به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، همزمان با گستردهتر شدن بحران اقتصادی و افزایش روز افزون تورم در ترکیه، درخواست احزاب مخالف اردوغان، برای برگزاری انتخابات پیش از موعد بیشتر شده است.
تحلیلگران میگویند: در شرایطی که بحران اقتصادی و ناکارآمدی سیاستهای دولت و حزب عدالت و توسعه (آکپارتی) تا این اندازه مورد انتقاد قرار میگیرد، دو قشر مهم جامعه ترکیه یعنی جوانان و زنان تمایل کمتری به هواداری از حزب حاکم دارند. این در حالی است که آکپارتی، همواره با پشتیبانی زنان و جوانان، رقبا را شکست داده بود.
بررسیهای میدانی حاکی از این است که کاهش محبوبیت حزب اردوغان، همزمانی مشهودی با بحران اقتصادی و افزایش محبوبیت حزب جمهوری خلق (ج.ه.پ) دارد. آن هم در شرایطی که علاوه بر اکرم امام اوغلو، دهها تن از دیگر چهرههای مهم این حزب، زندانی شدهاند.
اوزل: یا اول میشویم، یا استعفا میدهم
دستیابی به پیروزی انتخاباتی در ترکیه، کار دشواری است. چرا که تعداد احزاب فعال و پویا در این کشور فراوان است و رقابت برای تصاحب هر کدام از ششصد کرسی پارلمان در 81 استان ترکیه، دشوار و حساس است.
با این حال، اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق (ج.ه.پ) که در کنگره این حزب دوباره به عنوان رهبر انتخاب شد، چنین ادعای بزرگی را در جمع هواداران مطرح کرد: «از روز اول، با این هدف به میدان آمدهام که حزب جمهوری خلق را بر صدر جدول آرای ترکیه بنشانم. آشکارا اعلام کردم، یا این حزب را به جایگاه اول احزاب ترکیه خواهم رساند، یا استعفا داده و کرسی رهبری را ترک خواهم کرد. در انتخابات محلی سال 2024 میلادی من به وعدهام عمل کردم و حزب ما اول شد. برای انتخابات آتی نیز چنین وعدهای میدهم. یا این حزب، اول خواهد شد و قدرت را از دست اردوغان و آکپارتی درخواهیم آورد، یا کنار خواهم رفت. این آخرین بار بود که ما کنگره حزب خود را به عنوان اپوزیسیون برگزار کردیم. کنگره بعدی، دولت در دست ما خواهد بود. اگر رهبر یک حزب، در انتخابات شکست بخورد و همچنان بر سر کرسی بماند، بازی تنها یک برنده خواهد داشت که عبارت است از خود او!».
تحلیلگران ترکیه میگویند، این عبارتِ اوزل، کنایه و متلکی برای کمال کلیچدار اوغلو، رهبر سابق ج.ه.پ است که در چندین انتخابات از اردوغان شکست خورد، اما باز هم حاضر نبود کرسی رهبری را به دیگران بسپارد.
رهبر جوان حزب جمهوری خلق اعلام کرده که 2 میلیون نفر از اعضای حزب به عنوان نیروهای پویای انتخابات برگزیده شدهاند تا در سراسر ترکیه، با تمام اقشار ارتباط برقرار کنند.
مهمت اُجاکتان از تحلیلگران مشهور ترکیه میگوید: «وقتی حزب عدالت و توسعه در سال 2002 شروع به کار کرد، اهداف مهمی را برای خود تعیین کرد، چه از نظر نهادی و چه از نظر اصولی. تا سال 2013 گامهای بلندی برداشت. حقیقتاً در طول دو دوره اول قدرت خود، به پیشرفتهای چشمگیری در دموکراتیزاسیون، آزادیهای قانونی و اقتصاد دست یافت. اما اکنون با واقعیت متفاوتی روبرو هستیم. حزب عدالت و توسعه، به طور فزایندهای از ارزشهای دموکراتیک فاصله گرفته و باوری به حاکمیت قانون ندارد. 23 سال از حکومت این حزب سپری شده اما مداوماً از اصول اولیه و همچنین از مردم، فاصله گرفته است. ولی حزب جمهوری خلق به دنبال کسب توجه و رضایت مردم است».
