به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، «احمد بینا» کارشناس حقوق بشر در یادداشتی با عنوان بهرهبرداری نابجا از علم برای نقض حقوق بشر، در دانشگاههای عبری و غربی نوشت:
ضمن گرامیداشت روز دانشجو و تبریک به دانشجویان سرافراز ایران اسلامی و همه آزادی خواهان جهان مطالبی پیرامون بهرهبرداری نابجا از علم تقدیم میگردد.
علم وقتی در خدمتِ قدرت قرار میگیرد، دیگر صِرف وسیله کشف و ابداع نیست، تبدیل میشود به ابزار برای اهل زور و حاکمیت. در روزگار کنونی، علم و فناوری میتوانند ابزار رهایی انسان باشد، اما در دستان حکومتهایی که به اصول انسانیت پایبند نیستند، همان علم به حربهای برای نقض حقوق بشر و سرکوب بدل شده است و حق حیات، حق سلامت، حق آموزش، حق زندگی و حقوق دیگر را از انسانها سلب میکند.
رژیم صهیونیستی از آغاز شکلگیری خود، علم را نه برای آبادانی و خدمت به بشریت، بلکه به عنوان ابزاری در خدمت اشغال و نقض حقوق بشر به کار گرفته است. این رژیم با استفاده از تجارب آمریکا، هجمه سنگینی به دانشگاهها، مراکز علمی کشورهای اروپایی، امریکا و کشورهایی مانند ، کانادا و چند کشور دیگر آورده است. برخی از اساتید این دانشگاهها بدون اطلاع و بعنوان یک کار دانشگاهی مشارکت میکنند، تعدادی هم با دریافت دلارهای زیاد حاضر به همکاری در پروژههای نظامی با رژیم صهیونیستن میشوند.
لازم به ذکر است بعضی از تجهیزات قتل و تخریب اماکن به صورت پازل جدا از هم به دانشگاههای مختلف واگذار میشود تا از نیت سفارشدهندگان آگاه نشوند، البته با چراغ سبز دولتها؛ برای مثال کشور کانادا در پی اعتراضات مردمی ارسال سلاح به رژیم صهیونیستی اعلام کرد، ما صرفاْ تجهیزات دفاعی به اسرائیل ارسال میکنیم. در صورتی که نتایج یافتهها در قتل عام فلسطینیان، مردم یمن، لبنان، سوریه، قطر و ایران خلاف ادعای مطرح شده ثابت شد. زیرا هیچ کدام از این کشورها به رژیم اشغالی ابتدا به ساکن حمله نکرده است، جاسازی تراشههای انفجاری در قطعات خریداری شده برای سانتر یفیوژهای ایران، انفجار پیچرها در لبنان، شناسایی و ترور مسئولین و اساتید دانشگاه با استفاده از دمای بدن و صوت صدای شهدا ( تجارب گذشته آمریکا) و فناوریهای جدید علمی، ساخت پهبادهای متنوع، و انواع بمبها و جنگندهها، گسترش سلاحهای کشتار جمعی و قص علی هذا نتیجهای است که رژیم صهیونیستی از آن استفاده کرده و از این دانشگاهها خارج می شود.
دولت آمریکا در سوءاستفاده از دانشگاه و علم سابقه طولانی داشته و رژیم صهیونیستی از یافتههای آمریکا بهرهمند میشود؛ «رونالد چیلکوت» در کتاب نظریههای سیاست مقایسهای، موارد متعددی از استفاده نابجا از دانشگاهها در راستای اهداف نظامی و قتل مخالفان اشاره کرده است. به عنوان نمونه درباره مقابله آمریکا با قهرمانان و مبارزان آمریکای لاتین، میگوید: «روابط دانشگاههای آمریکا با «سیا» مخفیانه و موذیانه بود، به عنوان مثال برای روسای دانشگاهها این امر عادی بود که به اساتید خود پیشنهاد کنند در ایام فراغت خود در کشورهای خارجی با عوامل «سیا» همکاری کنند. تحقیقات نظامی در دانشگاه میشیگان در دستگیری «چهگوارا» در بولیوی کمک کرده است، چهگوارا قهرمان انقلاب کوبا به وسیله عکسبرداری مادون قرمز گرفتار شد. با این نوع عکسبرداری، اندازهگیری دمای بدن و در نتیجه ردیابی حرکات، سرعت و محل اردوگاه «چهگوارا» و حتی تشخیص شمار افراد همراه وی میسر است».
