به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، یک هفته بعد از شهادت آیتالله رئیسی بود که مجلس دوازدهم، رسماً فعالیتش را آغاز کرد. در شرایطی که کشور رئیس قوه مجریه نداشت و معاون اول، امور دولت را تا برگزاری انتخابات پیش میبرد.
در طرف دیگر هم مجلس دوازدهمیها تازه به بهارستان رسیده بودند و هنوز ترکیب هیئت رئیسه و کمیسیونها مشخص نبود و در اصل دو قوه در کشور چالشهای سختی پیشرو داشتند. از آنجا که کشور در آستانه برگزاری انتخاباتی زودهنگام قرار گرفته بود، مجلسیها هم باید به سرعت برای بررسی فرایند تأیید صلاحیت کابینه جدید آماده میشدند.
بهارستانیها در فاصله زمانی کوتاه 5 روزه به بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی با در نظر گرفتن شرایط حساس کشور مشغول شدند و در راستای همین همراهی نیز در اتفاقی کمسابقه همه وزرای پیشنهادی رأی اعتماد آوردند.
مجلس دوازدهم در این 18ماه از چالشهای زیادی عبور کرد؛ از استیضاح وزیر و بررسی رأی اعتماد در شرایط جنگی گرفته تا استفاده از ابزار قانون برای مقابله با تخلف آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جنگ 12روزه. جنجال لایحه حجاب در بهارستان و حواشی آن هم موضوع دیگری بود که مجلس بیش از دیگر موارد با آن مواجه شد.
جدای از این حواشی و تحولات اما مجلسیها کارهای روی زمین مانده زیادی دارند که یا به برخی از آنها پرداخته نشده یا در دستور کار بررسی قرار دارند. طبیعی است که کمیت تصویب مصوبات و لوایح را نمیتوان سندی بر عملکرد مثبت یا منفی مجلس دانست؛ چراکه بخشی از فعالیتهای مجلس نیز ناظر بر عملکرد نظارتی بوده است، به بهانه سالروز مجلس، به بررسی فعالیت 17 کمیسیون مجلس و دستورکارهای مهم آنها پرداختهایم که در ادامه از نظر میگذرانید.
کمکار و پرکارترین کمیسیونها
از میان 17 کمیسیون مجلس بهجز کمیسیون اصل نود مجلس که به جهت ماهیت نظارتی، طرح و لایحهای برای تصویب به آن ارجاع نمیشود، اکثر کمیسیونهای مجلس، به طور متوسط در یک سال گذشته نزدیک به 3 مصوبه داشتهاند. در میان کمیسیونها، کمیسیون اقتصادی مجلس با 215 جلسه بیشترین میزان برگزاری جلسه را داشته و کمیسیون آییننامه داخلی هم با 49 جلسه کمترین میزان برگزاری جلسات کمیسیونها را داشته است.
در مقایسه با تعداد طرحهای در دستور کار مجلس هم کمیسیون بهداشت و درمان با 1 طرح در دستور کار کمترین و کمیسیون حقوقی و قضایی با 30 مصوبه بیشترین تعداد مصوبات در دستور کار را دارد. جدای از اقدامات کمی، کیفیت اقدامات کمیسیونها که شامل فعالیتهای نظارتی میشود نیز حائز توجه است. در این میان کمیسیونها به فعالیتهای نظارتی و طرح سؤال و برگزاری جلسات با وزرا هم مشغول بودند که این موضوع بخشی از فعالیتهای دولت را به خود اختصاص داده است.
برای مثال کمیسیون فرهنگی در یک سال گذشته ذیل اقدامات نظارتی و پیگیریها اقداماتی از جمله «نظارت بر دستگاه و عملکرد دستگاهها درخصوص تحقق اهداف قانون جوانی جمعیت»، «پیگیری نحوه اجرای قوانین موجود در حوزه عفاف و حجاب»، «پیگیری اجرای وظایف وزارت ورزش در تصویب سند آمایش ورزش کشور» را انجام داده است. در لیست پیگیریهایی که کمیسیون امنیت ملی مجلس در یک سال گذشته انجام داده اقداماتی مثل «عملکرد دولت در اجرای سال اول برنامه هفتم»، «اعمال ماده 234 آییننامه داخلی مجلس» و «مصوبات سفرهای استانی» است.
