به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، اقدامات رژیم صهیونیستی در توسعهطلبی سرزمینی در کرانه باختری با روی کار آمدن دولت افراطی و نژادپرست نتانیاهو که متشکل از تجمیع تمام احزاب تندرو جناح راست صهیونیست است، تشدید شده است. در این راستا جناح چپ صهیونیستی هم نسبت به تحرکات این کابینه واکنش چندانی نشان نمیدهد. البته نکته مهمتر آنکه نهادهای امنیتی از جمله نیروهای پلیس، مرزبانی و ارتش اسرائیل نیز همسو با سیاستهای مذکور، تلاش دارند موجب کوچاندن فلسطینیها شوند.
در این راستا گزارش سازمان «یش دین»[1] و «پزشکان برای حقوق بشر» که اخیراً منتشر شده و نتیجه دو سال مستندسازی اشغالگریهای اسرائیل در جوامع فلسطینی در کرانه باختری است، اثبات میکند به دلیل سیاستهای توسعه شهرکهای یهودینشین، بیش از یک هزار فلسطینی از جامعه بدوی و عشایری، مجبور به ترک محل اسکان خود شدهاند. پروژه تحقیقاتی مذکور در آغاز سال 2023، کارش را با مطالعه بر روی تأثیر پاسگاههای ارتش و شهرک نشنیان صهیونیست بر جوامع بدوی فلسطینی در منطقه C آغاز کرد. در طول انجام این بررسی که با کار میدانی، ثبت تصویر و عکس و گفتگو همراه بود مشخص شد، در اواخر سال 2025 همه جوامعی که در زمان شروع پروژه در این منطقه بودند دیگر در محل اسکان قبلی خود زندگی نمیکنند. نتیجه اصلی این گزارش نشان میدهد اسرائیل مسئول ارتکاب جنایت جنگی انتقال اجباری فلسطینیها در کرانه باختری است، سیاستی که تا امروز موجب پاکسازی قومی فلسطینیها از منطقه C شده که 60 درصد کرانه باختری را شامل میشود.
تحقیقات ارائه شده در این گزارش اذعان میدارد خشونت مستمر علیه جوامع بدوی فلسطینی منجر به از بین رفتن منابع معیشتی و محدودیت دسترسی آنها به مراتع برای خانواده های فلسطینی میشود که شغلشان چوپانی است. این مسئله خانوادهها را مجبور به فروش بخش زیادی از گله و کاهش مصرف غذا کرده است. این آسیب تصادفی نیست، یک استراتژی است. هدف آن روشن است: غیرممکن کردن زندگی تا زمانی که تمام فلسطینیها از منطقه C اخراج شوند.[2]
افزون براین، گزارشی که توسط «کمیته مبارزه با حصار و شهرکسازی» منتشر شده است، آشکار میسازد در اکتبر 2025 صدها اقدام خشونتآمیز توسط ارتش اسرائیل و شهرکنشینان علیه فلسطینیان در کرانه باختری به ثبت رسیده است. طبق این گزارش، در اکتبر نیروهای ارتش اسرائیل 1584 اقدام خشونت آمیز در حوزه گسترش شهرکسازیها انجام دادهاند و 766 اقدام مشابه نیز توسط شهرکنشینان به ثبت رسیده است. این اقدامات شامل حملات فیزیکی، ریشهکن کردن درختان، آتش زدن مزارع، جلوگیری از رسیدن ساکنان به زمینهایشان برای برداشت زیتون، تصرف املاک، تخریب خانهها و تأسیسات کشاورزی و بستن مناطق به دلایل امنیتی بوده است.
همچنین گزارش شده است که شهرکنشینان تلاش کردهاند هفت شهرک جدید با اهداف کشاورزی و ایجاد چراگاه ایجاد کنند که چهار مورد از آنها در منطقه نابلس و سه مورد در منطقه الخلیل بوده است. علاوه بر این در ماه اکتبر، مقامات از طریق دستورات نظامی، کنترل 245 دونم زمین را به دست گرفتند و دستور تخریب 28 ساختمان و تأسیسات، از جمله 15 خانه مسکونی، دو خانه خالی از سکنه و 11 تأسیسات کشاورزی را اجرا کردند.
علاوه براین در ماه گذشته، 19 طرح کلی برای شهرکسازی در کرانه باختری و محلههای قدیمی بیتالمقدس فراتر از خطوط مرزی 1967 تهیه شده است، از جمله دو طرح مربوط به پروژه E1 که قرار است بیتالمقدس را به شهرک معاله آدومیم متصل سازد. همچنین، ساخت 3524 واحد مسکونی جدید در زمینی به مساحت تقریباً 2233 دونم (هر دونم معادل هزار مترمربع) تصویب شد.[3]
در کنار این اقدامات رسمی کابینه اسرائیل علیه فلسطینیها، اخباری که از ابتدای ماه نوامبر و همزمان با برداشت فصلی زیتون در کرانه باختری، منتشر میشود نشان میدهد حوادث خشونتآمیز شهرکنشینان علیه فلسطینیها سیری صعودی به خود گرفته است. بنا به گزارش وبسایت «واینت» این حوادث خشونتآمیز شامل آتشسوزی عمدی و حمله به کشاورزان و ساکنان فلسطینی است. در برخی موارد، پلیس به محل حادثه میرسد، شواهد و مدارک را جمعآوری میکند اما این تحقیقات نتیجه چندانی ندارد. به نظر میرسد حملات علیه فلسطینیها از کنترل خارج شده است و بیشتر شورشها و حملات آتشسوزی عمدی در منطقه بنیامین و گوشاتزیون[4] رخ میدهد.[5]
توجه ویژه به تحرکات ضدانسانی شهرکنشینها در گوشاتزیون ضروری است، چرا که شواهد گویای برنامه جدید اسرائیلیها برای توسعه ساختوساز در این شهرک است. در همین رابطه «کمیته ویژه برنامهریزی و ساختوساز» در گوشاتزیون یک هفته قبل به اتفاق آرا، طرحی برای ساخت 1300 واحد مسکونی جدید را تصویب کرد. این طرح علاوه بر واحدهای مسکونی، شامل مدارس، ساختمانهای عمومی و پارکها نیز خواهد بود. علاوه بر این، یک منطقه تجاری بزرگ در نزدیکی این شهرک ساخته خواهد شد.[6]
توسعه مزارع کشاورزی: راهکار جدید اسرائیلیها برای سیطره بر کرانه باختری
در کنار تمام اقداماتی که تاکنون از سوی صهیونیستها علیه فلسطینیها در کرانه باختری صورت گرفته، آنها به تازگی روش دیگری برای توسعه حاکمیت در این منطقه تدارک و به مرحله اجرا درآوردهاند: استفاده کشاورزان و مزرعهداران یهودی از مزارع!
