به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، این یک مساله در ایران شده است: آیا دلار یک کالاست یا نه؟ برخی باور ندارند دلار یا ارزهای دیگر مثل یورو و پوند کالا هستند. این گروه میگویند دلار ثروت و درآمدی است که بخش اصلی آن از درآمد صادرات نفت به دست میآید و در اختیار نهاهای حکومتی است و نباید به آن به چشم کالا نگاه کرد.
به این ترتیب در نظر گرفتن بازار برای دلار درست نیست. از سوی دیگر واقعیتهای دیروز و امروز و فردای ایران نشان میدهد دلار کالایی است همانند دیگر کالاها بهویژه که حالا ارزش صادرات بنگاههای غیردولتی به اندازه درآمد حاصل از فروش نفت شده است. با این توضیح باید قبول کنیم دلار کالایی است که برای به دست آوردن آن در ایران باید معادل قیمت روز آن ریال پرداخت.
دولت چهاردهم همانند دولتهای پیشین اما برای این بازار محدودیتهایی اعمال میکند که به عدم تعادل منجر شده است. به این ترتیب که در بخش عرضه دلار به بازار قیمت فروش تعیین کرده است.
دولت به صادرکنندگان میگوید دلارهایی را که از صادرات به دست میآورید در بازارهایی که من تعیین کرده و قیمت گذاشتهام بفروشید اما قیمت دستوری برای فروش دلار صادرکنندگان در بازار دوم تقریبا 20درصد و در بازار اول حدود 40درصد با قیمت امروز بازار آزاد تفاوت دارد.
به این ترتیب صادرکنندگان دنبال راههایی هستند که دلارهایشان در بازار دستوری عرضه نشود. آنها کماظهاری کرده یا اینکه دلارهایشان را دیرتر به بازار عرضه میکنند یا اینکه بخشی از دلارهای خود را به صورت توافقی به متقاضیان میفروشند و… اما این همه داستان نیست و دولت کوشش میکند سمت تقاضای دلار را نیز با دستورهای ویژه کنترل و هدفهای اقتصادی دنبال کند.
از آنجا که دولت بر اثربخشی با هدف پایین نگهداشتن قیمت کالاهای اساسی و نیز نهادههای دامی و غذای طیور اصرار دارد، قیمتهای دلار برای واردات این کالاها را در پایینترین اندازه نگه داشته و به همین دلیل سطح تقاضا برای خرید و واردات در این بازار روندی فزاینده دارد. به این ترتیب عرضه و تقاضا در بازار دلار با دستکاریهای دولت از تعادل خارج شده و نوسانهای عجیب بر بازار دلار استیلا یافته است.
ادامه این داستان اما در بازار کالا خود را نشان میدهد. فروشندگان دیگر کالاها میخواهند از قیمت روز دلار عقب نمانند و به این ترتیب قیمت فروش را با تغییرات قیمت دلار در بازار آزاد هماهنگ میکنند. به این ترتیب قیمت دلار معیاری برای تورم شده است.
حالا برای اقتصاد دلار چه باید کرد؟ اقتصاددانان میگویند اگر دولت در سمت تقاضای این بازار خویشتنداری نشان دهد و قیمتها را رها کند برای یکبار ممکن است قیمت دلار در بازار روندی فزاینده را تجربه کند و آثارش بر نرخ تورم آشکار شود اما میتوان انتظار داشت که تقاضا برای دلار اقتصادی شود و با حذف رانت از این بازار بتوان تقاضای موثر را به دست آورد.
از سوی دیگر اگر قیمت دلار در بازار آزاد شود صادرکنندگان نیز دلیلی نمیبینند که در میزان صادرات کماظهاری کنند یا دلارهای خود را به داخل کشور نیاورند. در صورتیکه فضاهای دیگر برای اقتصاد باز شده و بهطور مثال سرمایهگذاری خارجی آزاد شود میتوان انتظار داشت دلارهایی که به بازار عرضه میشوند بیشتر شده و قیمتها روندی نزولی را تجربه کنند.
منبع: جهان صنعت
انتهای پیام/