به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی «CSIS»، یکی از برجستهترین و معتبرترین اندیشکدههای آمریکایی در حوزه امنیت ملی، دفاع، سیاست خارجی و مطالعات استراتژیک، در گزارش جامعی که اخیرا منتشر شده، به طور صریح و بدون پردهپوشی به بحران عمیق کمبود رهگیرهای دفاع هوایی و موشکی ایالات متحده اعتراف کرده است.
این گزارش، بر پایه تحلیل دادههای بودجهای رسمی وزارت جنگ آمریکا و آژانس دفاع موشکی این کشور تهیه شده و نشاندهنده آن است که آمریکا در برابر تهدیدهای موشکی پیشرفته، بویژه از سوی ایران، در موقعیت آسیبپذیری قرار گرفته است.
CSIS به دلیل تحلیلهای مبتنی بر واقعیتهای میدانی و دادههای رسمی، شهرت جهانی دارد و گزارشهای آن اغلب مبنای تصمیمگیریهای کلیدی در کنگره، پنتاگون و حتی کاخ سفید قرار میگیرد. اعتراف از سوی چنین نهادی، نهتنها عمق چالشهای فنی و لجستیکی آمریکا را برجسته میکند، بلکه نشاندهنده تغییر تعادل قدرت در غرب آسیا و فراتر از آن است، جایی که موشکها و پهپادها به سلاحهای غالب و انتخابی در جنگهای مدرن تبدیل شدهاند.
این بحران کمبود رهگیرهای دفاع موشکی که CSIS آن را به عنوان یک «هشدار استراتژیک» توصیف میکند، در جریان جنگ 12 روزه رژیم صهیونیستی علیه کشورمان به اوج رسید و آشکار شد؛ جنگی که با حملات تجاوزکارانه اسرائیل به ایران و ترور فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای آغاز شد و قرار بود ظرف مدت کوتاهی به براندازی جمهوری اسلامی و در نهایت تجزیه ایران منجر شود. با این حال، پاسخهای متقابل ایران، معادلات را به هم زد.
نیروی هوافضای سپاه طی این 12 روز، تمام مناطق سرزمین اشغالی - از تلآویو و حیفا گرفته تا پایگاههای نظامی و شهرکهای صهیونیستی - را با موشکهای بالستیک و پهپادهای انتحاری زیر آتش سنگین گرفت. طبق اذعان CSIS، ایران حدود 550 موشک بالستیک پرتاب کرد که این حجم حمله، نهتنها سامانههای پدافندی اسرائیل را تحت فشار بیسابقهای قرار داد، بلکه آمریکا را مجبور به دخالت مستقیم کرد تا از فروپاشی کامل پدافند چندلایه اسرائیل جلوگیری کند.
CSISدر گزارش خود به جزئیات مصرف رهگیرهای آمریکایی در این جنگ پرداخته و تأکید میکند که ایالات متحده، برای حمایت از اسرائیل، بیش از 150 رهگیر سامانه تاد و حدود 80 رهگیر SM3 شلیک کرد. این اعداد، مشخصا نشاندهنده مصرفی بیسابقه و معادل چندین سال تولید سالانه این رهگیرهای پیشرفته است. به اذعان CSIS، موجودی کل تاد آمریکا پیش از آغاز جنگ حدود 534 رهگیر بود و مصرف بیش از 150 عدد از آنها، موجودی را بین 20 تا 50 درصد کاهش داده، بسته به اینکه تخمینهای خوشبینانه (حدود 100 رهگیر) یا بدبینانه (تا 250 رهگیر) در نظر گرفته شود.
حال، اگر به هزینههای مالی این مصرف بپردازیم؛ گزارش CSIS دادههای بودجهای را برای محاسبه دقیق ارائه میدهد. هزینه واحد هر رهگیر تاد بر اساس تخمینهای سال مالی 2026 آژانس دفاع موشکی آمریکا، حدود 15 میلیون دلار است. بنابراین، شلیک بیش از 150 رهگیر تاد به تنهایی بیش از 2.25 میلیارد دلار هزینه مستقیم برای آمریکا به همراه داشته است.
اگر رهگیرهای SM3 را اضافه کنیم - که هزینه واحد آنها بین 10 تا 20 میلیون دلار نوسان دارد، مصرف 80 رهگیر SM3 حداقل 800 میلیون تا 1.6 میلیارد دلار دیگر اضافه میکند. این ارقام بدون احتساب هزینههای عملیاتی مانند استقرار باتریهای تاد (هر باتری با 48 رهگیر اولیه و نیاز به بارگذاری مجدد)، حمل و نقل، نگهداری و خسارات جانبی است. این هزینهها، نشاندهنده بار مالی سنگین وابستگی به رهگیرهای گرانقیمت است.
CSIS اشاره میکند که 8 باتری تاد آمریکا (هر کدام با 48 موشک رهگیر اولیه) پس از مصرف، نیاز به بارگذاری مجدد داشتند و موجودی ذخیره (حدود 150 رهگیر) بشدت کاهش یافت، به طوری که حتی برای 2 باتری مستقر، ذخایر کافی باقی نماند.
