مهدی قلیزاد معاون دفتر حملونقل مسافر سازمان راهداری و حملونقل جادهای در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با یادآوری اینکه طی حدود هفت سال اخیر و در نتیجه تحریمهای اعمالشده، روند نوسازی ناوگان حملونقل عمومی کشور با مشکلاتی مواجه شده است، اظهار کرد: همکاری کارخانههای داخلی اتوبوسسازی با برندهای معتبر جهانی که پیش از این وجود داشت، به دلیل تحریمها، کمبود قطعات و محدودیتهای ناشی از آن متوقف و این همکاریها عملاً از چرخه تولید خارج شد.
وی با بیان اینکه همین وضعیت در حوزه کامیون نیز رویداد، افزود: در گذشته برندهای معتبر بینالمللی با همکاری تولیدکنندگان داخلی در ایران فعالیت داشتند، اما این همکاریها نیز متوقف شد و در نتیجه از حدود سال 1397 به بعد بهتدریج با کاهش تولید و نوسازی روند افزایش سن ناوگان آغاز شد و میانگین عمر ناوگان حملونقل کشور بهصورت مستمر افزایش یافت.
قلیزاد با اشاره به وضعیت ناوگان اتوبوسی کشور تصریح کرد: در حال حاضر سن فرسودگی اتوبوس 15 سال است، اما متأسفانه بیش از دوسوم ناوگان فعال عمری بالاتر از 15 سال دارند.
وی ادامه داد: در بخش مینی بوس سن فرسودگی 12 سال تعیین شده، این در حالی است که متوسط سن این ناوگان امروز به بالای 29 سال افزایش یافته است.
متوسط عمر 13.5 سال سواری کرایه
معاون دفتر حملونقل مسافر سازمان راهداری ادامه داد: در حوزه سواری کرایه، سن فرسودگی 12 سال تعیین شده و متوسط سن ناوگان حدود 13.5 سال است. در بخش کشنده و کامیون، به دلیل تصویب دو تا سه قانون در سالهای اخیر که امکان واردات ناوگان کارکرده را فراهم کرد و همچنین آغاز تولید برخی برندهای چینی در داخل کشور، وضعیت این بخش تا حدودی بهبود یافته و در حال حاضر نسبت به سایر بخشها قابل قبولتر است، هرچند همچنان به وضعیت مطلوب نرسیدهایم.
وی با بیان اینکه در حوزه کامیون، سن فرسودگی بر اساس ضوابط ابلاغی 25 سال تعیین شده است، گفت: متوسط سن ناوگان کامیونی کشور حدود 18.5 سال است که پایینتر از سن فرسودگی قرار دارد و از این منظر وضعیت بهتری دارد، اما در بخش حملونقل مسافری، در هر سه حوزه اتوبوس، مینیبوس و سواری کرایه با مشکلات جدی مواجه هستیم.
مدیر نوسازی ناوگان سازمان راهداری و حملونقل جادهای در ادامه با اشاره به فشارهای واردشده به ناوگان حملونقل مسافری در سالهای گذشته اظهار کرد: در ایام پرتردد از جمله مراسم اربعین و تعطیلات نوروز، فشار بسیار زیادی به ناوگان وارد شد و علیرغم تلاشهای انجامشده برای جبران کمبود، ناوگان موجود پاسخگوی نیاز کشور نبود.
وی ادامه داد: بر همین اساس، مصوبهای در سال 1402 که به «مصوبه اربعین» معروف شد که اجازه میداد 2000 دستگاه اتوبوس با عمر صفر تا پنج سال با برخورداری از تخفیفهایی در عوارض ورودی وارد کشور شده تا بخشی از کمبود ناوگان جبران شود. اما این مصوبه به دلایل مختلف از جمله تعدد دستگاههای مسئول، بخشینگری و عدم هماهنگی بهطور کامل محقق نشد.
وی یادآور شد: این مصوبه سال گذشته تمدید و تعداد محدودی اتوبوس یعنی حدود 100 دستگاه وارد کشور شد. امسال نیز مجدداً این مصوبه تمدید و همزمان بخشی از موانع اجرایی آن برطرف شد؛ از جمله حذف سقف کارت بازرگانی برای تسهیل ثبت سفارش و هماهنگی با سازمان محیطزیست و سازمان ملی استاندارد برای پذیرش استانداردهای تولیدکنندگان.
