حجتالاسلاموالمسلمین دکتر سید غلامعباس موسویمقدم، رئیس پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور، در گفتوگو با خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، به تبیین مؤلفههای حوزه سرآمد و پیشرو و ضرورت تحول در نظام آموزشی و فرهنگی حوزههای علمیه پرداخت و تأکید کرد که آینده حوزه باید بر پایه شناخت دقیق مسائل جامعه و ارائه پاسخهای کاربردی و تمدنساز بنا شود.
وی با اشاره به بیانیه مهم مقام معظم رهبری به مناسبت صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، این بیانیه را نقشه راهی روشن برای حرکت حوزه عنوان کرد و گفت: این بیانیه، حوزه را از یک مرکز صرفاً آموزشی به نهادی تمدنساز و پاسخگو در برابر نیازهای عصر جدید تبدیل میکند. او حوزه سرآمد را حوزهای دانست که میان فهم عمیق دین و شناخت میدان اجتماعی پیوند برقرار کند و مسائل مردم را در مرکز فعالیتهای علمی و فرهنگی خود قرار دهد.
رئیس پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور تصریح کرد: حوزه زمانی میتواند نقش تاریخی خود را ایفا کند که بداند مردم امروز در چه عرصههایی با چالش مواجهاند؛ از مسأله خانواده و تربیت نسل جدید تا تحولات فضای مجازی، بحران هویت نوجوانان، جنگ روایتها و سبک زندگی دیجیتال. تولید علم در حوزه زمانی ارزشمند است که گرهی از مشکلات مردم باز کند و بر سیاستگذاری و فرهنگ جامعه اثر بگذارد. به گفته او، این رویکرد در پژوهشکده امر به معروف نیز دنبال شده است و فعالیتهایی چون تولید اسناد سیاستپژوهی، طراحی دورهها و الگوهای مداخله فرهنگی در همین راستا انجام میشود.
حجتالاسلام موسویمقدم بخش مهم دیگری از حوزه سرآمد را حضور میدانی و مردمی روحانیت دانست و اظهار کرد: حوزهای که از متن زندگی مردم فاصله بگیرد، هر اندازه هم فعالیت علمی داشته باشد، پیشرو نخواهد بود. او بر لزوم حضور روحانیون در مسجد، مدرسه، هیأت، محله و فضای مجازی تأکید کرد و گفت که الگوی زیست مؤمنانه و تمدنی تنها در میدان واقعی جامعه شکل میگیرد.
رئیس پژوهشکده امر به معروف در ادامه به موضوع تحول در حوزه پرداخت و تأکید کرد که تحول باید عالمانه، تدریجی، حکیمانه و مبتنی بر شناخت دقیق مسائل باشد؛ نه هیجانی، مقطعی و بدون پشتوانه نظری. او مهمترین محور تحول را بهروزرسانی مأموریت حوزه دانست و اظهار کرد: طلاب امروز باید نسبت به پدیدههای نوپدید و مسائل واقعی جامعه آگاهی داشته باشند. سرفصلهایی مانند فقه رسانه، فقه حکمرانی، فقه خانواده، اخلاق زیستدیجیتال و مباحث مربوط به فضای مجازی باید به صورت ساختاری و رسمی در برنامه آموزشی حوزه قرار گیرد. این تغییر، ارتقای محتوا نیست؛ ارتقای مأموریت است.
وی همچنین بر ضرورت تقویت ارتباط حوزه با دستگاههای اجرایی و فرهنگی تأکید کرد و گفت: حوزه نباید ناظر بیرونی باشد؛ بلکه باید شریک فکری، مشاور امین و بازوی نظری نظام فرهنگی کشور باشد. پیوند میان عالم دینی و میدان اجرایی، فاصله سیاستگذاری تا عمل را کاهش میدهد و از بسیاری آسیبهای فرهنگی پیشگیری میکند.
وی تربیت میدانمحور طلاب را یکی از الزامات تحول دانست و افزود: طلاب باید در محلهها، مدارس، دانشگاهها، مساجد، مراکز مشاوره و حتی فضای مجازی حضور فعال داشته باشند تا دانش آنها در برخورد با مسائل واقعی مردم عمق پیدا کند. به گفته او، نظام ارزیابی حوزه نیز باید اصلاح شود و معیارهایی مانند اثرگذاری اجتماعی، هدایت فرهنگی، خدمت به مردم و مهارت حل مسأله در سنجش طلاب و اساتید در نظر گرفته شود.
حجتالاسلام موسویمقدم ظرفیت طلاب جوان را مهمترین سرمایه تحول دانست و با اشاره به اقدامات پژوهشکده امر به معروف اظهار کرد: در سند راهبردی ستاد امر به معروف، حمایت از پژوهشهای علمی و پایاننامهها با رویکرد علوم انسانی و اسلامی پیشبینی شده و تاکنون 500 موضوع پژوهشی برای استفاده محققان آماده شده است. این نوع اقدامات عملی میتواند مسیر تحول واقعی را هموار کند.
وی تأسیس مراکز تخصصی اجتهاد در موضوعات نوینی مانند فقه فناوری، اقتصاد دیجیتال، دیپلماسی دینی و علوم انسانی اسلامی را یکی دیگر از ضرورتهای امروز حوزه عنوان کرد و گفت که این مراکز باید با رویکرد میانرشتهای، کاربردی و مبتنی بر نیازهای جاری کشور طراحی شوند.
در پایان این گفتوگو، رئیس پژوهشکده امر به معروف تأکید کرد که مسیر تحول حوزههای علمیه از پیوند میان سنت عمیق اجتهادی، شناخت دقیق مسائل جامعه و حضور میدانی طلاب و روحانیون عبور میکند و تنها در این صورت است که حوزه میتواند نقش تمدنی و راهبردی خود را برای آینده کشور ایفا کند.
خبرنگار: علی رستملو
انتهای پیام/