به گزارش گروه حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، حجت الاسلام دکتر مرتضی صانعی، استاد حوزه و دانشگاه، به مناسبت روز دانشجو نوشت: در سپهر حیات اجتماعی هر ملت دانشجو نقشی فراتر از یک متعلم منفعل ایفا میکند؛ او را باید شخصیتی پرسشگر، ناقدی آگاه و حامل آرمانهای تحول خواهانه دانست. دانشگاه اگرچه در ظرفیت رسمی خود نهادی برای آموزش علم و مهارتهای تخصصی است، اما در ساختاری عمیقتر زیست بومی برای پرورش نسلی است که رسالت خود را بازسازی جهانی عادلانهتر و اخلاقیتر میداند. دانشجو با بهرهگیری از سرمایه فطری خردورزی همواره پیشگام نقد ساختارهای ناعادلانه و بلندگوی مطالبه حقوق مغفول مانده بوده است.
پرسشگری سرشت ممتاز دانشجو است. پرسشهای بنیادین او نظیر چرا نابرابری وجود دارد؟ چرا آزادی محدود میشود؟ چرا عدالت به حاشیه رانده شده است؟ و دهها سؤال دیگر. در واقع نه از سر کنجکاوی محض که برآمده از حس عمیق مسئولیت اجتماعی است. دانشجو بهخوبی میداند که علم بدون جسارت پرسشگری به ابزاری بیثمر تبدیل میشود.
عدالت برای دانشجو مفهومی انتزاعی صرف نیست؛ بلکه آن را ضرورتی انسانی و ملموس میداند. این عدالتخواهی در عرصههای گوناگون متجلی میشود. از دفاع از حقوق مردمی و اعتراض به تبعیض اجتماعی تا مطالبه آزادی اندیشه و تلاش برای ایجاد برابری در فرصتها چنین شناختی از عدالت، ریشه در باوری ژرف به کرامت ذاتی انسان دارد؛ باوری که مرزهای جغرافیایی و فرهنگی را در نوردیده و به زبان مشترک دانشگاهیان سراسر جهان تبدیل شده است.
دانشجو بر خلاف بسیاری از گروههای اجتماعی نگاهش معطوف به آینده است. او بهخوبی میداند که فردا از آن اوست و سکوت امروز، به معنای پذیرش بیعدالتیهای فرداست؛ بنابراین مطالبهگری او مسئولیتی است که مستقیماً از آگاهی سرچشمه میگیرد. او دانشگاه را نه صرفاً محلی برای آموزش که کانونی برای تغییر اجتماعی میطلبد. این مطالبه گاه در قالب جنبشهای دانشجویی زمانی در فعالیتهای فرهنگی و گاه در مسیر پژوهشهای علمی متجلی میشود.
اگر تاریخ را به مثابه میدانی برای منازعه بر سر ارزشهای اجتماعی در نظر بگیریم دانشجویان همواره در خط مقدم این عرصه حضور داشتهاند. کنش جمعی آنان نه برآمده از اتفاقی گذرا که ریشه در موقعیت ویژهای دارد که در دانشگاه مییابند؛ کانونی برای پرورش اندیشه انتقادی که به حرکتهای تأثیرگذاری در جهان تبدیل شده است از مبارزات ضد استعماری مانند رویدادهای 16 آذر 1332 در ایران یا مقابله با رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی تا جنبشهای دموکراسیخواهی همانند مه 1968 فرانسه یا بهار پراگ و از اعتراضات علیه جنگ ویتنام تا موج کنونی کنشگری دانشجویی که با محوریت عدالتخواهی فراملی از مطالبه حقوق در فلسطین تا کرامت انسانی در غزه را در برمیگیرد.
دانشجو به مثابه کنشگری آگاه و مسئول در هر نقطه از جهان از سه امتیاز اساسی بهره میبرد. نخست دسترسی به دانشی که نقد وضع موجود را می آموزد؛ دوم چشماندازی که به آینده معطوف است؛ و سوم قرارگیری در نهاد دانشگاه که به صدای او رسایی میبخشد. این سه ویژگی زبان مشترک دانشجویان جهان را شکل میدهد؛ زبانی که در هر سرزمینی وعده آزادی برابری و کرامت انسانی را فریاد میزند و هر جنبش محلی را به بخشی از گفتوگویی جهانی پیوند میدهد.
در یک جمعبندی کلی دانشجو را باید پیش از هر چیز نماد زنده امید دانست امیدی که یک آرزو نیست، بلکه پیشران کنشی ناظر به آینده است. این امید جهانی را ترسیم میکند که در آن عدالت چیره بر تبعیض و آزادی مسئولانه غالب بر استبداد است و کرامت ذاتی انسان سنگ بنای تمامی مناسبات فردی و اجتماعی خواهد شد.
در این میان مطالبهگری دانشجویی هرگز یک شعار گذرا یا واکنشی احساسی نبوده و نیست؛ بلکه رسالتی است تاریخی و انقلابی که ریشه در آگاهی تعهد و شجاعت اخلاقی دارد این رسالت همچون مشعلی که از نسلی به نسلی دیگر سپرده میشود. نسلهای پیاپی را به پرسشگری بی امان مقاومت فعال در برابر هرگونه انحراف از مسیر حق و دفاع جانانه از حریم حقوق و ارزشهای انسانی فرامیخواند؛ بر این اساس دانشجو در منظومه فکری ایران اسلامی تنها جوینده دانش نیست؛ نگهبان بیدار آرمانهای والای انقلاب اسلامی، معمار فردایی برآمده از ارزشهای اصیل و صدای رسای وجدان اجتماعی یک ملت است که همواره در پی ساختن جامعهای مبتنی بر عقلانیت اخلاق و عدالت است.
انتهای پیام/