رژیم صهیونیستی با تجارب آمریکا، همین اقدام را برای رهبران مبارز کشورهای اسلامی بکار گرفته است. از سران جنبش حماس تا فرماندهان حزبالله لبنان، دانشمندان و فرماندهان ایرانی، مسئولین یمنی، سوریه، و حتی خبرنگاران ساکن غزه (بیش از 238 شهید خبرنگار) با پروژههای دانشگاهی انجام شد.
اشارهای به اقدامات صهیونیستها
در دهههای اخیر، فناوریهای نوینی چون هوش مصنوعی، نظارت دیجیتال و تحلیل کلان دادهها به سرعت در ساختار امنیتی و نظامی این رژیم ادغام شده است. ارتش اسرائیل و واحدهای اطلاعاتی آن به ویژه واحد 8200 — سامانههای پیشرفتهای را طراحی کردهاند که حجم عظیمی از دادههای شخصی افراد را جمعآوری، تحلیل و ذخیره میکند. بنا بر گزارش گاردین، این دادهها شامل مکالمات، پیامها و فعالیتهای دیجیتال افراد غیرنظامی است و حتی برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی شبیه به ربات گفتگو آنلاین برای استفاده روزمره مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاند؛ مدلهایی که وظیفهشان پیشبینی رفتار، شناسایی الگو و ارائه پیشنهاد برای بازداشت یا ترور افراد است. چنین استفادهایی از فناوری، مصداق آشکار نقض حقوق بشر و سوءاستفاده از علم است.
همزمان، شرکتهای نظامی اسرائیلی مانند Elbit Systems و Rafael از یافتههای دانشگاهها و مراکز پژوهشی در توسعه تسلیحات هوشمند، پهپادها، سامانههای نظامی و موشکهای هدایتشونده استفاده میکنند. این تسلیحات در عملیاتهای نظامی علیه مناطق پرجمعیت غزه و کرانه باختری در همین دو سال گذشته به کار رفته، و بر اساس مستندات سازمان ملل و گروههای حقوق بشری، منجر به تلفات گسترده غیرنظامیان شدهاند. فناوریهایی که در محیطهای دانشگاهی و آزمایشگاههای علمی توسعه یافتهاند، در میدان نبرد به ابزار نابودی انسان و ویرانی زیرساختهای غیرنظامی تبدیل شدهاند.
در حوزه دیجیتال نیز، شرکتهای اسرائیلی مانند NSO Group با ساخت نرمافزارهای جاسوسی نظیر Pegasus، امکان نفوذ به تلفنهای همراه و نظارت بر مخالفان سیاسی، روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشر را برای دولتهای مختلف همراه فراهم کردهاند، غیرقابل انکار است که این فناوریها نه برای مقابله با جرم و جنایت، بلکه برای خاموش کردن صدای آزادیخواهان در سراسر جهان استفاده شدهاند. گزارشهای تحقیقی متاخر نشان میدهند نهادهای نظامی و اطلاعاتی اسرائیل روی مدلهای هوش مصنوعی کار کردهاند که با حجم بالایی از دادههای نظارتی (تماس ها، پیامها، دادههای موقعیت) آموزش داده شدهاند.
استفاده از هوش مصنوعی در تصمیمگیریهای نظامی بدون نظارت انسانی، خطر جدی برای مسئولیتپذیری و عدالت به همراه دارد، چراکه خطای یک الگوریتم میتواند به قیمت جان دهها انسان بیگناه تمام شود که شما امروزه شاهد قتلعام فلسطینیان هستید.
