به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، کلانشهر کرمانشاه سالهاست با مجموعهای از معضلات مزمن بهداشتی دستوپنجه نرم میکند؛ مشکلاتی که نهتنها چهره شهر را مخدوش کرده، بلکه سلامت و آرامش روانی شهروندان را نیز تهدید میکند. از کشتارهای غیرمجاز دام در حاشیه شهر و حتی محلات برخوردار گرفته تا بحران پیچیده پسماند و خطرات ناشی از زبالههای آلوده در پارکها، همگی نشان میدهد که بخشی از زیرساختهای بهداشتی شهر همچنان درگیر ناکارآمدی، نبود هماهنگی بین دستگاهها و کمبود نظارت مؤثر است.
در این میان، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بهعنوان متولی نظارت بر سلامت عمومی بارها نسبت به این آسیبها هشدار داده و خواستار اقدام عملی دستگاههای مختلف شده است. گفتوگوی پیشرو با عبید کریمی، مدیر گروه بهداشت محیط و حرفهای دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، تصویری روشن از عمق این چالشها و مسیر اصلاح آن ارائه میدهد.
کشتار غیرمجاز دام، ابرچالش بهداشتی در کرمانشاه
تسنیم: مهمترین کاستیها و معضلات بهداشتی که سالهاست شهروندان کرمانشاه با آن مواجهاند چیست؟
کریمی: متأسفانه چند معضل قدیمی در حوزه بهداشت عمومی همچنان پابرجاست؛ مشکلاتی که سالهاست با آنها دستوپنجه نرم میکنیم. گرچه اقدامات خوبی توسط برخی مسئولان انجام شده اما تا نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.
یکی از ابر مشکلات ما، پدیده کشتار غیرمجاز دام است؛ مسئلهای که هم بهداشت گوشت، هم محیطزیست و هم بهداشت روان مردم بهویژه کودکان را تهدید میکند. مواردی داشتیم که شهروندی تماس گرفته و با گریه گفته هنگام عبور از خیابان، کودک خردسالش صحنه ذبح دام را دیده و دچار ترس و وحشت شده است؛ این صحنهها در بلندمدت میتواند روی روان بچهها اثر بگذارد و حتی رفتارهای پرخاشگرانه ایجاد کند.
وقتی چیزی به نام کشتارگاه تعریف شده، چرا باید کشتار در انظار عمومی انجام شود؟ ما در دانشگاه علوم پزشکی بارها نامه نوشتهایم، جلسات متعدد برگزار کردهایم؛ دامپزشکی، فرمانداران، دادستانی هم ورود کردهاند، اما برخی شهرداریها یا نتوانستهاند یا نخواستهاند این موضوع را ریشهکن کنند. واقعاً در برخی شهرکها این معضل بیداد میکند.
گوشت عرضه شده در کشتارهای غیرمجاز آلوده است
تسنیم: آیا گوشت عرضهشده در این مراکز از نظر سلامت قابل اعتماد است؟
کریمی: با قاطعیت میگویم بیش از 90 درصد این گوشتها از دام آلوده یا حتی مردار است. شهروند ممکن است به دلیل قیمت کمتر به سمت این گوشت برود، اما در واقع بیماری میخرد. از مردم عزیز خواهش میکنم از خرید گوشت از دستفروشان خودداری کنند.
تسنیم: چرا با وجود مصوبات متعدد، برخورد جدی با این مراکز انجام نمیشود؟
کریمی: مشکل این است که برخورد باید منسجم باشد. ما بخشی از کار هستیم؛ دامپزشکی، شهرداری، دادگستری و نیروی انتظامی هم باید پای کار باشند. ما حتی رأی قضایی هم داشتهایم، دادستان محترم تأکید کردهاند، اما اجرا کامل نیست. بارها گفتهایم اگر جایی نمیتوانند کاری انجام دهند، صریح اعلام کنند.
در آخرین مکاتبه، ریاست محترم دانشگاه 15 مورد از مهمترین مشکلات بهداشتی استان—از جمله همین کشتار غیرمجاز—را به استاندار اعلام کردند و استاندار هم دستور ویژه صادر کردند. این موضوع در جلسهای با فرماندار سابق مطرح شد و امیدواریم فرماندار جدید هم دنبال کند.
بحران پسماند؛ از جمعآوری نامنظم تا خطر برای کودکان
تسنیم: وضعیت مدیریت زبالههای شهری را چگونه ارزیابی میکنید؟
کریمی: واقعیت را باید پذیرفت؛ مشکل داریم، هم در جمعآوری، هم حملونقل و هم دفع نهایی زباله. در پارکها و فضاهای عمومی شاهد ریختوپاش هستیم. من حق را به مردم میدهم و حتی از طرف مجموعه خودمان عذرخواهی میکنم که چنین وضعیتی دیده میشود.
ما بهعنوان ناظر، وظیفهای جز نامهنگاری و پیگیری نداریم اما چندین بار مسئولان شهرداری را به مراجع قضایی معرفی کردهایم؛ حتی برخی موارد بهعنوان ترک فعل و تهدید علیه بهداشت عمومی پیگیری شده است. مواردی داشتهایم که مسئول مربوطه احضار و تفهیم شده و برای اصلاح وضع مهلت گرفته است.