گزارش CSIS با استفاده از نمودارهای تحلیلی، نشان میدهد شیب تحویل رهگیرهای تاد از سال 2020 تا 2023 افزایش داشته اما از ژوئیه 2023، هیچ تحویل جدیدی به موجودی آمریکا انجام نشده و حالا با توجه به جنگ 12 روزه، این کمبود، بحرانیتر هم شده است. به همین دلیل هم تا سال 2027، خبری از تحویل موشکهای رهگیر سامانه تاد نخواهد بود.
اما CSIS تحلیل خود را به تاد محدود نکرده و به وضعیت کلی زرادخانه دفاع موشکی آمریکا پرداخته است. این مرکز مطالعاتی آمریکایی با اشاره به رهگیرهای سامانه پاتریوت، تاکید میکند مصرف نوع رهگیر نیز در دفاع از پایگاه العدید در مقابل حمله ایران که در پاسخ به هدف قرار گرفتن تاسیسات هستهای کشورمان اتفاق افتاد، تأثیر متوسط بر موجودی کلی داشته است.
مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی آمریکا به وضعیت رهگیرهای پدافندی نیروی دریایی این کشور نیز اشاره داشته و اذعان میکند اوضاع پیچیده و نگرانکنندهتر است. مثلا نمودارهای تحلیلی نشان میدهد 20 درصد موجودی موشکهای SM3 که مخصوص رهگیری موشکهای بالستیک است، در جنگ 12 روزه و در دفاع از اسرائیل مصرف شده است.
جدا از هر چیزی، کارشناسان معتقدند این وضعیت کمبود موشکهای سامانههای پدافندی، نگرانیهای عمیقی در محافل تصمیمگیری واشنگتن و تلآویو ایجاد کرده است، بویژه اینکه آیا ایالات متحده در یک درگیری احتمالی بعدی قادر به ارائه حمایت دفاعی مؤثر از اسرائیل خواهد بود یا خیر؟ CSIS صراحتا تأکید میکند دفاع هوایی و موشکی حالا به «شرط اولیه» برای ورود به درگیریهای مدرن تبدیل شده و مصرف سنگین در جنگ 12 روزه، نشان داد موجودیها و نرخ تولید فعلی در آمریکا ناکافی است.
مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی آمریکا هشدار میدهد بدون برنامهریزی برای درگیریهای غیرمنتظره و سرمایهگذاری پایدار در ظرفیت تولید موشکهای رهگیر، ایالات متحده ممکن است مجبور به «کنار نشستن» از منافع منطقهای خود شود یا ریسکهای غیرقابل قبولی را بپذیرد.
باید گفت این نگرانیها ریشه در واقعیت میدانی جنگ 12 روزه دارد. در حالی که کارایی سامانههای پدافندی اسرائیل مانند آرو 2 و 3 و فلاخن داوود در برابر حجم و دقت حملات موشکهای ایرانی محدود بود، بار اصلی مقابله و دفاع از سرزمین اشغالی بر دوش سامانههای آمریکایی، بویژه تاد افتاد. به همین دلیل، بیجهت نیست اگر بگوییم بدون دخالت مستقیم آمریکا و شلیک دهها موشک رهگیر گرانقیمت، خسارات به سرزمین اشغالی بسیار بیشتر میشد. این وابستگی حالا به نقطه ضعف استراتژیک اسرائیل تبدیل شده است.
دقیقا به همین دلیل، یعنی کمبود شدید رهگیرها و ناتوانی در جایگزینی سریع آنهاست که آمریکا و رژیم صهیونیستی اکنون از تکرار حمله به ایران هراس دارند و در محاسبات استراتژیک خود تجدیدنظر کردهاند. در حالی که موجودی رهگیرهای پیشرفته آمریکا به مرز بحران رسیده و تولید آنها سالها طول میکشد و به اذعان CSIS حداقل تا سال 2027 خبری از موشکهای رهگیر تاد نخواهد بود، ایران نهتنها ظرفیت تولید موشکی خود را حفظ کرده، بلکه به اذعان فرماندهان نظامی، آن را به طور چشمگیری افزایش داده است. این تضاد آشکار، یعنی کمبود موشکهای رهگیر آمریکایی در یک سو و افزایش ظرفیت موشکی ایران در سوی دیگر، باعث شده مقامات آمریکایی و اسرائیلی ریسک تلافی فوری و سنگینتری را در نظر بگیرند، جایی که حمله دوباره میتواند به اشباع کامل دفاعهای چندلایه منجر شود و خسارات غیرقابل جبرانی وارد کند.
چه آنکه نیویورک تایمز آمریکا چند هفته قبل با انتشار گزارشی، مدعی شد ایران در حال شتاببخشی به برنامه موشکی خود است و کارخانههایش 24 ساعته کار میکنند تا در هر جنگ بعدی، به جای 500 موشک در 12 روز، 2000 موشک را همزمان شلیک کند تا پدافند چندلایه اسرائیل و آمریکا را کاملا اشباع و از دور خارج کند.
منبع: وطن امروز
انتهای پیام/