حجتالاسلام دکتر حمید ساجدیان، دانشآموخته دکترای حکمرانی دانشگاه عالی دفاع ملی، در گفتوگو با خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، در مورد نسبت بین اتفاقات جنگ 12 روزه و توفیق حکمرانی ایران و نقش رهبری و ظرفیت حکمرانی اظهار داشت: حکمرانی دارای ظرفیتهای بسیار مهمی است و نیاز به تحلیل دقیقی دارد، به خصوص در ارتباط با جنگ 12 روزه مباحث بسیار زیادی قابل طرح است.
پژوهشگر حوزه علمیه قم افزود: متناسب با هسته مفهومی حکمرانی، اگر بخواهیم در مورد موفقیت و یا شکست حکمرانی سخن بگوییم، موفقیت و یا شکست در رسیدن و یا نرسیدن به اهداف جامعه تعریف نمیشود و برای تحقق اهداف و یا عدم تحقق آن باید در جای دیگری بحث کرد.
وی بیان کرد: توفیق و شکست حکمرانی در این که بهینهترین شکل ممکن از ظرفیتها و توانایی حکمرانی با امکانهایی که در جامعه فراهم است و برای تحقق بتوان از آن استفاده کرد میتوان از حکمرانی سخن گفت.
حجتالاسلام ساجدیان عنوان کرد: برای مثال اگر الگویی از حکمرانی بازاری مطرح باشد، توفیق آن در خلق مکانیزم عرضه و تقاضا و در تعادل نگه داشتن آن است و شکست الگوی بازاری به معنای خارج شدن از تعادل و کوتاهی در زمینه عرضه و مصرف خواهد بود.
وی تصریح کرد: شکست الگوهای حکمرانی هرمی و توفیق حکمرانی هرمی را احتمالا در این که دستور، مسیر خودش تا رسیدن به آخرین لایه هرم را درست بپیماید و پروتکلها و بخشنامهها و مسیرهای بروکراتیک مانع از رسیدن دستور نشوند، باید توفیق حکمرانی را در آنجا جستجو کنیم.
عضو شورای اندیشهورزی حکمرانی از منظر رهبر معظم انقلاب خاطرنشان کرد: هر چه الگوی دیگری از حکمرانی را تعریف کنیم، باید متناسب با آن الگو در مورد توفیق و شکست آن حرف بزنیم و در مجموع در مورد مکانیزمها و فرآیندها سخن بگوییم.
وی اظهار داشت: در ادبیات حکمرانی، اگر در لحظه بحران ما با یک فروپاشی روبرو شدیم، در برآیند همه الگوهای حکمرانی نشان دهنده شکست حکمرانی است، یعنی مفهوم فروپاشی اجتماعی این است که کمک میکند برای اینکه نشان دهد یک حکمرانی دارد مسیر خودش را می پیماید و یا اینگونه نیست.
حجتالاسلام ساجدیان گفت: در جنگ 12 روزه چنین چیزی اتفاق نیفتاد و پیوندهای اجتماعی محکمتر شد و میتوانیم بگوییم با توفیق در حکمرانی همراه بودهایم، اما اینکه چه کردهایم و چه اتفاقی افتاد، باید متناسب با مفهوم حکمرانیپذیری به آن بپردازیم.
وی افزود: در ادبیات گاورنس اینگونه در مورد حکمرانیپذیری آمده که امکانهایی که میشود روی آن سوار شد و امری که دنبال میکنیم به تحقق نزدیک کرد، البته حکمرانیپذیری در جوامع مختلف شدت و ضعف دارد، یعنی جامعهای حکمرانیپذیری پایینی و دیگری حکمرانیپذیری بالایی دارد.
دانشآموخته دکترای حکمرانی دانشگاه عالی دفاع ملی بیان کرد: حکمرانی یعنی امکان ابزارهای مختلف حکمرانی را در اختیار داشتن و براساس امکانات و استعدادهایی که آن جامعه دارد به حکمرانی پرداخت.
وی عنوان کرد: حکمرانی پذیری در جوامع مختلف، متفاوت است و در سه گروه کلی امکان تحقق، امکان و مسیر تحقق و همچنین مسیر جریان اراده قابل گفتوگوست.
حجتالاسلام ساجدیان اظهار داشت: یکی از این مسیر، سیاسیتر است و ساختار قدرت به نحوی است که دستور جلو پیش رود که شاخصههای گاورمنت و شاخصههای حکمرانی خوب تا حدی دنبال چنین چیزی بوده و کمک میکرد امکانهایی را در حکمرانیها دنبال میکند در مسیر شفاف و عادلانه و درستی باشد تا در یک ساختار سیاسی این امر جریان پیدا کند؛ ما میتوانیم یک کشور را از این زاویه تحلیل کنیم و در مورد توانایی حکمرانیپذیری آن سخن بگوییم.
