به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، جنجال بر سر محتوای دیدار سه ساعته هیات نمایندگان پارلمان ترکیه با رهبر زندانی گروه منحله پ.ک.ک، بالا گرفت. حزب جمهوری خلق، به عنوان مهمترین حزب مخالف دولت اردوغان، اعلام کرده که دولت موظف است محتوای این دیدار را از چشم رسانهها و افکار عمومی پنهان نکند و آن را به اشتراک بگذارد.
در مقابل، کمیسیون مرتبط با مذاکرات صلح در پارلمان ترکیه، متنی منتشر کرده و به این اشاره میکند که موضوعی برای پنهان کردن وجود ندارد و کل سخنان اوجالان، همان چیزی است که در متن کوتاه کمیسیون، برای رسانهها ارسال شده است.
اما یکی از سه نمایندهای که برای دیدار با اوجالان به ایمره آلی رفته بود، به خبرنگاران میگوید: «ما سه نماینده، پس از ترک جزیره، با همفکری و توافق کامل، یک صورتجلسه 16 صفحهای نوشتیم و به تمام جزئیات دیدار اشاره کردیم. اما این متن را پنهان کردهاند و آن چه منتشر شده، ارتباط مستقیمی با گفتهها و دیدگاههای اوجالان ندارد. ما هشدار میدهیم و معتقدیم که پنهان کاری، عدم شفافیت و سانسور مطالب، به ضرر منافع ملی کشور است».
این نماینده اعلام کرده که دولت اردوغان، به شکلی ویژه، تحلیلهای رهبر زندانی گروه منحله پ.ک.ک درباره جولانی یا احمد الشرع را سانسور کرده و چنین چیزی نشان دهنده حساسیت خاص حزب حاکم ترکیه به بیان هر نوع انتقاد علیه رئیس جمهور فعلی سوریه است.
گلستان قلیچ کوچیغیت نماینده کُرد عضو دمپارتی (حزب اقماری پ.ک.ک) که همراه با فتی ییلدز (نماینده حزب حرکت ملی گرا) و حسین یایمان (نماینده حزب عدالت و توسعه) به ایمره آلی رفته بود، در گفتگو با جانسو چاملی بل روزنامه نگار مشهور ترکیه، به نکات مهمی از روند مذاکرات صلح بین دولت و پ.ک.ک اشاره کرده است:
تایید نقش اوجالان
گلستان قلیچ کوچیغیت میگوید: «این ملاقات یک رویداد مهم بود. حالا حکومت و حزب حاکم، به شکل رسمی و آشکار این واقعیت را پذیرفته که اوجالان در این مسیر یک نقش سیاسی و رسمی دارد و از دیگر سو، نشان دهنده این است که مسئله کردها یک مسئله سیاسی است که نیاز به بررسی و حل دارد. نقش آفرینی اوجالان به عنوان یک کنشگر رسمی، دستاورد مهم این مقطع تاریخی است».
عدم حضور دیگران
حزب جمهوری خلق که حالا بر رده نخست احزاب ترکیه ایستاده، از اعزام نماینده به جلسه ملاقات با اوجالان خودداری و حساسیتهای پایگاه هواداران و رای دهندگانش را به عنوان دلیل اصلی این تصمیم اعلام کرد.
همچنین ائتلاف سه حزبی «راه نو» نمایندهای نفرستاد و حزب دموکرات به عنوان یکی دیگر از احزاب محافظه کار پارلمان ترکیه، اساساً چنان از تصمیم اعزام هیات ملاقات به ایمره آلی برآشفته شد که حتی از کمیسیون همبستگی و برادری کنار کشید.
