علیرضا نصرآبادی مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری خراسان جنوبی، به مناسبت روز جهانی خاک (14 آذر ماه) در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند با بیان اینکه خشکسالی‌های چندساله، کاهش بارش‌ها و افت منابع آب سطحی و زیرزمینی باعث شوری، قلیائیت و ایجاد لایه‌های سخت در قشرهای زیرسطحی خاک شده است بیان کرد: رشد عمقی ریشه گیاهان و درختان را محدود می‌کند. 

وی افزود: سخت شدن لایه سطحی خاک، از بین رفتن افق سطحی و کاهش پوشش گیاهی، روند فرسایش بادی را تشدید می‌کند. این فرآیند ضمن از بین بردن خاک مرغوب سطحی، باعث انتقال گرد و غبار و املاح به مناطق دیگر می‌شود و امنیت غذایی و محیط‌زیست را تهدید می‌کند.
 
تأثیر خشکسالی و کم‌آبی بر حاصلخیزی خاک 

مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری خراسان جنوبی  گفت: افت منابع آب زیرزمینی و کاهش بارش‌های سال‌های اخیر باعث کاهش شستشوی طبیعی خاک شده و شوری آن را تشدید کرده است.

وی بابیان اینکه بسیاری از سیستم‌های آبیاری هنوز غرقابی هستند و استفاده از آب با کیفیت پایین،باعث افزایش قلیائیت خاک وکاهش حاصلخیزی می‌شود افزود: تبخیر بالای سطح خاک نیز مزید بر علت شده و فشار بر کشاورزی و تولید محصولات استراتژیک استان را افزایش داده است. 
 
فرسایش خاک و ریزگردها؛ تهدید مناطق کویری 

مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری خراسان جنوبی به شهرستان‌های نهبندان، خوسف و طبس اشاره کرد وگفت:  این مناطق به دلیل نزدیکی به کویرهای مرکزی و لوت بیشترین آسیب را از فرسایش بادی و آبی می‌بینند. افزایش دما، کاهش بارش و وزش بادهای شدید، بافت خاک را شکننده کرده و فرسایش را تشدید می‌کند.

وی  ادامه داد: تخریب بافت خاک و کاهش پوشش گیاهی باعث فعال شدن کانون‌های ریزگرد و انتقال گرد و غبار به مناطق دیگر استان و حتی فراتر از آن می‌شود که تبعات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی گسترده‌ای دارد. 
 
شوری خاک؛ دلایل و راهکارهای مقابله

 نصرآبادی دلایل اصلی شوری خاک در جنوب استان را کاهش بارش، افت منابع آب و تبخیر بالا عنوان کرد و گفت: راهکارهای علمی و عملی شامل اصلاح سیستم‌های آبیاری، استفاده از کودهای مناسب برای اصلاح خاک، اجرای کشاورزی حفاظتی، افزایش پوشش گیاهی و ایجاد بادشکن‌های زنده و غیرزنده است.

مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری خراسان جنوبی افزود: مدیریت صحیح شوری خاک می‌تواند بازده کشاورزی را افزایش دهد و جلوی گسترش مناطق غیرقابل بهره‌برداری را بگیرد. 
 
خاک خراسان جنوبی و محصولات استراتژیک 

مدیرکل منابع طبیعی درباره موفقیت استان در تولید زعفران، زرشک، عناب و زیتون گفت: سازگاری این گونه‌ها با کم‌آبی و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک، عامل اصلی توسعه آنها است. با این حال، تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها می‌تواند کیفیت و کمیت محصولات را تحت تأثیر قرار دهد.

وی تاکید کرد: پایش مستمر کیفیت خاک و مدیریت علمی منابع، کلید پایداری تولید محصولات استراتژیک استان است.
 
مقابله با بیابان‌زایی و حفاظت پوشش گیاهی 

نصرآبادی حفاظت ازپوشش گیاهی طبیعی مراتع و جنگل‌ها،مدیریت چرای دام و توسعه گونه‌های مقاوم با اقلیم استان،  اجرای پروژه‌های نهال‌کاری، مالچ‌پاشی و تثبیت روان‌ریزها،‌ مدیریت طرح‌های عمرانی و جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی در مسیر پروژه‌ها رااز جمله  اقدامات استان در حوزه مقابله با بیابان‌زایی برشمرد وافزود: این اقدامات نه تنها جلوی گسترش بیابان‌زایی را می‌گیرد، بلکه به حفظ خاک سطحی و کاهش ریزگردها کمک می‌کند. 

مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به فشار فعالیت‌های معدنی گفت: هرگونه معدنکاری و توسعه معادن، خصوصاً دپوی باطله، مسیرهای دسترسی متعدد و معدنکاری روزمینی، فشار بیشتری بر خاک و پوشش گیاهی وارد می‌کند. رعایت قوانین محیط‌زیستی، احیای معادن و مدیریت باطله‌ها الزامی است تا آسیب‌ها کاهش یابد. 
 
کمبود مواد آلی و نقش کشاورزان 

نصرآبادی کمبود مواد آلی در خاک‌های سبک استان را مشکل جدی عنوان کرد و افزود: استفاده صحیح و به‌موقع از کود و سم، اجرای کشاورزی حفاظتی و بهره‌گیری از سیستم‌های نوین آبیاری می‌تواند مواد آلی خاک را افزایش دهد. کشاورزان نقش محوری در تحقق این اهداف دارند. 

وی در مورد ریزگردها گفت: تخریب بافت خاک و کاهش پوشش گیاهی موجب فعال شدن کانون‌های ریزگرد در نهبندان، شوسف، ده‌سلم و خور شده است. بازسازی پوشش گیاهی، تثبیت خاک با مالچ و نهال‌کاری، اقدامات ضروری برای کاهش آثار ریزگردهاست. 
 
توصیه نهایی مدیرکل منابع طبیعی 

مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری خراسان جنوبی در پایان تاکید کرد:به مناسبت روز جهانی خاک، همه مسئولان، کشاورزان و مردم باید حفاظت از خاک، اجرای کشاورزی حفاظتی و استفاده صحیح از کود و سم را در اولویت قرار دهند

انتهای پیام/257