اُجاکتان در ادامه میگوید: «حزب جمهوری خلق، هنوز راه درازی در پیش دارد تا به یک حزب میانهرو تبدیل شود. ولی باید اذعان کرد که در مدت زمانی کوتاه، با وجود این همه فشار، پیشرفت قابل توجهی داشته است. در انتخابات محلی 2024 به حزب پیشرو تبدیل شد و تا امروز جایگاه برتر خود را حفظ کرده است. طبق آخرین نتایج تحقیقات GÜNDEMAR در نوامبر 2025 میلادی، محبوبیت حزب جمهوری خلق در حد 35.91 درصد است و حزب عدالت و توسعه به 28.50 درصد کاهش یافته است. هم رهبری پویای اوزگور اوزل و هم زندانی شدن امام اوغلو، موجب افزایش محبوبیت حزب جمهوری خلق شدند. وقتی که 25 میلیون و یکصد هزار نفر از شهروندان این کشور، رای به آزادی امام اوغلو دادهاند، باید بپذیریم که اتهامات طرح شده علیه او، از سوی مردم مورد پذیرش قرار نگرفته و همه میدانند که هدف اصلی، کنار نهادن قدرتمندترین رقیب اردوغان در انتخابات آتی بوده است. رویکرد سیاسی اوزل و اماماوغلو پتانسیل حرکت به سمت مرکز را دارد. اگر حزب جمهوریخواه خلق از اشتباه بازگشت به کدهای سنتی خود اجتناب کند، میتواند به راحتی در این رقابت پیروز شود».
سه گروه از اردوغان فاصله گرفت
روزنامه کورکوسوز چاپ آنکارا در گزارشی تحلیلی به این اشاره کرده که نظرسنجیهای جدید، نشان دهنده کاهش محبوبیت اردوغان و آکپارتی در بین سه قشر مهم جامعه ترکیه است: زنان، جوانان و بازنشستگان.
آخرین نظرسنجی انجام شده توسط آنکارا ریسرچ از شهروندان پرسیده است: اگر فردا انتخابات عمومی برگزار شود، به کدام حزب رأی میدهید؟
در گروه سنی 18 تا 29 سال، حزب جمهوری خلق یا ج.ه.پ با 35.2 درصد آرا در رتبه اول قرار گرفت. اما حزب عدالت و توسعه یا آکپارتی در این گروه سنی با 22.8 درصد در جایگاه دوم است. حزب راست افراطی ظفر نیز در این گروه دارای محبوبیتی معادل 11.6 درصد در جایگاه سوم است.
در گروه سنی 30 تا 55 سال در جامعه ترکیه، اوضاع متفاوت است. چرا که در این گروه سنی، حزب اردوغان با 37.6 درصد در رتبه اول و ج.ه.پ با 26.8 درصد در رتبه دوم قرار گرفتند.
در گروه سنی بازنشستگان و شهروندان 55 سال به بالا، ج.ه.پ دارای محبوبیت 39 درصدی است و آکپارتی با حزب اردوغان به 28 درصد رسیده است. طبق این نظرسنجی، حزب عدالت و توسعه (AKP) تنها در میان رأیدهندگان میانسال پیشتاز است، در حالی که حمایت از دولت اردوغان در میان جوانان و بازنشستگان به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
طبق نظرسنجیهای اخیر، به نظر میرسد حمایت زنان هم از حزب عدالت و توسعه به طور قابل توجهی کاهش یافته و حزب جمهوری خلق در میان زنان پیشتاز است.
موسسه تحقیقاتی ORC در 26 استان ترکیه نظرسنجی انجام داده و بر اساس آن، ج.ه.پ با اختلافی قابل توجه در میان رأیدهندگان زن پیشتاز است.
تحلیلگران بر این باورند که رأیدهندگان زن به دلیل بحران اقتصادی، بیکاری و سیاستهای اجتماعی از دولت و آکپارتی فاصله گرفتهاند. اما شعارهای ج.ه.پ در مورد حقوق زنان، برابری و حمایت اجتماعی، طنین بیشتری در میان رأیدهندگان زن پیدا کرده است.
افزایش حمایت زنان از حزب جمهوری خلق، تحولی قابل توجه است که توازن سیاسی را تغییر میدهد. به ویژه در شرایطی که این حزب 102 ساله که به مدت چند دهه با محافظه کاران و حجاب اسلامی مخالف بود، حالا تغییر رویه داده و چند تن از زنان محجبه را نیز در نهادهای بالادستی حزب جای داده است. تحلیلگران میگویند اگر این روند ادامه یابد، میتواند به طور جدی بر نتایج انتخابات تأثیر بگذارد.
انتهای پیام/