به گزارش خبرگزاری تسنیم در خرمآباد، شب یلدا در لرستان، تنها یک آیین تقویمی نیست؛ «شو اول قاره» یا «شوچله» برای مردم این دیار، روایت همنشینی، برکت، خاطره و آیینهای ریشهدار است. شبی که هنوز هم در بسیاری از خانهها، چراغ سنت روشن است و خانوادهها، پیر و جوان، گرد سفرهای مینشینند که بوی گندمشیر، شادونه، انار و هندوانه میدهد؛ هرچند این روزها، سایه سنگین تورم، اندازه این سفرهها را کوچکتر کرده است اما هنوز هم برخی آیینها زنده است.
.
شوچله؛ آیینی ریشهدار در حافظه جمعی لرستان
در لرستان، یلدا با آیینهایی برگزار میشود که ریشه در تاریخ و فرهنگ عامه این سرزمین دارد. قاشقزنی، چادرشُودرکنی و «آگر نوروژی» از جمله رسوم کهنی هستند که هنوز هم در برخی محلهها و روستاها اجرا میشوند.
در آیین قاشقزنی، نوجوانان و جوانان با پوشاندن چهره خود و ضربه زدن قاشق به قابلمه، از خانهها تنقلات میگیرند؛ رسمی که نمادی از طلب خیر، برکت و مشارکت اجتماعی است. در چادرشُودرکنی نیز با انداختن چادر بر در خانه همسایگان، هدیه میگیرند؛ رسمی که پیوندهای محلی و همسایگی را تقویت میکند. افروختن آتش یا «آگر نوروژی» نیز نمادی از بدرقه سرما و استقبال از روشنی و گرماست.
فال حافظ، شاهنامهخوانی و نقل داستانهای کهن، همچنان بخش جدانشدنی شب یلدای بسیاری از خانوادههای لرستانی است؛ آیینهایی که نسل به نسل از گدشته تا کنون منتقل شدهاند.
خوراکیهای یلدایی؛ طعم سنت و نماد برکت
سفره یلدای لرستان، رنگ و بویی متفاوت دارد. گندمشیر، یکی از اصلیترین خوراکیهای این شب، از گندمی که در فرآیندی طعم دهی میشود تهیه شده و با ترکیبی از گردو، بادام، کشمش، سیاهدانه و کنجد برشتهشده بر روی ساج، جلوهای خاص مییابد، تنقلاتی که به اقتضای زمان دست خوش تغییراتی شده اما هنوز هم گندم نماد برکت در این تنقلات پا برجا است و در فرهنگ مردم لرستان برای بلندترین شب سال برای شب نشینیها استفاده میشود، گندم شادونه نیز که ترکیبی از گندم، کنجد و شاهدانه است، نماد فراوانی، حاصلخیزی و برکت محسوب میشود.
در کنار این تنقلات سنتی، غذاهایی مانند چلوگوشت ، قورمهسبزی ، سبزیپلو با ماهی، آش ماسوا و دوغ محلی در سفرهها دیده میشود. انار دانهشده و هندوانه نیز، بهعنوان نماد سرخی، زندگی و روشنایی، این روزها جایگاه ویژه دارند.
بازار در آستانه یلدا؛ رونق ظاهری، فشار پنهان
با نزدیک شدن به شب یلدا، بازارهای خرمآباد، بروجرد و دیگر شهرهای استان حالوهوای متفاوتی به خود میگیرند. ازدحام جمعیت، بساطهای پررنگ میوهفروشان و خشکبارفروشان و حضور پرشمار خانوادهها، نشان از تداوم این آیین کهن دارد.
اما در پس این رونق ظاهری، فشار اقتصادی کاملاً محسوس است. قیمتها، بهویژه در حوزه خشکبار و میوههای یلدایی، نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است. پسته با قیمتهایی حدود یک میلیون تا دو میلیون تومان، گردو و بادام با نرخهای بالا و افزایش قیمت انار و هندوانه، خرید را برای بسیاری از خانوارها دشوار کرده است.