این روش از یک ابزار محلی به یک سیاست راهبردی برای توسعه طلبی صهیونیست ها مبدل شده است. به لحاظ استراتژیک، مزارع نشاندهنده تغییر در ادراک هستند؛ زیرا، مزرعه یک پایگاه کوچک و دقیق برای حضور یهودیان ایجاد میکند که از آن مراتع پدیدار میشوند و در نهایت سلطه و کنترل بر یک منطقه بزرگ را رقم میزنند. به این ترتیب، از این طریق «تسلط بر زمین» به شیوهای غیرنظامی حتی بدون ارائه خدمات شهری، تراکمی از ساختمانها و زیرساختهای عمومی ایجاد میشود. این نقاط با استفاده از نیروی انسانی نسبتاً محدود و با هماهنگی آرام با مقامات ذیربط، حضور مداوم غیرنظامیان را در زمینهای تحت کنترل صهیونیستها تسهیل میسازد.
از دید اسرائیلیها این یک پوشش عملیاتی و امنیتی ساده اما مؤثر است. به هر مزرعه مجموعهای از راهحلهای امنیتی میدانی ارائه میشود که حضور و قابلیت واکنش سریع نیروهای امنیتی را نیز فراهم میکند. علاوه بر این از طریق بودجههای اختصاص داده شده به این برنامه توسط وزارت شهرکسازی (بیش از 31 میلیون دلار)، صاحبان مزارع از قابلیت امنیتی برای شناسایی موقعیتهای مشکوک و واکنش به آن برخوردارند و همین مسئله مزارع را به مکانی شایسته سکونت تبدیل میکنند.
براساس گزارش وبسایت عبریزبان «شبکه 14»، بهرهبرداری از مزارع، تداوم شهرکسازی یهودیان را در مناطق مهم به وجود میآورد. این یک کودتای آرام است: رویهای که از پایین توسط شهرک نشینان شکل گرفته، با حمایت کابینه اسرائیل همراه شده و به ابزاری مرکزی در سیاست شهرکسازی صهیونیستها امروز تبدیل شده است.[7]
توسعه تسهیلات برای بخش باستانی شناسی یهودی در کرانه باختری
کابینه نتانیاهو دو هفته قبل افزایش بودجه 12.43 میلیون دلاری (40 میلیون شِکِلی) را برای آنچه حفظ و توسعه اماکن باستانی و میراث کهن یهود در کرانه باختری عنوان میشد، تصویب کرد. این تصمیم که بنابر خواسته آمیخای الیاهو، وزیر میراث فرهنگی به تصویب رسید در واقع ادامه یک طرح بلندمدت است که از سال 2023 آغاز شد. این دومین افزایش بودجه این وزارتخانه پس از موافقت قبلی کابینه در ژوئیه 2023 است که در آن 33.7 میلیون دلار ( 109 میلیون شِکِل) دیگر هم به این موضوع اختصاص داده شده بود.
بنا به گفته وزارت میراث فرهنگی، از زمان تصویب طرح اولیه، علیرغم چالشهای جنگ غزه، فعالیتهای زیادی توسط بخش باستانشناسی وزارتخانه مزبور در این زمینه انجام شده است.[8] با توجه به اینکه چنین طرحی با روی کار آمدن راستگراترین کابینه اسرائیل، طرح و پیگیری شده، میتوان نیت و اهداف شوم پشت پرده آن را به سادگی درک کرد. توسعه کاوشها و اقدامات باستان شناسی توسط صهیونیستها در حقیقت ابزار به ظاهر مشروعیتساز اسرائیل در تداوم و گسترش حضور در کرانه باختری است.
پانوشت:
[1].سازمانی ثبت شده در اسرائیل که بر روی موضوعات حقوق بشر و اشغال کرانه باختری کارهای پژوهشی انجام میدهد.
[2]. https://www.phr.org.il/displaced-communities-report/
[3] . https://www.inn.co.il/news/682359
[4]. گوش اتزیون: مجتمعی از شهرکهای یهودینشین در کرانه باختری رود اردن است که در حدفاصل بیتلحم و الخلیل واقع شده است.
[5]. https://www.ynet.co.il/news/article/bj9ukjqaxg#autoplay
[6] . https://www.c14.co.il/article/1358489
[7]. https://www.c14.co.il/article/1354842
[8]. https://www.c14.co.il/article/1354370