گلستان قلیچ کوچیغیت میگوید: «لازم است ارتباط با اوجالان ادامه داشته باشد. عدم حضور نمایندگانی از حزب جمهوری خلق و ائتلاف راه نو، شایان تاسف بود. کاش آنها خودشان درخواست مجددی برای اعزام هیات داشته باشند. موضع گروه ینی یول یا راه نو، ما را متعجب و غافلگیر کرد. چرا که رهبران هر سه حزب اظهارات عمومی در مورد رفتن به جزیره داشتند. هم جناب علی باباجان و هم جناب داوود اوغلو، از اولین سیاستمدارانی بودند که از اعزام هیات، استقبال کردند. اما در آخرین ساعات، عقب کشیدند. برداشتی که من از اظهارات اخیرشان دارم این است که آنها نمیتوانستند این تصمیم را از کمیتههای حزبی عبور دهند. من این برداشت را دارم که همه به یک جا برمیگردند: حساسیت پایگاه اجتماعی حزب. با این حال، چنین فرآیندهایی مستلزم غلبه بر حساسیت پایگاه است. پایگاه اجتماعی ما هم حساسیت زیادی دارد. اما چگونه میتوانیم با وسواس بیش از حد روی حساسیتها و اولویتبندی فرآیندها، آینده این جامعه را بسازیم؟»
آیا اوجالان، ترکیه را تهدید کرد؟
یکی از حواشی مهم ملاقات با اوجالان، این بود که شامیل طیار از چهرههای رسانهای و امنیتی نزدیک به حزب عدالت و توسعه، به نقل از منابع ویژه اعلام کرد که اوجالان به اعضای هیات هشدار داده و اعلام کرده که اگر این دُور از مذاکرات صلح به نتیجه نرسد، ترکیه با کودتا روبرو خواهد شد. قلیچ کوچیغیت اظهارات طیار را دروغین و تحریفآمیز میداند اما درباره کودتا، توضیحات مبهمی داده و میگوید: «سخن اوجالان درباره کودتا، در واقع مربوط به روند صلح بین سالهای 2013 تا 2015 و چگونگی خرابکاری گروههای مخالف صلح را یادآوری کرد. در مورد مکانیسم کودتا، او به گذشته اشاره کرد و با عبارتی شبیه به این گفت: اگر این بار اتفاق نیفتد، ممکن است مکانیسم کودتا فعال شود. در واقع او احتمال نقش آفرینی عوامل و نیروهایی را که میخواستند این روند را مختل کنند، برجسته کرد و تحلیل دقیقی از کودتا ارائه نداد. من متوجه شدم که کسانی که از نظر سیاسی روند مذاکرات را مدیریت میکنند، ممکن است مورد هدف قرار گیرند. بنابراین، او به یک کودتای سیاسی اشاره میکرد. به نظر من، او صرفاً میخواست توجه را به عوامل و نیروهایی که میخواهند این روند را مختل کنند، جلب کند. در نهایت، کسانی که میخواهند این روند شکست بخورد، بیکار ننشستهاند».
چرا اوجالان به رفتارهای دولت اعتراض نکرد؟
چاملی بل از نماینده دمپارتی پرسیده است: اردوغان با تمام امکانات، حزب جمهوری خلق را تحت فشار قرار داده و دهها تن از سران این حزب را دستگیر و زندانی کرده است. چرا اوجالان در این دیدار سه ساعته، به این رفتارهای ضددموکراتیک اردوغان انتقاد نکرد؟ پاسخ خانم گلستان قلیچ کوچیغیت چنین است: «صادقانه بگویم، در این دیدار، فرصتی برای این مسائل وجود نداشت».
«قسد»، خلع سلاح یا ادغام؟
یکی دیگر از ابهامات مهم در روند مذاکرات بین ترکیه و گروه منحله پ.ک.ک، موضوع چند و چون پایان دادن به فعالیت شبه نظامیان اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه به نام قسد و ی.پ.گ است.
ییلدز و یایمان به عنوان فرستادگان باغچلی و اردوغان، امیدوار بودند در ملاقات اوجالان، او عبارت صریحی درباره خلع سلاح این شبه نظامیان هم بر زبان بیاورد. اما اظهارات خانم قلیچ کوچیغیت نشان میدهد که این انتظار برآورده نشده است. او درباره تصمیم و ایده اوجالان در مورد شبه نظامیان کُرد در شمال و شرق سوریه گفته است: ««اوجالان معتقد است که قسد (SDF) میتواند به دو گروه تقسیم شود. یکی در ارتش و وزارت دفاع ادغام شود و دیگری با ادغام در وزارت کشور، نقش پلیس محلی را ایفا کند. به طور خلاصه، اوجالان نگفت که YPG بدون قید و شرط تمام سلاحهای خود را زمین خواهد گذاشت و مانند پ.ک.ک منحل خواهد شد».
خطر دیکتاتوری الشرع
قلیچ ییغیت از قول اوجالان درباره تحولات آتی سوریه گفته است: «امروز، میگویند که احمد الشرع در حال تغییر است. اگر واقعاً تغییر کرده باشد، پس دموکراسیسازی ضروری است. اما اگر دموکراسیسازی اتفاق نیفتد، الشرع نیز به یک دیکتاتور تبدیل خواهد شد. از این نظر، اگر نظام سوریه به دیکتاتوری دیگری تبدیل شود، طبیعتاً خود نیروهای کُرد بخشی از آن نخواهند بود».
اوجالان همچنین درباره سران کردهای سوری یعنی مظلوم کوبانی و الهام احمد گفته است: «آنها به حرف من گوش خواهند داد، به من اهمیت خواهند داد. باید فرصتهای ارتباطی من با افراد در مدیریت شمال شرقی سوریه افزایش یابد».
