به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، ثروت خراسان جنوبی در حوزه معادن بی شمار است اما استفاده از این ثروت خدادادی به نفع توسعه این منطقه چندان مشهود نیست. تنها کاری که شاید بتوان از آن نام برد برداشت مواد معدنی و خام فروشی آن بوده است. در این سال ها قابلیت اشتغال زایی این حوزه چندان مورد توجه قرار نگرفته و تقریبا به همان اشتغال در معادن اکتفا شده و دیگر زمینهها مغفول مانده است و آنچنان فروغی ندارد.
مواد معدنی و ذخایر معادن خراسان جنوبی به دلیل نبود صنایع فرآوری و ضعف در زیرساختها تقریبا به طور کامل به صورت خام به فروش میرسد زیرا صنایع فرآوری آن چندان قدرت و توانایی ندارد و برای گسترش آن گامهای مفیدی برداشته نشده است.
خراسان جنوبی را به عنوان بهشت معادن شرق کشور میشناسند. این استان کویری دارای معادن سنگ متنوع و فراوان است که همواره بدلیل مشکلات فراوان از جمله نبود زیرساختها مانند آب، برق، راه و راه آهن، سرمایه گذاران خیلی برای سرمایه گذاری در این بخش در استان ورود پیدا نکردند و بیشتر این واحدهای معدنی به صورت خام و با تریلی به استانهای بزرگ کشور و گاهی خارج از کشور برای فرآوری حمل شده و محصور تولید شده نهایی مجدد برای استفاده مردم با قیمتها و ارزش افزوده چند برابری به استان برگشته است.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه سفر خود به خراسان جنوبی ظرفیتهای معدنی این استان را فرصتی بینظیر برای رشد اقتصادی دانست و گفت: خراسان جنوبی دارای ذخایر متنوع معدنی است اما هنوز بسیاری از ظرفیتهای ارزش افزوده در بخش معدن و صنعت بهطور کامل فعال نشده است. اگر این ظرفیتها بهدرستی مدیریت شوند، استان میتواند نقش مؤثرتری در اقتصاد ملی ایفا کند.
وی با اشاره به ضرورت جایگزینی خامفروشی، تأکید کرد: توسعه صنایع فرآوری مواد معدنی و تولید محصولات جدید باید اولویت اصلی باشد تا معادن استان به ارزش افزوده واقعی دست یابند و زمینه اشتغال پایدار فراهم شود.
شهرستان نهبندان جنوبیترین شهرستان استان خراسان جنوبی است که تا مرکز استان 198 کیلومتر فاصله دارد. نهبندان معادن بسیار غنی دارد که برخی از آنها در کشور بی نظیر است. در این میان بخش اقتصادی شهرستان نهبندان این روزها حال خوبی ندارد چرا که به گفته مسئولان و معدنداران، معادن شهرستان با زیر ظرفیت خود کار میکنند که این امر بیشتر به کاهش میزان فروش آنها برمیگردد.
در حالی از معادن نهبندان به عنوان یکی از پتانسیلهای بزرگ سنگهای تزیینی استان و مهمترین ابزار تاثیرگذار در تحول اقتصاد این شهرستان مرزی یاد میشود که مشکلات گنجها و گنج دارانش زیاد شده است.
در دل کوههای کهن نهبندان گنجی نهفته است؛ سنگهایی که میلیونها سال در اعماق زمین شکل گرفتهاند امروز به دست مردان سخت کوش معدن در 86 معدن سنگ جان میگیرند و به زیبایی بدل میشوند. مناطق شرقی و مرزی نهبندان را به سنگهای سبزش میشناسند؛ قلب نهبندان، شاهکوه پایتخت معادن سنگهای ساختمانی ایران است. در این بین معادن سنگ استان و بخصوص گرانیتهای نهبندان، شهرت ویژه ای دارد. اما آنچه که در الفبای اقتصادی و توسعهای معادن مطرح است و سود این نعمت را چند برابر میکند، تکمیل زنجیره و ایجاد ارزش افزوده است که این مهم با ایجاد واحدهای فرآوری محقق میشود.
با توجه به ظرفیتهای عظیم معدنی استان در زمینه سنگ ساختمانی، ایجاد واحدهای فرآوری به هر تعدادی، مورد نیاز و لازم است. اما متاسفانه علیرغم این ظرفیتهای خدادادی، پای استان در ایجاد صنایع فرآوری لنگ میزند و تاکنون اقدام درخوری نشده است.
