به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دکتر حسین افشین؛ معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور در آیین تقدیر از سرآمدان علمی کشور، با تشریح فلسفه جدید حمایت از نخبگان، بر گذار از «عددسازی» به «کیفیتگرایی» در تولید علم تأکید کرد.
افشین در این مراسم گفت: در طبیعت، رقابت همیشه با سر و صدا آغاز نمیشود؛ گاهی تنها با یک تغییر کوچک و فهم اینکه «فصل عوض شده است» شروع میشود. علم نیز همینطور است؛ نه با فریاد پیش میرود و نه با دستور، بلکه با «فهم لحظه» حرکت میکند.
شفافیت مسیر رشد، مهمتر از کمبود استعداد
معاون علمی رئیسجمهور با آسیبشناسی وضعیت علمی کشور اظهار کرد: امسال با بررسی دادههای علمی کشور به این نتیجه رسیدیم که مسئله اصلی ما کمبود استعداد نیست، بلکه مسئله این است که مسیر رشد همیشه شفاف نیست. وقتی مسیر مبهم باشد، حتی نخبگان نیز دچار تردید میشوند. وظیفه سیاستگذار ساخت جادهای است که حرکت در آن معنا پیدا کند.
رقابت زنده دانشگاهها و تجهیز آزمایشگاهها
وی با اشاره به دو اولویت کلیدی معاونت علمی در سال جاری گفت: نخست اینکه «رقابت نباید ایستا باشد» و دوم توجه ویژه به «زیرساختها به خصوص شبکه آزمایشگاهی»، چرا که هیچ ذهن بزرگی بدون ابزار بزرگ نمیتواند رشد کند.
افشین افزود: امسال شاهد تغییر در رتبهبندی دانشگاههایی بودیم که بیشترین سرآمدان علمی را داشتهاند؛ دانشگاههای تهران، صنعتی شریف و تربیت مدرس در صدر قرار گرفتند. این تغییر نسبت به سال گذشته نشان میدهد که رقابت زنده است و هیچ جایگاهی از پیش رزرو شده نیست.
افزایش 2.5 برابری مبلغ گرنتها
معاون علمی رئیسجمهور با اعلام افزایش چشمگیر حمایتهای مالی گفت: خوشبختانه امسال تعداد سرآمدان علمی از 57 نفر در سال گذشته به 77 نفر رسید که نشاندهنده رشد 35 درصدی است. همچنین تعداد مقالات باکیفیت نیز رشد 28 درصدی داشته است.
وی تأکید کرد: ما نیز متناسب با این رشد، حمایتها را افزایش دادیم. مبلغ گرنت (پژوهانه) نسبت به سال گذشته 2.4 برابر (نزدیک به 2.5 برابر) افزایش یافته است. علاوه بر این، برای سه دانشگاه برتر، اعتبار خرید از نمایشگاه «ایران ساخت» را نیز دو برابر کردهایم.
تغییر معیارها: از کمیتگرایی به علم نافع
افشین در بخش مهمی از سخنان خود به تغییر رویکرد ارزیابیها اشاره کرد و گفت: ما سالها از افزایش تولید علم حرف زدیم اما تجربه جهانی نشان داد «جهش» با دستورالعملهای خطی رخ نمیدهد. بر همین اساس، در بنیاد ملی علم و بنیاد ملی نخبگان، مسیری روشن برای کسانی که واقعاً در خط مقدم تولید علم هستند ترسیم کردیم.
وی تصریح کرد: منطق برنامه جدید ساده است؛ سهم واقعی هر فرد از تولید علم و تمرکز بر علم نافع، نه مقالهسازی. قرار نیست کسی تشویق شود که عددسازی بیشتری کرده باشد، بلکه کیفیت باید راه خود را باز کند. این برنامه به صورت محدود برای 3 استاد برتر از 3 دانشگاه اجرا شد تا نشان دهیم این یک الگوی عملیاتی است، نه فقط یک طرح روی کاغذ.