صدای مردم؛ یلدا را نگه میداریم، اما سادهتر
یکی از خریداران در بازار شب یلدا میگویدبرای خرید امسال به نمایشگاه یلدا آمدیم: فضای نمایشگاه شلوغ است و تنوع کالا خوب است. قیمتها نسبت به بازار آزاد کمی مناسبتر است، اما با درآمد 10 تا 15 میلیون تومانی، خرید آجیل فشار زیادی به خانوادهها وارد میکند. الان با دو میلیون تومان فقط در حد یک کیسه کوچک آجیل میشود خرید.
خریدار دیگری تأکید میکند: کیفیت محصولات خوب است و فروشندهها تا حدی راه میآیند، اما قیمتها نسبت به پارسال خیلی بالا رفته. مردم مجبورند خرید را به حداقل برسانند؛ بعضیها حتی در حد 100 یا 200 گرم آجیل میخرند، اما نمیخواهند یلدا را بدون رسم و آیین برگزار کنند.
فروشندگان؛ بازار شلوغ، سود کمتر
فروشندگان بازار نیز از افزایش تقاضا خبر میدهند، اما معتقدند تورم، حاشیه سود را کاهش داده است.
یکی از کسبه میگوید: فروش نسبت به روزهای عادی چند برابر شده، اما هزینه حملونقل و تأمین کالا بالا رفته و به طبع بر قیمتها نیز تاثیر گذاشته اما نظارتها شدیدتر شده و ما هم مجبوریم قیمتها را دقیق رعایت کنیم.
فروشنده ای دیگر ناراضی از افزایش قیمت خرید کالاها گفت: مردم چگونه باید با حقوق حداقلی خرید کنند این شرایط برای همه سخت است به ویژه برای افرادی که از توان مالی کمتری برخوردارند.
نظارتها در میدان؛ برخورد قاطع با تخلفات
همزمان با افزایش تقاضا، دستگاههای نظارتی حضور میدانی خود را تشدید کردهاند.18 تیم مشترک از تعزیرات حکومتی، جهاد کشاورزی، دامپزشکی و بهداشت بهصورت مستمر از بازار و مراکز عرضه فرآوردههای خام دامی بازدید میکنند.قهرمان شاهی، مدیرکل تعزیرات حکومتی لرستان، با تأکید بر برخورد قاطع با متخلفان گفت: واحدهای صنفی که اتیکت قیمت نصب نکنند یا به تذکرات توجه نداشته باشند، پلمب شده و بنر تخلف بر سردر آنها نصب خواهد شد.وی افزود: در 9 ماه گذشته، حدود 12 هزار پرونده تخلف رسیدگی و بیش از 110 میلیارد تومان جریمه وصول شده است.
تأمین کالاهای اساسی؛ اطمینانبخشی به بازار
نامدار صیادی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز، با اشاره به وضعیت مطلوب تأمین کالاها اظهار کرد: روزانه بیش از 364 تن مرغ وارد بازار میشود که دو برابر نیاز استان است. 500 تن مرغ منجمد بهعنوان ذخیره استراتژیک در سردخانهها موجود است و کمبودی در بازار نداریم.
وی همچنین از توزیع 700 تن برنج در فروشگاههای بزرگ خبر داد و گفت: 32 اکیپ نظارتی حتی در ساعات غیراداری بر قیمت، کیفیت و سلامت کالاها نظارت دارند.
مصطفی زبردست، مدیرکل دامپزشکی لرستان، نیز از فعال بودن گشتهای بهداشتی تا اول دیماه خبر داد و تأکید کرد: از مردم میخواهیم فرآوردههای خام دامی را فقط از مراکز مجاز و تحت نظارت دامپزشکی تهیه کنند تا سلامت سفرهها تضمین شود.
یلدای سادهتر، اما همچنان زنده
یلدای امسال در لرستان، ترکیبی است از پایبندی به سنت، شلوغی بازار و احتیاط اقتصادی. مردم اگرچه با کاهش قدرت خرید مواجهاند، اما تلاش میکنند چراغ آیینهای کهن خاموش نشود و همچنان این شب کنار هم بگذرانند.
سفرهها کوچکتر شدهاند، خریدها حسابشدهتر است، اما «شوچله» هنوز برای لرستانیها معنای همدلی، امید و روشنایی دارد؛ شبی که حتی در سایه تورم، همچنان گرم برگزار میشود.
انتهای پیام/