دمیرتاش و دیگران آزاد شوند
گلستان قلیچ ییغیت درباره شروط لازم به منظور تقویت مذاکرات فعلی بین اوجالان و دولت میگوید:«دمیرتاش و سایر همکاران ما که از سال 2016 بدون هیچ جرمی زندانی شدهاند، باید آزاد شوند و در این مقطع حساس صلحسازی به ما کمک کنند. در حبس ماندن دمیرتاش، همان چیزی است که آب را گلآلود میکند، طرفداران صلح را گیج میکند، بیاعتمادی را عمیقتر میکند و به نیروهای مخالف این روند، استدلال بسیار جدی میدهد. ما واقعاً نمیتوانیم معنی این رفتارهای دولت را بفهمیم. این یک کسوف کامل عقل است.
سخنان تند سه فرمانده پ.ک.ک
در روزهای گذشته، مراد قاراییلان، بسه هوزات و مصطفی کاراسو از سران گروه منحله پ.ک.ک، اظهارات تندی درباره دولت ترکیه بیان کردند که توجه رسانهها را به سوی خود جلب کرد.
به ویژه بسه هوزات، با این عبارات، بیش از دیگران جلب توجه کرد: «ما جرمی مرتکب نشدهایم که درخواست عفو کنیم. ما به دنبال عفو نیستیم. سیاست دموکراتیک و قوانین آزادی میخواهیم».
دولت باغچلی شریک سیاسی اردوغان به تندی به این سخنان واکنش نشان داد و از آنها خواست با تندروی کام مردم را تلخ نکنند.
درباره این وضعیت، چاملی بل از نماینده دمپارتی پرسیده است: آیا این اظهارات سران گروه، کار شما را در عرصه سیاست دموکراتیک دشوار نمیکند؟ پاسخ نماینده دمپارتی چنین است: «در نهایت، ما در عرصه سیاسی هستیم، درگیر سیاست دموکراتیک هستیم و با حساسیت زیادی با این روند برخورد میکنیم. البته، یک طرف این روند سلاح در دست دارد و طرف دیگر دولت است. صادقانه بگویم، ما در مواجهه با اظهارات متقابل آنها حرفی برای گفتن نداریم. سیاست امروز باید ابتکار عمل را توسعه دهد. وظیفه دولت و نهاد سیاست چیست؟ مسئولیت پذیری و برآورده کردن الزامات روند. اگر چنین اظهاراتی نامطلوب هستند، سیاست باید در اینجا مسئولیت را بر عهده بگیرد. ببینید، ماهها گذشته و هنوز هیچ مبنای سیاسی یا قانونی برای کسانی که سلاح خود را زمین میگذارند وجود ندارد. کوچکترین نشانهای از اینکه آنها مشمول چه رژیم قانونی خواهند شد، وجود ندارد. بنابراین، به جای عصبانی شدن از این اظهارات، دولت باید به فکر تغییر قوانین باشد. به طور معمول، این روند باید تا اوایل اکتبر تکمیل میشد و گزارش و پیشنویس قوانین باید به مجمع عمومی ارائه میشد. تعلل، در نهایت باعث ایجاد تنش در این روند خواهد شد».
ما بخشی از ائتلاف جمهور نیستیم
نماینده دمپارتی، در پاسخ به کسانی که میگویند: این حزب در قبال مذاکره و خلع سلاح، حاضر شده به ائتلاف سیاسی اردوغان – باغچلی بپیوندد، چنین پاسخی دارد: «ما این اتهام را رد میکنیم و معتقدیم که با ما ناعادلانه رفتار شده است. زیرا ما حزبی هستیم که همیشه در سختترین زمانها، زمانی که میتوانستیم راه آسان را انتخاب کنیم یا حتی بخشی از دولت شویم، بر اصول خود پایبند بودهایم. ما حزبی هستیم که بهای سنگینی برای این امر پرداختهایم. دوستان و رفقای ما هنوز در زندان یا در تبعید هستند. ما باید برای دموکراتیزه کردن کشور مبارزه کنیم. در حال حاضر، ما در حال گفتگو و بحث با دولت در مورد روند صلحی هستیم که کشور را دموکراتیک خواهد کرد. اما این هرگز به معنی عضویت ما در ائتلاف جمهور نیست. ما همچنان، بخش مهم و فعال اپوزیسیون هستیم و نه شریک دولت».
نماینده دمپارتی به این موضوع نیز اشاره کرده که حزب عدالت و توسعه در جریان مذاکرات صلح با پ.ک.ک و پروژه ترکیه عاری از تروریسم، قطعاً به منافع حزبی نیز میاندیشد و استفاده از این مذاکره به عنوان ابزاری برای ماندن در قدرت، دور از ذهن نیست.
انتهای پیام/