به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در روزهای گذشته، یک بار دیگر بحث بر سر آینده سوریه در رسانهها و محافل سیاسی ترکیه، بالا گرفته است. مدتی بود که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و هاکان فیدان وزیر امور خارجه این کشور، فیتیله تهدید درباره حمله زمینی به شمال سوریه را پایین کشیده بودند. اما حالا یک بار دیگر، اردوغان در آنکارا و فیدان در واشنگتن، پس از دیدار ترامپ و الشرع در کاخ سفید، درباره برنامه ادغام شبه نظامیان کُرد قسد در ارتش سوریه، به شکل مکرر اظهار نگرانی میکنند.
وزارت امور خارجه سوریه، پس از دیدار ترامپ و الشرع، بیانیهای صادر کرده و در آن، به موضوع شبه نظامیان کُرد قسد نیز پرداخته است.
این بیانیه میگوید: ««به دستور رئیس جمهور ترامپ، یک جلسه کاری گسترده با حضور اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه سوریه، مارکو روبیو وزیر امور خارجه آمریکا و هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، برای پیگیری توافقات حاصل شده بین دو رئیس جمهور و ایجاد سازوکارهای اجرایی روشن برگزار شد. دو طرف در جریان مذاکرات توافق کردند که در چارچوب وحدت نهادها و تقویت امنیت ملی، اجرای توافق دهم مارس، از جمله ادغام قسد (نیروهای دموکراتیک سوریه) در صفوف ارتش عربی سوریه را ادامه دهند. طرف آمریکایی همچنین حمایت خود را از دستیابی به توافق امنیتی با اسرائیل با هدف افزایش ثبات منطقهای تأیید کرد».
کردها چه میگویند؟
حالا وضعیت شبه نظامیان کُرد در شمال و شرق سوریه، یک منشور چندوجهی عجیب است. چرا که این نیرو، از سویی به عنوان نهاد اقماری پ.ک.ک و پیرو افکار عبدالله اوجالان قلمداد میشود و از دیگر سو، در 10 سال اخیر، همواره به شکل نزدیک با آمریکا و ائتلاف غربی ضد داعش، همکاری کرده است.
ترکیه میگوید: انحلال پ.ک.ک و خلع سلاح این گروه تروریستی، باید قسد و ی.پ.گ در شمال سوریه را نیز در بگیرد. اما فرماندهان کُرد سوری میگویند: انحلال پ.ک.ک و توافق بین اوجالان و آنکارا، یک موضوع ترکیهای است و ربطی به سوریه ندارد.
هشت ماه پیش در دمشق و در توافق نامهای که احمد الشرع رئیس جمهور سوریه و مظلوم عبدی فرمانده نیروهای قسد آن را امضا کردند، شبه نظامیان کُرد نزدیک به پ.ک.ک متعهد شدند که از این به بعد در ارتش سوریه ادغام خواهند شد و کنترل مناطق نفتی و معابر مرزی در اختیار دولت مرکزی قرار خواهد گرفت. ولی حالا موضوعات جدیدی مطرح شده و برخی از فرماندهان کُرد از جمله سیپان حمو، مسائلی را بیان کردهاند که در تیتر نخست بسیاری از روزنامههای چاپ آنکارا قرار گرفته است.
روزنامه آیدنلک چاپ آنکارا، در گزارشی اعلام کرده که مذاکرات بین دولت دمشق و قسد (SDF) به بنبست رسیده است. چرا که با وجود گذشت هشت ماه از امضای توافقنامه هشت مادهای الشرع - عبدی، الزامات آن اجرا نشده است.
قسد هنوز هم به بهرهبرداری از میادین نفتی و گازی که قرار بود به دولت دمشق تحویل دهد، ادامه میدهد، از عقبنشینی از سد تشرین خودداری میکند و اصرار دارد که به عنوان یک بلوک یا لشکر واحد به ارتش سوریه بپیوندد و اعضایش در لشکرهای مختلف سوریه، متفرق نشوند.
دولت دمشق متعاقباً از مذاکرات پاریس خارج شد و الشرع از ملاقات با هیات قسد خودداری کرد. در حالی که تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، اخیراً اعلام کرده که «مذاکرات فوقالعاده خوب پیش میرود»، اسعد شیبانی وزیر امور خارجه سوریه، در همان روز گفت: «هیچ گام مثبت یا عملی برداشته نشده است».
یک مثلث مهم
قبلاً صالح مسلم به عنوان رهبر حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوری، به عنوان مهمترین شخصیت سیاسی کردهای سوری نزدیک به پ.ک.ک شناخته میشد. او که تحصیلات خود را در رشته شیمی در ترکیه به پایان رسانده و بر زبان ترکی استانبولی مسلط است، مدتها در تاسیسات نفتی عربستان سعودی کار کرده و پس از بازگشت به سوریه، به عنوان یک دوست نزدیک، در حلب و دمشق با عبدالله اوجالان رهبر پ.ک.ک، مراوده داشته است.
