به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مسئله پروانه ساخت در سینمای ایران از سالها قبل محل مناقشه بوده است. برخی از سینماگران حامی حذف پروانه ساخت بودهاند و برخی دیگر قائل بر ابقای آن یا لااقل حذف مشروط.
در هفتههای قبل نیز کانون کارگردانان خانه سینما خواستار حذف پروانه ساخت سینمایی شد. بعد از آن نیز، 19 صنف سینمایی از بیانیه کانون کارگردانان حمایت کردند و خانه سینما نیز بیانیه آنان را امضا و منتشر کرد. اما طولی نکشید که شورای عالی تهیهکنندگان سینما نیز بیانیهای را نوشته و منتشر کردند که در آن از حذف یکباره و بدون برنامه پروانه ساخت انتقاد کردند و بر ضرورت برنامهریزی و طرحی منسجم و کارشناسی شده برای این موضوع تأکید کرده بودند.
اما این روند گویا تمامی نداشت زیرا روز قبل نیز متنی در رسانهها منتشر شد که علیه بیانیه شورای عالی تهیهکنندگان سینما بود و به صورت کنایهآمیز درباره آن نکاتی را مطرح کرده بود.
سیدضیا هاشمی رییس هیأت مدیره جامعه صنفی تهیهکنندگان و عضو شورای عالی تهیهکنندگان درباره مسائل مطرح شده در بیانیه این شورا، در جهت شفافسازی و توضیح بیشتر نکاتی را به صورت مکتوب برای خبرگزاری تسنیم مطرح کرد.
این تهیهکننده با سابقه درباره انتقاد شورای عالی از حذف پروانه ساخت توضیح داد: «بیانیه شورای عالی تهیهکنندگان بر یک اصل کلیدی تأکید دارد: حذف پروانه ساخت، بدون طرح جایگزین و سازوکار نظارتی روشن، نه اصلاح است و نه گامی در جهت پیشرفت سینما. ما مخالف اصلاح نیستیم؛ ما مخالف شتابزدگی، تصمیمگیری بدون نقشه و حذف یک رکن حقوقی بدون تعیین جایگزین هستیم. بندهای 4 و 5 بیانیه دقیقاً به همین نکته اشاره دارد: هر تصمیم در این سطح باید با طرح جایگزین مشخص، نظارت شفاف و هماهنگی با همه ارکان تولید انجام شود و چون امروز میان تشکلها وفاق نظری وجود دارد، خانه سینما باید ضمانت اجرایی این تصمیم را برعهده بگیرد؛ زیرا تجربه نشان داده که صرف بیانیهدادن کافی نیست و بدون سازوکار اجرایی، موضوعات مهم به حاشیه رانده میشوند. بنابراین موضع ما دفاع از «نظم، پاسخگویی و مسئولیت حرفهای» است؛ نه دفاع از بروکراسی بیفایده».
هاشمی در پاسخ به این سؤال که آیا نمیتوان صرفاً بر اساس اعتماد و بدون پروانه، فیلم ساخت؟ پاسخ داد: «اعتماد ارزشمند است، اما نظام تولید فرهنگی یک کشور بر اعتماد صرف بنا نمیشود؛ بر مسئولیت بنا میشود. پروانه ساخت سه کارکرد بنیادین دارد که نبود آن، ساختار سینما را آسیبپذیر میکند:
الف) پشتوانه حقوقی: ثبت پروانه ساخت «هویت قانونی» پروژه را تثبیت میکند. درگیریها، مالکیت، حقوق عوامل، قراردادها، بیمهها بدون وجود چنین سندی وارد ابهام میشود.
ب) نظم حرفهای: همانگونه که در بند 6 بیانیه اشاره شد، موضوع حساس «تهیهکننده اول» و «کارگردان اول» با حذف پروانه ساخت وارد وضعیتی مبهم میشود. پروانه ساخت حداقل تضمین میدهد که: صاحب پروژه، مسئول مشخص است، کسی بدون تجربه یا بدون پشتوانه حرفهای، با سرمایه دیگران سرنوشت عوامل را به خطر نمیاندازد.
ج) کارکرد فرهنگی – اجتماعی: در همه کشورهای پیشرفته، نوعی ثبت رسمی پروژه وجود دارد؛ نه برای سانسور، بلکه برای پاسخگویی، مدیریت بحران و پیشگیری از سوءاستفادههای احتمالی. اعتماد لازم است، اما اعتماد بدون ساختار نظارتی یعنی باز کردن درهای سینما بهروی هرجومرج».
رییس هیأت مدیره جامعه صنفی تهیهکنندگان در بخش دیگری از این مصاحبه مکتوب، درباره آسیبهای احتمالی نبودن پروانه ساخت، گفت: «آسیب اصلی، «نبود پروانه ساخت» نیست؛ آسیب اصلی این است که جایگزینی برای آن تعریف نشده باشد. بندهای 4، 5 و 6 بیانیه دقیقاً این آسیبها را بیان میکنند:
1. خطر آشفتگی تولید: حذف یک رکن حقوقی بدون تعریف جایگزین، به اختلافات، توقف تولید، بیپناه ماندن عوامل و بحران مالی منجر میشود. 2-نبود ضمانت اجرایی: وقتی تصمیمی صرفاً در قالب «هیجان رسانهای» اعلام شود، بدون آنکه خانه سینما پاسخگو یا متولی اجرای آن باشد، این خطر وجود دارد که پروژههای واقعی، بلاتکلیف بمانند و تجربه هم نشان داده چنین تصمیمهایی در محاق و حاشیه رها میشوند.3- رها شدن مفاهیم مهمی چون «تهیهکننده اول» و «کارگردان اول»: بدون ثبت و پروانه ساخت، هیچ نهادی مسئول تبیین مسیر حرفهای این افراد نیست. خانه سینما باید این مسئولیت را بهطور شفاف بپذیرد و همین موضوع بنابر بند 6 بیانیه، یکی از دغدغههای اصلی ماست.»
تهیهکننده فیلمهای «عروس»، «شوکران» و «روز شیطان» در پایان نوشت: «و اما جمله پایانی؛ اصلاح ساختار صدور مجوز تولید ضرورت دارد؛ اما اصلاح، با حذف شتابزده آغاز نمیشود؛ با طرح جایگزین آغاز میشود. سینمای ایران بیش از هر چیز،نیازمند نظم، مسئولیتپذیری و تصمیمگیری مبتنی بر تجربه است، نه موجسازی و هیجان لحظهای. ما از هر اصلاحی استقبال میکنیم، اما از آشفتگی و بینقشهشدن نظام تولید بیهیچوجه حمایت نخواهیم کرد. والسلام سید ضیا هاشمی»
انتهای پیام/