نمونههای مشخص استفاده از علم در راستای نقض حقوق بشر
پروژهایی مانند Lavender: سیستمی برای تولید فهرست اهداف انسانی با استفاده از دادههای AI. این فهرست شامل دهها هزار نفر نظامی و غیرنظامی بوده و امکان خطا و برچسب نامناسب را دارا بوده است.
پروژهای شبیه به ChatGPT ساخته شده است که دادههای عربی مکالمات را تحلیل میکند تا به پرسش درباره افراد تحت نظارت پاسخ بدهد؛ این دادهها پردازش زبان طبیعی (NLP) را شامل میشوند.
استفاده از خدمات ابری شرکتهایی مثل Microsoft Azure برای ذخیره سازی و پردازش دادههای عظیم نظارتی؛ دادههایی که ممکن است در خارج از اسرائیل ذخیره شده باشند.
آمریکا با همکاری انگلیس اولین کشورهایی هستند که از علم برای نابودی مردم استفاده کرده اند.
پروژههای نظامی که توسط آمریکا و با مشارکت دانشگاهها و مراکز علمی انجام شده است
در این قسمت به مهمترین نمونهها و زمینههای این همکاری اشاره میشود.
پروژه منهتن:
این پروژه معروفترین مثال در این زمینه است که منجر به ساخت اولین بمب اتم در دوران جنگ جهانی دوم شد.
دانشگاههای مشارکت کننده: دانشگاه شیکاگو (که در آن اولین واکنش زنجیرهای کنترلشده انجام شد)
دانشگاه کلمبیا؛ دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و چندین مؤسسه دیگر نقش تحقیقات پایه در زمینه فیزیک هستهای، غنیسازی اورانیوم و سنتز پلوتونیوم را ایفا کردند. این پروژه با محوریت آمریکا و همکاری بریتانیا و کانادا زیر نظر فیزیکدان هستهای «رابرت اوپنهایمر» سرپرست آزمایشگاه ملی لوس آلاموس انجام شد.
پروژه تحقیقاتی دفاعی دارپا
آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی دارپا برای حفظ برتری فناوری نظامی آمریکا ایجاد شد و بسیاری از پروژههای آن توسط دانشگاهها اجرا میشود. آزمایشگاه «لینکان ام آی تی» واقع در لکسینگتون، یک مرکز تحقیقاتی فدرال است که توسط مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) اداره میشود و مأموریت آن توسعه فناوریهای پیشرفته برای نیازهای امنیت ملی آمریکا است.
پروژه MUSE مطالعات زیرساخت شهری
این یک پروژه کمتر شناختهشده اما بسیار مهم بود که توسط «سیا» و با مشارکت دانشگاه MIT در دهه 1970 اجرا شد.
ایجاد یک مدل رایانهای از زیرساختهای شهری ایران برای شبیهسازی تأثیرات احتمالی خرابکاری یا حمله نظامی؛ این پروژه نشاندهنده عمق همکاری برخی مراکز علمی با نهادهای اطلاعاتی-نظامی است.
همکاریهای مستمر در حوزههای خاص
بسیاری از دانشگاههای آمریکایی امروزه نیز قراردادهای تحقیقاتی کلانی با وزارت دفاع (پنتاگون)، نیروی هوایی، نیروی دریایی ، ارتش و «سیا» دارند.
این همکاریها در حوزههای زیر متمرکز است:
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی: برای خودکارسازی وسایل نقلیه، تحلیل اطلاعات و جنگ
الکترونیک، رباتیک و سیستمهای خودمختار، توسعه پهپادها و وسایل نقلیه زیردریایی خودکار، علوم زیستی و پزشکی: تحقیق در زمینه جنگ افزارهای بیولوژیک و دفاع بیولوژیک، و همچنین بهبود درمان سربازان
مهندسی مواد: توسعه مواد سبکتر و مقاومتر برای زره پوش و هواپیما
مهندسی هوافضا: طراحی موشکها، ماهوارههاو...