گرنت در اختیار استاد است
معاون علمی رئیسجمهور با دفاع از سیاست جدید اعطای گرنت گفت: گرنت باید مستقیماً در اختیار استاد باشد، زیرا باور داریم کسی که علم را میسازد، بهتر میداند چگونه آن را هزینه کند. ممکن است این تصمیم واکنشهایی داشته باشد، اما تجربه نشان داده «سکون» خطرناکترین نقد است. ما ترجیح میدهیم سیاستی را اجرا کنیم که درباره آن گفتگو شود تا سیاستی که هیچ اثری نداشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: این برنامه جایگزین سایر حمایتهای ما در حوزه نوآوری و ارتباط با صنعت نیست و آنها مسیر جداگانه خود را دارند؛ اما امروز اینجا هستیم تا بگوییم در علم ایران «دیده شدن» مهم است و مسیر روشنتری طراحی شده است.
افشین در ادامه سخنان خود، جزئیات جدیدی از رقابت نزدیک دانشگاههای برتر، توافق یک همتی با وزارت علوم و تغییر استراتژی در خرید تجهیزات آزمایشگاهی را تشریح کرد.
هدفگذاری برای افزایش 10 برابری بودجه بنیاد علم
معاون علمی رئیسجمهور با انتقاد از بودجه پایین حمایت از پژوهشهای بنیادی گفت: سال گذشته بودجه مصوب بنیاد ملی علم تنها 100 میلیارد تومان بود. با 100 میلیارد تومان نمیتوان از پژوهشهای جریانساز حمایت کرد.
وی تأکید کرد: نگاه ما این است که باید این بودجه را به یک همت (1000 میلیارد تومان) برسانیم. درست است که در ردیف بودجه فعلی چنین مبلغی نداریم، اما «نداریم» پاسخ مناسبی نیست. مدیریت یعنی خلق منابع. ما از سایر منابع معاونت به بنیاد کمک خواهیم کرد تا در سال آینده شاهد جهش در حمایتها باشیم.
توافق یک همتی با وزارت علوم برای تجهیز آزمایشگاهها
افشین از امضای یک تفاهمنامه بزرگ با وزارت علوم خبر داد و گفت: توافقنامهای به ارزش یک هزار میلیارد تومان (یک همت) با وزارت علوم منعقد شده است تا مشکل کمبود تجهیزات آزمایشگاهی حل شود.
وی در تشریح مدل تأمین مالی این طرح گفت: مدل ما مشارکتی است؛ نیمی از هزینه را دانشگاهها از محل اعتبار مالیاتی صنایع تأمین میکنند و نیم دیگر را معاونت علمی پرداخت میکند. این یعنی دانشگاه باید بتواند نیاز صنعت را پاسخ دهد تا صنعت حاضر به سرمایهگذاری شود.
شروط سهگانه برای خرید تجهیزات جدید
معاون علمی رئیسجمهور با تأکید بر پرهیز از خریدهای تکراری و غیرضروری، سه شرط اساسی برای حمایت از خرید تجهیزات آزمایشگاهی (ماده 14 قانون جهش) را اعلام کرد:
1. عدم وجود مشابه در شبکه: دستگاه مورد نظر نباید در شبکه آزمایشگاهی کشور وجود داشته باشد.
2. ترافیک بالا: اگر دستگاه در شبکه وجود دارد، باید ظرفیت آن تکمیل باشد (صف انتظار طولانی داشته باشد).
3. توزیع جغرافیایی: برای عدالت در دسترسی و کاهش هزینه حملونقل محققان، کشور را به مناطق شمال، جنوب، شرق و غرب تقسیم کردهایم تا تجهیزات به صورت متوازن توزیع شود.
افشین تصریح کرد: این شروط شامل فناوریهای نوظهور (مانند کوانتوم) نمیشود و تجهیزات این حوزهها بدون قید و شرط حمایت و تهیه خواهند شد.
استفاده از اعتبار مالیاتی برای توسعه زیرساخت
وی در پایان با اشاره به ظرفیت قانون جهش تولید دانشبنیان گفت: فضای بسیار خوبی برای استفاده از اعتبار مالیاتی شرکتهای بزرگ فراهم شده است. دانشگاهها و پژوهشگاهها میتوانند با جذب سرمایه از شرکتهای بزرگ، زیرساختهای خود را توسعه دهند. هدف ما این است که با این سرمایهگذاری، ظرفیت اشتغال تخصصی در این مراکز حداقل 200 نفر افزایش یابد.
انتهای پیام/