن؛ سخنان امروز من در تاریخ اسلام ثبت می‌شود و آیندگان قضاوت خواهند کرد. (زهرا برترین بانوی جهان،  1384 ص 208)

دختر نبی مکرم اسلام با مجاب و مغلوب کردن سیاست تساهل و رفق و مدارای بی‌جای اصحاب ناتوان و پوشالی خواص گمراه را شکست و سبب شد که فلسفه سیاسی اسلام از خطر تغییر و تحریف در امان بماند؛ ایشان در مقابل فتنه‌گران، تمام‌قد تا پای جان ایستاد و با مؤاخذه آنان اعتراض خود را به گوش کسانی که سکوت کردند و زمینه را برای ایجاد فتنه فراهم آوردند و با حضور خود به‌صورت حضوری و رسمی به دفاع از مقام ولایت به روشن گری و تبیین پرداخت.

*عضو تحریریه یادداشت حوزه علمیه خواهران استان قم

انتهای پیام/