به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ماجرای فراخوانی که برای طراحیِ پوسترِ چهل و یکمین جشنواره موسیقی فجر منتشر شد، بالا گرفته است. ماجرایی که حاشیههای زیادی در پی داشته است. فراخوان شهریور منتشر شد و قرار بود که پوسترِ جشنواره از بین آثار رسیده به جشنواره انتخاب شود که البته این اتفاق هرگز رخ نداد.
مسئولان جشنواره موسیقی فجر به یکباره پوستری که به هنرمندی از آذربایجان شرقی سفارش داده بودند را رونمایی کردند. حالا برخی از هنرمندانِ شرکت کننده در فراخوانِ پوسترِ جشنواره اعتراض دارند که چرا وزارت فرهنگ به آنها بیاحترامی کرده است. آنها انتظار دارند که روند حرفهایِ انتشار فراخوان رعایت شود و برگزیدگانِ این فراخوان معرفی و جوایز هم اهدا شود.
برای رسیدن به ابعاد بیشتری از این ماجرا، سراغِ آیدین مهدیزاده مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی رفتیم. پرسشهایی دربارهی ماجرای پوسترِ جشنواره موسیقی فجر با او در میان گذاشتیم که حاصل این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
دفتر موسیقی وزارت فرهنگ، اواخر شهریور فراخوانی برای انتخاب پوسترِ چهل و یکمین جشنواره موسیقی فجر منتشر کرد. مدیرکل دفتر موسیقی اعلام کرده بود که این روند با همکاریِ مرکز هنرهای تجسمی انجام شده است. شما در مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ چه همکاری برای انتشار این فراخوان و البته انتخاب بهترین آثار داشتهاید؟
اوایل تابستان بود که در جلسهای در خدمت دوستانِ دفتر موسیقی بودیم. مدنظر آنها بود که مجموعهای از ایدههایشان را برای پوستر جشنواره در اختیار داشته باشند. این کار متداول نیست. رویدادها معمولا دبیر هنری دارند که دبیر هم معمولا طراحیِ پوستر را به یک هنرمند مشخص میسپارد. اما دوستان در دفتر موسیقی میخواستند سطح مشارکت را بالا ببرند و معتقد بودند که فضای پوسترهای جشنواره موسیقی فجر تکراری شده است. این نوع نگاه فی نفسه کار خوبی است و ایشان قصدشان این بود که از طریق انتشار فراخوانِ طراحی پوستر، اثر متفاوتی برای جشنواره امسال داشته باشند.
در نهایت قرار شد که در تنظیم فراخوان ما با دفتر موسیقی همکاری داشته باشیم. ما هم تلاش کردیم که فراخوان در حرفهایترین حالت طراحی شود که این کار را موسسه توسعه هنرهای تجسمی انجام داد.
حالا باید بررسی شود که چرا اینقدر استقبال از این فراخوان کم بود در حالی که پوستر جشنواره موسیقی فجر در سطح گستردهای دیده میشود. حتی فکر کنم مهلت ارسال آثار به فراخوان، تمدید هم شد. اینکه دقیقا چند پوستر ارسال شد و داوری چگونه انجام شد را دقیق در جریان نیستم.
دفتر موسیقی اعلام کرده که چهل پوستر برای این فراخوان ارسال شده است.
تا جایی که در جریان هستم ما حدود چهل فایل دریافت کردیم که برخی از این آثار در حدِ اتود بود و اغلب قابل ارائه نبودند.
به نظر خودتان چرا مشارکت هنرمندان برای طراحی پوسترِ جشنواره موسیقی فجر تا این حد کم بود؟
این فراخوان تخصصی بود و باید در محفل گرافیستها و هنرمندان منتشر میشد که انجام شد ولی فکر میکنم در اطلاعرسانی این رویداد خیلی دقیق عمل نشد. خودم انتظار داشتم که مشارکت بیشتر باشد.
فراخوان طراحی پوستر را مرکز هنرهای تجسمی تنظیم کرد؟
دفتر هنرهای تجسمی کار اجرایی نمیکند. ما مشاوره دادیم و موسسه توسعه هنرهای تجسمی تنظیم کرد.
مدیرکل دفتر موسیقی اعلام کرده که آثار رسیده از سوی هنرمندان با حضور کارشناسان بررسی شده است. این کارشناسان از سوی شما معرفی شدهاند؟
خیر. خودشان بررسی و کارشناسی کردهاند. البته همکاران موسسه که صاحب نظر هم هستند کارها را دیدهاند.