چالشهای اخلاقی و انتقادات
مجادله بر سر «طرح و پروژه کاملوت» مقدمهای بود برای آنکه دانشجویان و اساتید دانشگاهها در دهه 1960 با انجام تحقیقات مربوطه به مسائل خارجی با حمایت وزارت دفاع به مخالفت برخیزند، پارهای از این تحقیقات که با دولت مرکزی طرف قرارداد بودند، در دانشگاه ویسکانسن، دانشگاه جورج واشگتن، دانشگاه آمریکایی، کلمبیا (پنسیلوانیا) دانشگاه جانهاپکینز و موسسه تکنولوژی ماسوچوست قرار داشتند.
تحقیقات دیگر به وسیله نهادهایی انجام میگرفت که تحت حمایت ارتش بودند (از قبیل شرکت راند موسسه تحقیق نظامی و موسسه هادسون) و بعد از شکایت دانشمندان علوم اجتماعی، در ژاپن و سوئد نیز روشن شد که وزارت دفاع آمریکا دانشگاههای دو کشور مذکور و کشورهای دیگر را تحت حمایت خود داشته است. برای مثال در سال 1967 هجده موسسه ژاپنی از ناحیه قرارداد نظامی آمریکا مبلغ زیادی دلار دریافت کردند و مبالغی دلار نیز به 29 موسسه سوئدی اختصاص یافته است.
حدود 250 دانشگاه و مدرسه عالی در اینگونه طرحها شرکت کرده بودند. همچنین در قالب «طرح تمیس» وزارت دفاع آمریکا 42 موسسه را در 31 کشور به طور بلندمدت تحت پوشش مالی خود قرار داد تا این موسسات در نواحی دیگر 50 مرکز تحقیقاتی جدید به وجود آورند که 173 مدرسه عالی، 483 طرح پیشنهادی ارائه دادند. یکی دیگر از طرحها ،«علم سیاست کمی» است که به بررسی ارتباط خصوصیات ملتها با بروز شورشها و انقلاب و شرکت در جنگهای خارجی مربوطه میشد. این همکاریهای نزدیک همواره مورد انتقاد قرار گرفته است و منتقدان همیشه معتقدند که اساساً مأموریت اصلی دانشگاهها تولید دانش برای بشریت است، نه کمک به توسعه سلاح.
تأثیر بر جهتگیری تحقیقات:
بودجه نظامی میتواند اولویتهای تحقیقاتی دانشگاه را تعیین کند و از تحقیقات بر پایه غیرنظامی بکاهد؛ همچنین مخفیکاری پروژههای محرمانه نظامی با فرهنگ آزادی انتشار اطلاعات که لازمه محیط آکادمیک است، در تضاد هستند.
اعتراضات دانشجویی: در دهههای 1960 و 1970 (در جریان جنگ ویتنام) و همچنین در سال 2025 نسبت به نسلکشی فلسطینیان، دانشجویان و تعدادی از اساتید به این همکاریها اعتراض کرده و خواستار قطع رابطه دانشگاه با نهادهای نظامی شدهاند که در جریان این اعتراضات تعداد زیادی از اساتید و دانشجویان، با اتهام «یهودی ستیزی» دستگیر شدند.
دانشجویان آمریکایی و فعالان در سراسر جهان، با استناد به حوادث اخیر در غزه، هدف خود را فشار آوردن به نهادهای بزرگ علمی و اقتصادی (مانند دانشگاهها و صندوقهای سرمایهگذاری) قرار دادهاند تا با قطع همکاری با رژیم صهیونیستی، هزینه سیاسی و اقتصادی این اقدامات را افزایش دهند. واکنش به این اعتراضات در آمریکا دو قطبیکننده بوده است. از یک سو، از آن به عنوان یک حرکت مشروع برای حقوق بشر دفاع میشود و از سوی دیگر، توسط تعداد نه چندان زیاد از منتقدان به عنوان اقداماتی ضدیهودی محکوم میشود، ولی در دیگر کشورها این تضاد وجود ندارد.
