به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، همزمان با فرارسیدن روزهای سرد سال، کشور با معضل جدی آلودگی بیسابقه هوا دست و پنجه نرم میکند؛ وضعیتی که به طور مستقیم سلامت عمومی را به خطر انداخته و شاهد اوجگیری چشمگیر بیماریهای فصلی و تنفسی در میان اقشار مختلف جامعه هستیم. این شرایط بحرانی، فشار مضاعفی را بر سیستم بهداشت و درمان وارد ساخته، به طوری که بیمارستانها و کلینیکها مملو از مراجعانی شدهاند که برای درمان مشکلات حاد تنفسی، سرماخوردگیها و بیماریهای ناشی از کیفیت پایین هوا به دنبال مراقبتهای پزشکی هستند.
لازم است که شهروندان به ویژه گروههای آسیبپذیر نظیر سالمندان، کودکان و افراد دارای سوابق بیماریهای زمینهای، ضمن رعایت کامل دستورالعملهای بهداشتی و استفاده از ماسکهای استاندارد در فضای باز، مصرف مایعات گرم و پرهیز از حضور در مناطقی با بالاترین سطح آلودگی را در اولویت قرار دهند تا از تحمیل بار بیشتر بر کادر درمان و گسترش بیشتر بیماریها جلوگیری شود.
در مواجهه با عوارض ناشی از آلودگی هوا و سرما، رویه منطقی این است که بیمار در گام اول از مراجعه آنی و اضطراری به پزشک پرهیز کند، مگر آنکه علائم خطرناک و جدی مانند نوسانات شدید فشار خون، تنگی نفس حاد، یا تب غیرقابل کنترل بروز کند. این مدارا و صبر اولیه فرصت میدهد تا بدن خودِ فرد، با تکیه بر سیستم ایمنی طبیعی، فرصت مقابله با عفونتهای خفیفتر را پیدا کند و از ازدحام بیمورد در مراکز درمانی جلوگیری شود. این رویکرد نه تنها فشار وارده بر کادر درمان را کاهش میدهد، بلکه به بیمار نیز کمک میکند تا درک بهتری از روند طبیعی بهبودی پیدا کند.
این اصل حکمتآمیز، ریشه در آموزههای کهن دارد؛ همانگونه که امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: «إِمْشِ بِدَائِکَ، مَا مَشَى بِک»؛ این عبارت شریف ترجمههای متعددی را به همراه دارد؛ از جمله: «با بیماریات راه برو، مادامی که آن بیماری با تو راه میرود»، یا به بیانی دیگر، «با درد خود همراهی کن تا زمانی که با تو همراه است». در نهایت، میتوان آن را چنین معنا کرد: «تا زمانی که دردت با تو بسازد و از پایت نیندازد، با او بساز و مدارا کن».
این سخن اشارهای عمیق به ضرورت پذیرش و همراهی با وضعیت موجود (بیماری یا مشکلات) با متانت و عدم شتابزدگی دارد؛ یعنی تا زمانی که شرایط از کنترل خارج نشده و معضلات حیاتی پیش نیامده است، حفظ آرامش و فرصت دادن به بدن برای بازیابی تعادل، خردمندانهترین گام در مسیر بهبودی خواهد بود.
ابن میثم بحرانی در شرح این حدیث مینویسد: در روایتى، «ما حملک» است، یعنى: تا وقتى که بیمارى تو را از پا در نیاورده و ناتوان نساخته، تحت تأثیر بیمارى قرار نگیر و از دست او ناتوان مشو، بلکه به صورت افراد تندرست باش.
«این مسئله شاید در آن روز که امام این را مىفرمود روشن نبود; اما امروز روشن است که بدن خود داراى نیروى دفاعى است و هرگاه بیمارى با استفاده از قدرت دفاعى بدن از بین برود هم زیانهاى دارو و درمان را ندارد و هم بدن را تقویت کرده و براى آینده بیمه مىکند. البته هرگاه نیروى دفاعى بدن عاجز بماند باید با استفاده از طبیب و دارو به کمک او شتافت تا بیمارى را دفع کند.
اضافه بر این، بسیارى از بیمارىها دورانى دارد که با پایان دورانش خود به خود دفع مىشود. از این گذشته انسان وقتى در مقابل بیمارى تسلیم مىشود و با مختصر ناراحتى در بستر مىخوابد به خودش تلقین بیمارى مىکند، تلقین خود اثر تخریبى دارد. به عکس اگر برخیزد و کار روزانه خود را ادامه دهد، عملاً تلقین سلامت کرده و در روح او بسیار مؤثر است.
این نکته امروز بر همه روشن است که هر دارو هرچند اثر درمانى داشته باشد، زیانى نیز با خود همراه دارد. در حدیثى از امام کاظم علیهالسلام نقل شده است که فرمود: «لَیْسَ مِنْ دَوَاء إِلاَّ وَهُوَ یُهَیِّجُ دَاءً وَلَیْسَ شَیْءٌ فِی الْبَدَنِ أَنْفَعَ مِنْ إِمْسَاکِ الْیَدِ إِلاَّ عَمَّا یُحْتَاجُ إِلَیْهِ; هیچ دارویى نیست مگر این که دردى را تحریک مىکند و هیچ چیز در بدن سودمندتر از امساک (خودداری) جز نسبت به چیزى که به آن نیاز دارد نیست». در حدیث دیگرى از همان امام بزرگوار مىخوانیم: «ادْفَعُوا مُعَالَجَةَ الاَْطِبَّاءِ مَا انْدَفَعَ الْمُدَاوَاةُ عَنْکُمْ; از معالجه طبیبان پرهیز کنید تا زمانى که بیمارى به شما فشار نیاورده است». این سخن به بیان دیگرى نیز از امیر مؤمنان علیهالسلام) نقل شده است که مىفرماید: «لاَ تَضْطَجِعْ مَا اسْتَطَعْتَ الْقِیَامَ مَعَ الْعِلَّةِ; تا زمانى که مىتوانى با داشتن بیمارى سرپا باشى در بستر نخواب». و نظیر این روایت روایات دیگرى نیز هست. مفهوم این سخنان این نیست که انسان با طبیب و دارو خود را معالجه نکند بلکه مفهومش آن است که در مراجعه به طبیب و استفاده از داروها ـــ که معمولاً آثار زیان بارى دارد ـــ عجله نکند.» (پیام امام امیرالمؤمنین علیهالسلام - شرح آیت الله مکارم شیرازی)
انتهایپیام/