نقد کمی و کیفی عملکرد کمیسیونها
در شمای کلی فعالیت کمی و کیفی، کمیسیونهای مجلس را میتوان از چند جهت محل نقد قرار داد. با نگاه به تعداد جلسات برگزار شده در برخی کمیسیونها، نتیجه جلسات که منتهی به مصوبه شده، تناسبی با تعداد آنها ندارد به این معنی که با وجود تعداد جلسات برگزار شده، مصوبات و در مواردی کیفیت آنها کمتر بوده است.
برای مثال با وجود 73 جلسه برگزار شده در کمیسیون امنیت ملی، تقریباً هیچ مصوبهای در این کمیسیون تصویب نشده است. این در حالی است که همچنان 18 طرح و لایحه هم در دستور کار قرار دارد که هنوز بررسی نشده است. کمیسیون آموزش هم با وجود آنکه در یک سال گذشته نزدیک به 107 جلسه برگزار کرده تنها سه مصوبه را تصویب کرده که یکی از آنها لایحه ارجاعی دولت در مورد الحاق به موافقتنامهها بوده است و با این حال هم تنها 4 طرح و لایحه در دستور کار قرار دارد.
اصل اساسی که در عملکرد کمیسیونها محل سؤال قرار میگیرد این است که چه میزان از مصوبات و لوایح تصویب شده در کمیسیونها با دغدغهها و مسائل مردم عادی ارتباط پیدا میکند و در واقع بهنوعی در راستای رفع دغدغهها و مشکلات آنها عمل میکند. در نگاه به برخی از مصوبات و اقدامات کمیسیونها این موضوع مهم کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
برای مثال کمیسیون آموزش مجلس در یک سال گذشته طرح تقویت هوش مصنوعی را تصویب کرده و طرح دیگر هم برای تقویت زبان فارسی و زبانهای قومی و محلی تصویب شده که به صحن علنی نرسیده است. در گزارش عملکرد کمیسیون آموزش تنها همین دو مصوبه وجود دارد درحالیکه درحالحاضر مسائل و مشکلات زیادی در حوزه عدالت آموزشی محل توجه قرار دارد که در مواردی نیاز به اصلاح و اضافه کردن قوانین احساس میشود که بهنظر میرسد کمتر مورد توجه این کمیسیون قرار گرفته است.
کمیسیون امنیت ملی هم که با توجه به قرار گرفتن در روزهای بحرانی کشور با چالشهای مختلفی مواجه بوده، تقریباً هیچ مصوبهای نداشته است. سؤالی که ایجاد میشود این است که این کمیسیون علاوه بر وظایف نظارتی مجلس در حوزه تدوین مصوبات و قوانین دستور کاری نداشته است؟ علاوه بر آن کمیسیون فرهنگی مجلس نیز از میان سه مصوبهای که در یک سال گذشته تصویب کرده، لایحه نظام جامع باشگاهداری را تصویب کرده که اکنون در حال رفتوبرگشت میان شورا و مجلس است.
مصوبه دیگر آنهم لایحه سرباز قهرمانی بوده است. در اقدامات نظارتی هم کمیسیون فرهنگی مجلس در حوزه اقدامات فرهنگی تنها بر پیگیری قانون عفاف و حجاب، متمرکز بوده است و ورودی جدی به مسائل و مشکلات در حوزه فرهنگی نداشته است.
اگرچه در یک سال گذشته، کشور با چالشها و مشکلات زیادی روبهرو و اتفاقاتی مثل جنگ را پشتسر گذاشته؛ اما همچنان مجلس و مخصوصاً کمیسیونها میبایست به این موضوع توجه کنند که مجلس علاوه برآنکه میبایست با سطوح مختلف حکمرانی و بهویژه دولت، همکاری داشته باشد، میبایست تا جای ممکن از عملکرد انفعالی فاصله گرفته و در موضوعات مختلف، دغدغه اقشار مختلف مردم را پیگیری کند.
منبع: فرهیختگان
انتهای پیام/