به گزارش خبرگزاری تسنیم از ری، با پایان فصل تابستان و عبور شبکه برق کشور از ناترازی تولید، خاموشیهای برنامهریزیشده متوقف شدهاند؛ اما مسئلهای که مردم جنوب تهران با آن مواجه بودند، فقط یک مشکل فصلی یا مقطعی نبود. تجربه تابستان 1404 بار دیگر نشان داد که در نحوه توزیع قطعی برق و بهرهمندی از شبکه انرژی در پایتخت، الگویی ناعادلانه حکمفرماست؛ الگویی که در آن جنوب تهران بار کمبود برق را به دوش میکشد، اما برق تولیدشده در جنوب شهر، در مناطق برخوردار مصرف میشود.
اکنون با انتشار گزارش رسمی سازمان محیط زیست درباره آلایندگی بیسابقه سوخت نیروگاه ری و اعلام سطح سولفور 120 برابر حد استاندارد، پرسش اساسی مطرح میشود: مردم جنوب تهران که آلودگی ناشی از نیروگاه را تحمل میکنند، چرا در زمان نیاز به برق، اولین گروهی هستند که در خاموشی فرو میروند؟
فصل تابستان گذشت اما حافظه مردم جنوب تهران کوتاه نیست
اگرچه اکنون در آذرماه و فصل پاییز هیچ خاموشی ناشی از ناترازی برق اجرا نمیشود، اما تجربه تابستان امسال هنوز برای بسیاری از شهروندان جنوب تهران تلخ و فراموشنشدنی است.
در تابستان 1404، بسیاری از محلات شهرری، باقرشهر، کهریزک و حسنآباد روزانه تا پنج ساعت خاموشی داشتند و برخی مناطق دو نوبت خاموشی در روز تجربه کردند. خاموشیها حتی صبح جمعه و ساعات کممصرف نیز اجرا میشد.
در مقابل، و بر اساس اعلام رسانهها و گزارشهای مردمی، مناطق شمالی تهران یا قطعی نداشتند یا تنها در سطح اعلامشده «احتمالی» قرار گرفته بودند که اکثراً نیز اجرا نشد. این تفاوت فاحش در مدیریت خاموشیها باعث شکلگیری مطالبهای جدی شده است: چرا یک منطقه هم آلودگی بیشتری تحمل میکند و هم خاموشی بیشتری؟
نیروگاه ری در قلب جمعیت جنوب؛ برقش در مناطق برخوردار مصرف میشود
نیروگاه ری یکی از قدیمیترین و بزرگترین مراکز تولید انرژی در تهران است و دقیقاً در میان سه منطقه پرجمعیت قرار دارد: شهرری، باقرشهر و کهریزک؛ آلودگی منتشرشده از آن بهطور مستقیم بر همین جمعیت اثر میگذارد.
اما نکته کلیدی اینجاست: برق تولیدی نیروگاه الزاماً در همان منطقه مصرف نمیشود. برق وارد شبکه سراسری پایتخت شده و بخش قابلتوجهی از آن در مناطق مرکزی و شمالی تهران مصرف میشود.
به بیان سادهتر، آلودگی برای جنوب، برق برای شمال، این جمله اکنون به یکی از محورهای اصلی مطالبهگری مردم جنوب تهران تبدیل شده است.
گزارش محیط زیست: سوخت نیروگاه ری 120 برابر آلودهتر از استاندارد
طبق گزارش سازمان حفاظت محیط زیست، سولفور سوخت مصرفی نیروگاه ری 6012 mg/kgاست و حد مجاز استاندارد یورو4: 50 mg/k؛ به عبارتی یعنی سوخت مصرفی این نیروگاه 120 برابر فراتر از استاندارد است.
این میزان گوگرد هنگام احتراق، حجم بالایی دیاکسید گوگرد (SO₂) آزاد میکند؛ گازی که عامل اصلی آسم، حملات تنفسی، و تبدیل به ذرات ریز PM2.5 میشود و مستقیماً از مسیر ریه وارد جریان خون شده و برای کودکان و سالمندان خطرناک است.
وقتی گازوئیل به اندازه مازوت آلوده میشود
اگرچه نیروگاه ری از سوخت مایع نفتگاز استفاده میکند، سطح بالای سولفور آن اثرات زیستمحیطی مشابه با سوزاندن مازوت ایجاد میکند.
صادق حسنوند، رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران، تأکید کرده است که نیروگاههایی که سوخت مایع با گوگرد بالا مصرف میکنند، فاقد تجهیزات کنترل آلودگی هستند و دیاکسید گوگرد تولیدی مستقیماً سلامت مردم را تهدید میکند.
مقایسه نیروگاه ری با دیگر نیروگاهها نیز قابل توجه است؛
نیروگاه دماوند: 530 mg/kg (10 برابر استاندارد)
نیروگاه ری: 6012 mg/kg (120 برابر استاندارد)
بنابراین نیروگاه ری از نظر کیفیت سوخت یکی از آلودهترین مراکز تولید برق کشور است.
آلودگی سهم جنوب تهران؛ برق سهم مناطق برخوردار
مجموعهای از صنایع آلاینده شامل پالایشگاه تهران، کارخانه سیمان تهران، شهرکهای صنعتی و نیروگاه ری در جنوب تهران واقع شدهاند. ایستگاه سنجش کیفیت هوا در کهریزک وجود ندارد و ایستگاه شهرری بارها پیکهای غیرعادی SO₂ را همزمان با مصرف سوخت نیروگاه ثبت کرده است.
با این وجود، مناطق برخوردار پایتخت بدون خاموشی ماندهاند و برق پایدار داشتند؛ این همان نقطهای است که مفهوم بیعدالتی انرژی را پررنگ میکند.
شاخص آلودگی پاییز 1404؛ جنوب همچنان آلوده است
با وجود بارشهای اخیر و کاهش غلظت ذرات معلق در برخی مناطق، دادههای محیط زیست نشان میدهد جنوب تهران هنوز آلوده است و در حالی که سایر نقاط استان عمدتاً در وضعیت زرد و نارنجی قرار دارند، جنوب تهران هنوز در معرض آلودگی بالاست.
هشدار مسئولان: تبعیض در خاموشی واقعی است
شهریور امسال، سید علی یزدیخواه، نماینده مردم تهران، بهصراحت اعلام کرد که قطع مکرر برق در جنوب تهران، مصداق بیعدالتی است.
وی تأکید کرد که مردم جنوب تهران چندین بار در روز خاموشی داشتند، در حالی که این وضعیت در مناطق دیگر بسیار کمتر بوده است و این نابرابری باید اصلاح شود.
عدالت انرژی مطالبه جنوب تهران است
با پایان فصل تابستان و توقف خاموشیها، مسئله عدالت در برقرسانی هنوز حل نشده است؛ نیروگاه ری از آلودهترین سوختها استفاده میکند و بار آلودگی بر دوش مردم جنوب تهران است.
در تابستان، همین مردم بیشترین خاموشی را تجربه کردند، در حالی که برق نیروگاه به مناطق شمالی و مرکزی پایتخت میرسید. تجربه تابستان و دادههای پاییز نشان میدهد؛ دود برای جنوب، برق برای شمال ... .
گزارش از: مریم باحور
انتهای پیام/