مگر قرار بر همکاری بین شما و دفتر موسیقی نبوده است! مگر آنها کارشناس این کار هستند؟
ذهنیت بر سر این است که وقتی دبیر برای جشنوارهای انتخاب میشود، معمولا تصمیمهای اینچنینی را دبیر یا شورای سیاستگذاری اتخاذ میکند. این رویداد یا جشنوارهای نبوده است که حتما ما باید از بین آنها پوسترِ جشنواره را انتخاب کنیم.
به هر حال فراخوانی برای شرکتِ هنرمندان منتشر شده است!
خب ممکنه آثار خوبی به دستشان نرسیده باشد. هیات داورانشان به این نتیجه رسیده که این پوسترها شانیت یا کیفیت مورد نظر را برای جشنواره ندارند. این حق برای دبیرخانه محفوظ است.
چنین چیزی در فراخوان نیست.
یعنی ما نوشتهایم که حتما از بین آثار رسیده، پوستر را انتخاب میکنیم؟
خیر. چنین چیزی ننوشته است اما خلافش هم در فراخوان نیست. وقتی فراخوانی منتشر میشود، هنرمند وقت میگذارد و اثری خلق میکند و ارسال میکند. پس باید به هنرمندانی که شرکت کردهاند احترام گذاشت. اگر وزارت فرهنگ با هنرمندان اینگونه رفتار کند، دیگر چه انتظاری میتوان داشت که هنرمندان در دیگر فراخوانها شرکت کنند!
در چنین فراخوانهایی اگر کیفیت آثار در حد مطلوب نیست، باید به اطلاع عموم برسد. حتما دوستان برای این مسئله برنامه دارند. احتمالا میخواهند گزارشی ارائه کنند برای این کار. گزارشی باید از این فراخوان ارائه شود که چند اثر رسیده و آثار چه کیفیتی داشتهاند، چه تعداد آثار قابل بررسی بوده و...
برای فیلم «محمد» ساختهی مجید مجیدی، مسابقهای برای طراحیِ لوگویِ اسمِ این فیلم برگزار میکنند. آن زمان برای نفر برگزیده 15 میلیون تومان در نظر میگیرند. حدود 3 هزار اثر از سوی هنرمندان ارسال میشود. نفرات برتر را انتخاب و اعلام میکنند و جوایزشان را هم پرداخت میکنند. در نهایت هم مجیدی از هیچ کدام از آن آثار برای فیلمش استفاده نمیکند. با این حال اعتراضی هم از سوی هنرمندان نبوده است؛ چرا که آن مسابقه و آن فراخوان به تعهداتش نسبت به شرکت کنندگان عمل میکند.
اینجا هم باید رفتاری حرفهای با هنرمندانی که اثر فرستادهاند شکل بگیرد. مسئولان جشنواره حق ندارند چنین برخورد زنندهای با هنرمندان داشته باشند.
باید به فراخوان عمل کرد. مثلا نمایشگاهی از آثار رسیده یک پیشنهاد است. حقِ مخاطبان و هنرمندان است که بدانند نتیجه فراخوان چه شد. اینکه مردم بدانند چه آثاری به جشنواره رسیده است. یا حتما برای آن چهل نفر میتوان گواهی یا تقدیری صادر کرد یا برای جشنواره دعوت شوند. فکر میکنم حتما باید چنین برنامههایی وجود داشته باشد و قطعا دوستان در نظر دارند.
در نهایت پوستر چهل و یکمین جشنواره موسیقی فجر رونمایی شد که حاصلِ سفارشی بود که به هنرمندی در آذربایجان شرقی داده بودند. درباره این پوستر یا هنرمندش با مرکز هنرهای تجسمی مشورتی انجام شده است؟
من شخصا پوستر را دیدم. جلسهی مشورتی برای طراحی آن نداشتیم. فکر میکنم پوستر خوبی است. همیشه جای کار از این بهتر هست. ولی به نظرم پوستر بدی نیست و قطعا در شانِ جشنواره موسیقی فجر هست. حالا باید دید که این پوستر چقدر متاثر از آثار رسیده به جشنواره است؟ چقدر مرور آثار رسیده به بالا رفتن کیفیت کمک میکند. حداقل باید آثار رسیده را دید که بدانیم به چه آثاری گفتهایم نه!
----------------------------
گفتوگو: یاسر یگانه
----------------------------
انتهای پیام/