ولی حالا صالح مسلم عملاً در پشت پرده قرار گرفته و به نظر میرسد که خانم الهام احمد نیز، نقشی نمادین دارد. اما سه شخصیت اصلی کُرد سوری که تحولات مربوط به ی.پ.گ و قسد را مدیریت میکنند، عبارتند از:
1.باهوز اردال از اعضای شورای رهبری گروه منحله پ.ک.ک که در دانشگاه دمشق با بشار اسد رئیس جمهور سابق ترکیه همکلاسی بوده و بعدها به یکی از مهمترین فرماندهان نظامی پ.ک.ک تبدیل شد.
2.مظلوم عبدی یا مظلوم کوبانی که فرماندهی کل نیروهای قسد را در اختیار دارد و به عنوان فرزند معنوی عبدالله اوجالان شناخته میشود.
3.سیپان حمو از فرماندهان قدیمی کُرد سوری در پ.ک.ک که حالا سالهاست در قسد، نقشی مهم بر عهده دارد.
در روزهای گذشته، شاهد اتخاذ مواضعی از سوی سیپان حمو بودیم که نشان میدهد بین او، عبدی و اردال، نوعی تقسیم کار صورت گرفته و قرار است حمو مانند یک چهره نظامی با رویکرد منفی درباره ادغام نیروها صحبت کند.
حمو در مصاحبهای با المانیتور گفته است: «گفتگوهای ما با دمشق ادامه دارد. ولی واقعیت این است که احتمال درگیری، دور از ذهن نیست. تدارکات و حفظ آمادگی رزمی اولویت مهم ماست. برای ما، هم جنگ و هم صلح، اهمیت استراتژیک دارد. ولی هدف ما یافتن یک راهحل قانونی از طریق گفتگو است. دولت دمشق از توافق 10 مارس 2025 میلادی تاکنون حتی یک گام مشخص برداشته است. ما به این توافقنامه متعهد ماندهایم. ما میخواهیم تمام سوریه دموکراتیزه شود. ما دستور کار جداییطلبانهای نداریم. با این حال، تبلیغات دروغین دائماً علیه ما استفاده میشود».
سیپان حمو به این اشاره کرده که کردها و دمشق، تعاریف متفاوتی از ادغام نیرو دارند. او میگوید: «از دید دمشق، ادغام نیروهای ما در ارتش سوریه، به این معنی است که با این ترفند ما را نابود و هویت ما را انکار کنند. ولی به زعم ما، ادغام دموکراتیک به معنای اتحاد در عین حفظ هویت است. آنان برای تدوین قانون اساسی با ما مشورت نکردند و انتخابات مجلس نیز مانند یک تئاتر برگزار شد. چنین چیزی به معنی شراکت نیست. اگر یک دولت دموکراتیک تأسیس شود، ما بخشی از این روند خواهیم بود و سلاحهای خود را زمین خواهیم گذاشت. اما چنین فضایی امروز وجود ندارد. ما یک نیروی دفاعی هستیم. پس از مشاهده قتل عامها در لاذقیه و سویدا، البته نیروی دفاعی خود را تقویت کردیم. این یک اقدام مشروع است. تا دیروز دولت بعثی اسد بدون ریش به ما ظلم میکرد. حالا اجازه بدهیم یک دولت دارای ریش در دمشق، همان رفتارهای قبلی را تکرار کند؟ ما در این زمینه با آمریکا نیز در حال گفتگو هستیم و ایدهای که مطرح کردهایم، ایجاد سه تیپ مستقل است که نیروهای ما در آن حضور داشته باشند».
سیپان حمو در ادامه گفته است: «صادقانه بگویم، از نظر ما وضعیت روشن است. به همین خاطر آمادگیهای جنگی در اولویت قرار گرفتهاند. ما تجربه جنگی زیادی داشتهایم. به لطف این تجربیات، آموختهایم که چه زمانی و تحت چه شرایطی جنگ رخ خواهد داد. با این وجود، گفتگو ادامه دارد زیرا هدف اساسی ما دستیابی به توافق از طریق گفتگو، حل و فصل آینده سوریه از طریق گفتگو و ارائه ضمانتهای قانون اساسی برای حقوق همه مردم سوریه است».
معمای داعش
نیروهای قسد در چند سال اخیر، همواره خود را به عنوان نیرویی توصیف کردهاند که در صف مبارزه با داعش با آمریکا همکاری کرده و امنیت سوریه را حفظ کرده است. اما حالا ترامپ به الشرع پیشنهاد کرده که خود دولت سوریه نیز به ائتلاف غربی ضد داعش بپیوندد.
این ایده، چنین سوال مهمی را با خود به همراه آورده است که اگر قرار باشد خود سوریه عضو ائتلاف ضدداعش باشد، چه نیازی به حفظ قسد وجود دارد؟ آمریکا تاکنون به بهانه همکاری در صف مبارزه با داعش از قسد همکاری کرده و حالا نمیتواند همان حرف قبلی را تکرار کند.
روزنامه حریت در یک گزارش ویژه به این اشاره کرده که مظلوم عبدی طرفدار ادغام نیروهای قسد در ارتش سوریه است، اما باهوز اردال در شورای رهبری پ.ک.ک با این ایده مخالف است. حریت در عین حال به این موضوع اشاره کرده که تعلل و وقت کشی قسد برای ادغام در ارتش سوریه، ارتباط مستقیمی با خواستههای رژیم صهیونیستی دارد.
انتهای پیام/