یکی از خطرناکترین بخشها، زبالههای ناشی از مصرف مواد در پارکهاست؛ سرنگهایی که رها میشود و سلامت کودکان را تهدید میکند. پاکبانان بدون دستکش جمعآوری میکنند و این واقعاً قابل قبول نیست. انتظار داریم شهرداری برنامه جامع، مستمر و نظارتشده ارائه کند.
جلسات کارگروه سلامت با محوریت کشتار غیرمجاز و پسماند
تسنیم: کارگروه سلامت شهرستان چه برنامهای برای این مشکلات دارد؟
کریمی: کارگروه سلامت و بهداشت شهرستان جلسات خود را برگزار کرده و مصوبات خوبی گرفته است؛ از جمله درباره کشتار غیرمجاز و آبیاری سبزیجات با فاضلاب. فرماندار جدید هم تأکید دارد که مصوبات قبلی باید با جدیت دنبال شود و ما هم پیگیر اجرای آن هستیم.
تسنیم: اگر تخلف یا کوتاهی در انجام وظایف بهداشتی ثابت شود، برخوردها تا چه حد جدی است؟
کریمی: قانون روشن است. چه کارمند باشد چه مدیر، اگر اقدامی منجر به تهدید علیه بهداشت عمومی شود، تحت عنوان ماده 688 به مراجع قضایی معرفی میشود. ما سالانه دو تا سه هزار معرفیِ واحدهای صنفی و مراکز تهیه و توزیع غذا داریم.
حتی موردی بوده که شهردار اسبق کرمانشاه را معرفی کردیم. جلسهای با حضور دادستان برگزار شد و آخرین اخطار و مهلت به ایشان داده شد؛ البته بعداً تغییر مدیریتی رخ داد.
حاشیهنشینی؛ بستر اصلی مشکلات بهداشتی
تسنیم: بخش زیادی از مشکلات در مناطق حاشیهنشین رخ میدهد. علت چیست؟
کریمی: ریشه این مسئله مهاجرت روستا به شهر و نبود فرصتهای اقتصادی در روستاهاست. الان بزرگترین چالش ما در حوزه کشتار غیرمجاز، زباله و حتی سگهای ولگرد در مناطق حاشیه است.
برنامهای برای توانمندسازی جوامع محلی ابلاغ شده و از ادارات خواسته شده بر اساس وظایفشان در این مناطق برنامه ارائه دهند. دانشگاه در حوزه آموزش، سفیران سلامت دانشآموزی و خانوادگی را فعال کرده و تمرکز ویژهای روی حاشیهها داریم.
نیاز فوری به تغییر مدل جمعآوری زباله در کرمانشاه
تسنیم: آیا مدیریت فعلی پسماند در کرمانشاه نیاز به اصلاح دارد؟
کریمی: قطعاً. ما بارها پیشنهاد دادهایم که مدل موجود تغییر کند. چرا روش جمعآوری زباله در همدان با ما متفاوت است؟ آنها جایگاههای موقت زباله را حذف کردهاند، فرهنگسازی انجام دادهاند و مردم در ساعت مشخص زباله را تحویل خودرو میدهند.
در کرمانشاه حتی در محلات لوکسنشین هم حجم زیادی از بینهای زباله میبینیم که خودشان کانون آلودگیاند. ما پیشنهاد حذف این حلقه میانی را دادهایم.
الگوی موفق نودشه برای تفکیک زباله
تسنیم: آیا نمونه موفقی در استان وجود دارد که قابل اجرا برای سایر شهرها باشد؟
کریمی: بله، شهرداری نودشه الگوی بسیار خوبی اجرا کرده است؛ تفکیک صد درصدی زباله انجام میشود و شهرداری در مقابل، اقلام فرهنگی یا بهداشتی مثل کتاب و لوازم بهداشتی به مردم میدهد. این الگو در جلسهای با حضور مدیرکل شهری و روستایی استانداری به تمام شهرداران ارائه شد و قرار شد دنبال کنند.
آنچه از این گفتوگو برمیآید آن است که بحرانهای بهداشتی کرمانشاه بیش از آنکه ناشی از نبود قوانین یا ناآگاهی باشد، ریشه در ضعف هماهنگی، اجرا و پیگیری دارد. کشتار غیرمجاز دام، مدیریت نادرست پسماند، آلودگی محیطهای عمومی، تهدید سلامت کودکان و مشکلات حاشیهنشینی، همه زنجیرهای از مسائل به هم پیوستهاند که فقط با همکاری جدی و مستمر همه دستگاهها قابل حل هستند. تجربه موفق شهرهایی مانند نودشه نشان میدهد که با اراده، برنامهریزی واقعبینانه و مشارکت مردم میتوان حتی سختترین چالشها را نیز مهار کرد. حالا نگاهها به مدیران شهری، فرمانداری و نهادهای اجرایی دوخته شده تا ببینیم آیا اینبار مصوبات روی کاغذ نخواهد ماند و کرمانشاه به سمت شهری سالم، تمیز و شایسته مردمش حرکت خواهد کرد یا نه.
انتهای پیام/