وی خاطرنشان کرد: در زایه دوم، مسیرها، اقتصادیتر هست؛ در واقع جامعهای است که با امکانهایی اقتصادی همچون مشورقهای اقتصادی و تسهیلاتی تشویق شود و در این تشویق شدن، اراده خودش را پای کار امر کشور بیاورد، این نیز یک مسیر از حکمرانی موجود در جهان است.
عضو شورای اندیشهورزی حکمرانی از منظر رهبر معظم انقلاب گفت: اما آن چیزی که کار را در لحظههای بحران متفاوت میکند، مسیرهای فرهنگی است، یعنی ظرفیت حکمرانیپذیری براساس امکانهای فرهنگی یک جامعه است که این امکانات فرهنگی عمدتا از سنخ داشتن تاریخ پرتجربه و گرانبار است که سوار شدن روی آن ظرفیت تاریخی این امکان را میدهد که انسان بتواند ارادهای را محقق سازد و هماهنگی را در سطح و کف جامعه دنبال نماید؛ این امکان فرهنگی ظرفیت حکمرانیپذیری جامعهای را بالا یا پایین میآورد.
وی ادامه داد: یعنی ما احتمالا کشورها و یا کشورکهایی را در سطح جهان داشته باشیم که این قسمت از امکانات را ندارند؛ وقتی در مورد توفیق حکمرانیشان و یا حکمرانیپذیریشان حرف بزنیم، چندان در مورد این قسمت فرهنگی نمیتوانیم سخن بگوییم، چون قدمت و تاریخی ندارند، بلکه در لحظه تأسیس یک چیز جدیدی هستند و اتفاقا خیلی وقتها حکمرانی خودمان را با آنها مقایسه میکنیم.
حجتالاسلام ساجدیان بیان کرد: در اطراف کشور ما، کشورکهایی وجود دارد که در یک معادله ژئوپولتیکی خلق شدند و احتمالا اگر معادله عوض شود فلسفه وجودیشان نیز از بین میرود اما هنگامی که در خصوص کشوری همچون ایران سخن میگوییم جاییاستکه حکمرانیپذیری و امکانهای حکمرانی فراوانی دارد و می توان انواعی از طیفها و ابزارهای حکمرانی را به کار بگیرد که امکان آن برای کشوری چون آمریکا فراهم نیست و آن هم چنین امکانی را نداشته و ندارد.
وی عنوان کرد: از این نظر وجود یک حافظه تاریخی بزرگ و یک داستان بزرگ برای کشور امکان حکمرانی فراوانی را فراهم میکند و ایران یکی از بهترین جاهایی است که هم ظرفیت ملی جدی و هم ظرفیت ایدئولوژیکی بالایی دارد و در آن لحظههای نزدیک شدن به مفهوم فروپاشی و لحظههای بحران؛ اتفاقا ابزارهای سیاسی و اقتصادی تا حدی رنگ میبازند و ابزارهای فرهنگی، ظرفیت خودشان را دارند.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: در ادبیات حکمرانی، بحث چسبندگی نهادی و اینکه تصمیم براساس عرف نهادی گرفته میشود، خیلی پررنگ شده است و ما میتوانستیم براساس این ترجیحات اقتصادی تصمیم بگیریم و جامعهای را دنبال کنیم که چگونه تصمیم خواهند گرفت.
وی اظهار کرد: اگر چسبندگی نهادی را یک ظرفیت پرقدرتی در نظر بگیریم این هنجارها و تاریخ اتفاقا تعداد زیادی از نهادها را در ایران ساخته است که سوار شدن روی موج این نهادها، یک جهان دیگری از آزمون و تجربه و امکانهایی را فراهم میکند.
حجتالاسلام ساجدیان خاطرنشان کرد: در جنگ 12 روزه این امر کاملا محسوس بود و مردم ایران از همان تجربهها با یک ذکر که واژه خوبی بهشمار میرود و همچنین با یک تلنگر و یادآوری سریع به دهها تجربه در حافظه تاریخی خودشان منتقل میشدند و در این میان بسیاری از ابزارهای دیگر رنگ میباخت.
وی گفت: در واقع در حافظه تاریخی مردم کشور، عاشورای امام حسین(ع) و آرامش سیدالشهدا را در مقابل حمله سپاه دشمن و همچنین حضور یک سید و رهبر از سنخ سیدالشهدا را داریم که با همان آرامش و سلحشوری یک امکانی را برای حکمرانی فراهم کرده که این امکان در جاهای دیگری وجود ندارد.
دانشآموخته دکترای حکمرانی دانشگاه عالی دفاع ملی بیان کرد: ملت ایران با سوارشدن روی این امکان تاریخی به بالاترین شکل از آن استفاده کردند که یک کار بزرگی است و از سوی دیگر بحث را به سمت مقاومت بردن و تحلیل مقاومت مردم ایران بحث بسیار مهمی است.
وی در پایان تأکید کرد: جنگ 12 روزه، با ایجاد انسجام و وحدت میان ملت ایران با محوریت رهبری، توفیق حکمرانی کشور را در بسیاری از ابعاد به اثبات رساند.
انتهای پیام/