به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، در تقویم معاصر ایران، شانزدهم آذر فقط یادبود حادثهای تاریخی نیست؛ بلکه یادآور ریشههای عمیق پیوند میان دانشگاه، مردم و آرمانهای بزرگ ملی است. خون پاک دانشجویانی که در سال 1332 در اعتراض به استبداد داخلی و مداخله خارجی بر زمین دانشگاه ریخته شد، نقطهای تعیینکننده در شکلگیری هویت مستقل دانشگاه ایرانی و آغازگر مسیری بود که بعدها در شکلگیری و پیروزی انقلاب اسلامی به اوج رسید.
این پیشینه تاریخی نشان میدهد که دانشگاه در ایران نه صرفاً نهادی آموزشی، بلکه یکی از مؤثرترین کانونهای آگاهیخواهی، عدالتطلبی و مقاومت ملی بوده است؛ سنگری که از دل آن وجدان بیدار جامعه برمیخیزد و مسئولیتی اخلاقی و تمدنی برای دانشجو تعریف میشود.
در فرهنگ انقلاب اسلامی، دانشجو، دانشگاه و دانشگاهیان نقش کلیدی وبنیادی دارد. نقشی که در مقام پیشرو فکری، تبیینگر حقیقت و پاسدار استقلال ملی ایران عزیز و اسلامی است. جامعهای که صدای دانشجویان خود را از دست بدهد، در واقع پژواک فردای خویش را خاموش کرده است. دانشگاه از این منظر لابراتوار اندیشه انقلاب اسلامی و مرکز تکوین نخبگانی است که آینده کشور را میسازند؛ جایی که تغییرات بنیادین ابتدا در ذهن و گفتوگو و تحقیق رخ میدهد و سپس در سیاست، فرهنگ و اجتماع جاری میشود.
در شرایط امروز جهان، که پیچیدگی مسائل اجتماعی و فرهنگی گفتوگو را به ضرورتی بنیادی تبدیل کرده، دانشگاه میتواند مهمترین بستر گفتوگوی ملی و شکلدهنده محاجات عقلانی باشد؛ گفتوگویی که اساس همبستگی اجتماعی و تداوم و تقویت انقلاب شکوهمند اسلامی است. وقتی جامعه با خطر سطحیسازی، قطبیسازی و شتابزدگی مواجه است، دانشگاه میتواند میدان تمرین شنیدن، فهمیدن و تبیین باشد. نقش دانشگاه در تقویت وفاق ملی دقیقاً از همینجا آغاز میشود: ایجاد فضایی که در آن دیدگاههای متفاوت، در چارچوب عقلانیت و مسئولیت، بتوانند در کنار یکدیگر شنیده و نقد شوند.
تحقق این نقش تاریخی، بدون الزامات مشخص ممکن نیست. حضور مؤثر دانشجو در جامعه، نیازمند بسترهایی است که دانشگاه را از یک محیط منفعل به فضایی پویا، زنده و مشارکتی تبدیل کند. کرسیهای آزاداندیشی (که سالهاست مورد تأکید و مطالبه مقام معظم رهبری است) یکی از اصلیترین ابزارهای ایجاد این پویایی فکری است؛ به شرط آنکه واقعی، هدفمند و پیوسته باشد و در خدمت تقویت عقلانیت انقلابی قرار گیرد.
جنبش دانشجویی، زمانی به پویایی اصیل خود بازمیگردد که از استقلال نسبی، امنیت فعالیت و امکان سازمانیابی سالم برخوردار باشد و همزمان نسبت به نقشههای بیگانه و تلاش برای مصادره مطالبات مردم هوشیار بماند. دانشجوی آگاه، همانگونه که مطالبات صنفی و اجتماعی خود را پیگیری میکند، حامل مطالبات حقیقی مردم نیز هست و تعهد ملی خود را درک میکند.
چنین مطالبهگری، در صورتی شکوفا میشود که ساختار حکمرانی آمادگی شنیدن داشته باشد و دانشجو، مطالبه را نه کنشی تعارضآفرین، بلکه وظیفهای اخلاقی، انقلابی و ملی بداند. این نقشآفرینی باید متکی بر پاسداشت و تقویت دستاوردهای نیمقرن گذشته باشد؛ دستاوردهایی که از دل انقلاب اسلامی برآمده و دانشگاه از نخستین و مهمترین سنگرهای شکلگیری، پایداری و پیشبرد آن بوده است.
در چشمانداز حکمرانی آینده ایران، دانشگاه نقشی بیبدیل دارد. آیندهسازی کشور در عرصههایی چون اقتصاد دانشبنیان، عدالت اجتماعی، حکمرانی هوشمند، امنیت فرهنگی و مهندسی فرهنگی بدون دانشگاه ممکن نیست. دانشگاه باید همان حلقه اتصال دانش و تصمیم باشد؛ حلقهای که هم سیاست را عقلانیتر میکند و هم فرهنگ عمومی را ارتقا میدهد.
در نهایت، نقش دانشگاه و دانشجو صرفاً به سیاست محدود نمیشود؛ آنان بازآفرینان فرهنگ عمومیاند. هر گفتار، هر رفتار و هر کنش دانشجو(در کلاس، در جامعه و در فضای مجازی)بخشی از فرهنگ آینده ایران را شکل میدهد. اگر دانشگاه کانون پرورش احترام، مسئولیتپذیری، تفکر نقاد، امید، قانونمداری و ایمان باشد، فردای ایران نیز همین صفات را بازتاب خواهد داد.
شانزدهم آذر یادآور این حقیقت است که دانشجو نه تنها یک هویت آموزشی، بلکه یک نقش تمدنی و انقلابی دارد. از منظر شورای فرهنگ عمومی، تا زمانی که این نقش جدی گرفته شود، دانشگاه همچنان میتواند چراغ بیداری، عقلانیت و امید ملت ایران و حافظ مسیر انقلاب اسلامی باقی بماند.
یاداشت از: قادر آشنا، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای فرهنگ عمومی
انتهای پیام/