قلیزاد با بیان اینکه در نتیجه این اقدامات تاکنون حدود 1600 دستگاه اتوبوس از این محل ثبت سفارش شده است، گفت: با این حال چالش تأمین ارز همچنان وجود دارد و با توجه به اولویتهای ارزی کشور، تأمین ارز اتوبوس در اولویتهای درجه یک و دو قرار ندارد و در این زمینه رایزنیهایی با دولت و مجلس در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه حدود 95 درصد جابجایی کالا در کشور از طریق جاده انجام میشود، تصریح کرد: در حوزه کشنده و کامیون نیز برنامهریزی برای تسریع نوسازی در دستور کار قرار دارد، چرا که تعداد قابل توجهی کامیون با عمر بالای 50 سال در کشور فعال هستند که مصرف سوخت بالاتری نسبت به ناوگان جدید دارند، آلایندگی بیشتری ایجاد میکنند و از نظر ایمنی تردد نیز مخاطرات جدی دارند.
معاون دفتر حملونقل سازمان راهداری تاکید کرد: بر همین اساس اولویتگذاری شده تا با اخذ مصوبه از هیئت دولت ناوگان بالای 50 سال بهصورت اسقاط نقدی از چرخه حملونقل خارج شود. در فرآیند اسقاط، مالکان بر اساس نوع و ظرفیت خودرو گواهی اسقاط با ارزش ریالی مشخص دریافت میکنند که شامل ارزش لاشه خودرو پس از امحای کامل و فروش قطعات قابل بازیافت است.
وی افزود: مجموع این مبالغ در حوزه کشندههای بالای 20 تن حدود 1.5 میلیارد تومان برآورد میشود، در حالی که قیمت بازار این کشندهها بسته به مدل و وضعیت، حدود 2.5 تا 3 میلیارد تومان است. بنابراین پیشبینی شده که مبلغی در حدود 1 تا 1.5 میلیارد تومان نیز به مالکان پرداخت شود تا هم امکان ادامه معیشت آنان فراهم شود و هم فرآیند نوسازی ناوگان انجام گیرد.
معاون دفتر حملونقل مسافر سازمان راهداری ادامه داد: در نهایت، با همکاری سازمان محیطزیست، کارگروه مقابله با آلودگی هوا و وزارت نفت، مقرر شده است از محل صرفهجویی سوخت ناشی از اسقاط این ناوگان و از طریق شرکت ملی پالایش و پخش، پاداش نقدی به مالکان پرداخت شود. پیشنویس این طرح به تأیید تمامی دستگاههای ذیربط رسیده و در نوبت تصویب هیئت محترم وزیران قرار دارد.
480 هزار کامیون کارت هوشمند دارند
قلیزاد با اشاره به آمار ناوگان کشور گفت: در حال حاضر حدود 13 هزار و 500 دستگاه کشنده بالای 50 سال و بالای 20 تن در کشور فعال هستند و حدود 3 تا 4 هزار دستگاه نیز در بخشهایی مانند معادن و حملونقل درونشهری فعالیت میکنند؛ در مجموع حدود 17 تا 18 هزار دستگاه ناوگان بالای 50 سال در کشور وجود دارد که با اجرای این مصوبه امکان اسقاط آنها فراهم میشود.
وی افزود: حدود 480 هزار دستگاه کشنده و کامیون دارای کارت هوشمند فعال در حملونقل کالای کشور فعالیت میکنند. همچنین حدود 35 هزار دستگاه مینیبوس، 15 هزار دستگاه اتوبوس و حدود 36 هزار دستگاه سواری کرایه در حال ارائه خدمات هستند که وضعیت سنی آنها مطابق توضیحات ارائهشده است.
معاون دفتر حملونقل مسافر سازمان راهداری با اشاره به اقدامات انجامشده در حوزه اتوبوس گفت: علاوه بر مصوبه واردات، تولید داخل نیز از طریق واردات CKD برندهای چینی توسط چند کارخانه داخلی فعال شده و در همین راستا تفاهمنامهای با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برای نوسازی 1224 دستگاه اتوبوس امضا شده است. در این طرح در قبال اسقاط هر ناوگان فرسوده، یک دستگاه اتوبوس جدید تحویل میشود و تسهیلاتی تا سقف 15 میلیارد تومان با نرخ سود 11 درصد و بازپرداخت پنجساله با سه ماه تنفس به مالکان پرداخت میشود.
قلیزاد همچنین از برنامه نوسازی 2000 دستگاه سواری کرایه در سال جاری خبر داد و گفت: این طرح از محل تولیدات داخلی و با تسهیلات 500 میلیون تومانی نرخ سود چهار درصد و بازپرداخت پنجساله اجرا خواهد شد.
وی در خصوص قیمت اتوبوس نیز افزود: قیمت هر دستگاه اتوبوس بسته به برند بین 21 تا 25 میلیارد تومان است که 15 میلیارد تومان آن از محل تسهیلات تأمین میشود، هدف نهایی این است که نوسازی ناوگان بدون متضرر شدن مالکان انجام شود.
انتهای پیام/