به گزارش خبرگزاری تسنیم از بابل، یکی از این آیین‌های کهن "دشوپزان" است؛ سنتی قدیمی در بخش بندپی شرقی بابل که بار دیگر احیا شده تا مردم در کنار شیرینی‌های صنعتی، طعم شیرینی طبیعی و شهد میوه‌های جنگلی را بچشند.  

بخش بندپی شرقی بابل با وسعت 626کیلومتر مربع و جمعیتی بیش از 40هزار نفر، در دل جنگل‌های هیرکانی قد علم کرده است. این منطقه با 328 روستا و مرکزیت شهر گلیا، به دلیل طبیعت بکر، آبشارهای بلند، آبگرم‌های زیبا و ییلاق‌های خوش آب‌وهوا به «بهشت گمشده شمال ایران» شهرت یافته است. در فصل پاییز، محصولات جنگلی این منطقه همچون انار ترش، خرمالو جنگلی، ازگیل یا کنس و ولیک زبانزد خاص و عام است.  

کنس یا کندس در زبان محلی مازندرانی، همان ازگیل جنگلی (Mespilus germanica) است؛ میوه‌ای گوشتی و اسیدی با هسته‌های سخت که پس از رسیدن، نرم و شیرین می‌شود. این میوه در جنگل‌های هیرکانی به‌صورت خودرو رشد کرده و زنان مازندرانی از سحرگاهان برای چیدن آن راهی جنگل‌های انبوه می‌شوند. در کنار کنس، میوه جنگلی دیگری به نام ولیگ نیز می‌روید؛ میوه‌ای ریز و سیاه‌رنگ با مغز قرمز که پس از پخت به رب و سس خوشرنگی تبدیل می‌شود.  

دشو در زبان محلی به معنای شیرینی و شهد است. برخی آن را به «دو شب» تعبیر می‌کنند؛ اشاره‌ای به تلاش دو شبانه‌روزی برای به دست آوردن این شهد. دشو از میوه‌های جنگلی مانند کنس، خرمالو وحشی، ولیک و توت تهیه می‌شود. این محصول در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد و برای درمان فشار خون، چربی خون و نارسایی کلیه توصیه می‌شود. دشو همچنین سرشار از ویتامین‌های C و B و اسیدهای طبیعی بوده و برای آرامش اعصاب، درمان عفونت‌های روده و زخم‌های پوستی مفید است.  

در گذشته، دشو جایگزین شیرینی‌های جدید مانند قند و شکلات بود؛ محصولی کاملاً طبیعی که از دل جنگل‌های هیرکانی بندپی به دست می‌آمد. برخلاف رب که از گوشت گوجه تهیه می‌شود، دشو از آب میوه‌های جنگلی مانند کنس وخرمالو  گرفته می‌شود و فرآیند تولید آن سختی‌های خاص خود را دارد. با رونق دوباره طب سنتی و گرایش مردم به غذاهای ارگانیک، این آیین کهن نیز جان تازه‌ای گرفته و دوباره به سفره‌های مردم مازندران بازگشته است.  

احمدی، از فعالان طب سنتی، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: هر ساله جشنواره‌ای تحت عنوان دشو در بندپی شرقی برگزار می‌شود تا فرهنگ بومی و محلی به نسل جدید منتقل شود.

وی افزود: محصولات این منطقه همچون پنیر خیکی، نان محلی توتک، دشو و عسل محلی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و بندپی شرقی بزرگ‌ترین تولیدکننده عسل محلی در مازندران است.

عابدی، فعال حوزه گردشگری هم در این باره گفت: بازاری به نام پنجشنبه‌بازار در بندپی شرقی وجود دارد که مردم برای تهیه محصولات ارگانیک به آن مراجعه می‌کنند. در فصل پاییز، کنس، دشو، انار ترش و رب انار ترش از جمله محصولات پرطرفدار این بازار هستند.

وی افزود: برگزاری جشنواره‌هایی مانند دشو و عسل، ارتباط مستقیم مصرف‌کنندگان با تولیدکنندگان را فراهم کرده و فروش محصولات جنگلی ساماندهی شده است.

نصیرایی، یکی از جنگل‌نشینان بندپی شرقی، در گفت‌وگو با تسنیم بیان کرد: دشو از میوه‌های خودرو جنگلی مانند "کنس (ازگیل) و خرمالوی جنگلی" تهیه می‌شود و فرآیند تولید آن بسیار دشوار است. معروف‌ترین نوع دشو در بندپی، دشوی خرمالو وحشی است که طرفداران زیادی دارد.

زهرا داداشی، آشپز محلی، درباره مراحل سنتی تولید دشو گفت: این فرآیند که به دشوپجی معروف است، رسمی کهن در آستانه فراموشی است. زنان و مردان محلی از آبان تا دی‌ماه، میوه‌های جنگلی رسیده را جمع‌آوری کرده و پس از جوشاندن و گرفتن عصاره، شهدی غلیظ و شیرین به نام دشو تهیه می‌کنند.

دشوپزان، آیینی کهن و میراثی ارزشمند از جنگل‌نشینان مازنی است که امروز با احیای دوباره، نه تنها به سفره مردم بازگشته بلکه به عنوان بخشی از هویت فرهنگی و گردشگری بندپی شرقی بابل شناخته می‌شود. این سنت، پیوندی میان طبیعت، طب سنتی و فرهنگ بومی ایجاد کرده و جایگزینی سالم برای شیرینی‌های صنعتی به شمار می‌رود.

انتهای پیام/