جهت روشن شدن مطلب در ذیل توضیح بیشتری ارائه خواهد شد.
اعتراضات دانشجویی در آمریکا و درخواست قطع همکاریها:
اخیراً در بسیاری از دانشگاههای معتبر آمریکا مانند دانشگاه کلمبیا، هاروارد، MIT و دیگر دانشگاهها تظاهرات و تحصنهای دانشجویی بزرگی برگزار شده است. خواسته مرکزی این اعتراضات معمولاً قطع همکاریهای مالی و علمی دانشجویان و اساتید با دانشگاههای صهیونستها است. دانشجویان و اساتید همچنین از دانشگاهها میخواهند که سرمایهگذاریهای خود در شرکتهایی که به صنایع نظامی رژیم صهیونیستی کمک میکنند یا از آن سود میبرند، افشاء و متوقف کنند.
این اعتراضات به طور مستقیم در پاسخ به عملیات نظامی صهیونیستها در نوار غزه و تلفات انسانی بالای غیرنظامیان شکل گرفته است. معترضان اغلب از این اقدامات با عنوان "نسلکشی" یاد میکنند، اصطلاحی که از سوی دیوان بینالمللی دادگستری در پروندهای علیه دو نفر از سران سرزمین های اشغالی مورد بررسی قرار گرفته و حکم دستگیری نتانیاهو و وزیر جنگ سابق آن رژیم را صادر کرده است.
این جنبش دانشجویی، خود را در چارچوب جنبش گستردهتر "BDS" (تحریم، عدم سرمایهگذاری و اعمال تحریم) قرار میدهد که هدف آن تحت فشار گذاشتن اقتصادی، علمی و فرهنگی صهیونیستها، برای تغییر سیاستهایش نسبت به فلسطینیان است. برکناری روسای دانشگاه های معترض، دستگیری اساتید و دانشجویان و کاهش بودجه دانشگاهها عمق ناراحتی آمریکا را میرساند.
علم و دانشگاه در تعداد زیادی از کشورها در خدمت حل مشکلات مردم است، ولی متأسفانه در آمریکا با سابقه چند صد ساله و رژیم اشغالگر صهیونیستی حدود 75 سال با بسیاری از دانشگاهها بصورت مستقیم یا با پوشش ارتباط برقرار کرده و تجهیزات نظامی خود را تامین کرده است که گوشهای از آن ارائه شد.
شواهد در همین سال جاری نشان داد، نیاز تجهیزات دفاعی عوامفریبانه است. یکی از سوءاستفادههای دیگر آمریکا و رژیم صهیونیستی از دانشگاه و علم، استفاده از اساتید وابسته به سازمانهای اطلاعاتی، برای جذب یا شناسایی اساتیدی است که از کشورهای دیگر برای فرصت مطالعاتی یا تبادل علمی، به آمریکا یا برخی کشورهای اروپایی سفر میکنند و از این طریق اطلاعات طبقه بندی شده کشورها را تخلیه میکنند.
متأسفانه بعضی از اساتید که با مشکلاتی در این زمینه مواجه شدهاند، عنوان میکنند ما با یکی از اساتید مهم آمریکایی یا اروپایی همکاری علمی میکردیم در جلسات دوم یا سوم افراد دیگری در جلسه حاضر شدند و خود را از سازمان موساد معرفی و بیان میکردند، شما تاکنون اطلاعاتی در اختیار ما قرار دادهاید و باید به همکاری ادامه دهید در غیر این صورت عکسهای شما را به پلیس جمهوری اسلامی ایران ارائه میدهیم.
انتهای پیام/