در حالی که برخی واحدهای فرآوری در سطح استان راهاندازی شده اما نه تنها این واحدها از نظر کمی کفایت نمیکند، بلکه به دلیل مشکلات متعدد از نظر کیفی هم عملکرد درستی نداشتهاند. در خراسان جنوبی با وجود بخش عمدهای از سنگهای تزئینی نما، اما واحدهای سنگ بری بسیار متفرق است و ممکن است در هر شهرستانی یک یا دو واحد وجود داشته باشد. از طرف دیگر متاسفانه تجهیزات و ماشین آلات این واحدها هم بروز نیست.
با راکد شدن ساخت مسکن، بازار فروش سنگهای تزئینی نهبندان هم راکد شده و این در حالی است که در دورهای نه چندان دور معادن نهبندان از ارزش افزوده بالایی برخوردار بود اما متاسفانه هم اکنون این مطلب به دلایل مختلف از جمله کمبود نقدینگی و رکود بسیار کمرنگ شده است.
احمدی یکی از معدن کاران سنگ نهبندان از عدم ثبات بازار و نبود کارگر برای کار در معدن در نهبندان گلایهمند است و در گفتگو با خبرنگار تسنیم میگوید: مشکل برق و گاز از دیگر مشکلات معدن سنگ نهبندان است همچنین برای تامین سوخت ماشین آلات و دستگاهها با شرکت نفت مشکل داریم که باید حل شود.
وی مانند دیگر معدن کاران استان از قدیمی و فرسوده بودن دستگاههای کار در معدن سنگ گلایه دارد و میافزاد: ماشین آلات معدن و دستگاههای کار در معدن فرسوده هستند و هر روز نیاز به تعمیر پیدا میکنند و متاسفانه باید مسیر طولانی را تا اصفهان برای دریافت خدمات فنی برویم، چراکه مرکز شهرستان و استان خدمات فنی و تخصصی یافت نمیشود.
این معدنکار خراسان جنوبی، عمدهترین مشکل معدنش را تامین سوخت، ثبات بازار، بالا و پایین رفتن نرخ ارز و تاثیر مستقیم آن بر کار عنوان میکند و میگوید: قصد جابه جایی دستگاهها را داریم چراکه با افزایش کرایههای حمل و نقل و هزینههای سرسام آور آن کار معدن به صرفه نیست.
جمالی یکی دیگر از معدن کاران به خبرنگار تسنیم گفت: با جلوگیری از خام فروشی در ایران و مخصوصا خراسان جنوبی عملا بازارهای جهانی سنگ برای رقبای خارجی ما مثل ترکیه، چین، هند، برزیل و ... مهیا میشود.
وی به این مثال اشاره میکند که ذخیره کردن نفت روزی به درد کشور میخورد اما ذخیره سنگ و مواد معدنی هیچگاه به درد نخواهد خورد و باید هر چه بیشتر استخراج شود چون که ذخیره معادن غنی بوده و به این زودیها به اتمام نمیرسد.
جمالی، جلوگیری از خام فروشی را نوعی فرصت سوزی میداند و معتقد است: اگر در حال حاضر از این فرصت استفاده نشود در آینده دیگر خریداری وجود نخواهد داشت چرا که با پیشرفت علم و تکنولوژی، موارد استفاده سنگهای تزئینی تغییر کرده و شاید روزی دیگر از سنگ استفاده نشود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گفت: خراسان جنوبی با داشتن 58 نوع ماده معدنی با ذخیره 7 میلیارد و 700 میلیون تنی که تاکنون شناسایی شده از نظر تعداد معادن در کشور رتبه چهارم است.
مهدی پارسا افزود: در استان 870 پروانه بهره برداری معدنی داریم و معدن از مهمترین مزیتها و شاید مهمترین مزیت خراسان جنوبی است، اما با این وجود استان دچار توسعه نیافتگی صنعتی در حوزه معادن است.
وی گفت: در نهبندان ذخایر غنی سیلیس با عیار بالای 95 درصد داریم و 85 درصد بنتونیت کشور در خراسان جنوبی است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با اشاره به اینکه نقشه آمایش معدنی استان از یک دهه قبل تهیه شده افزود: این نقشه اطلاعاتی از جمله انواع مواد معدنی و عیار آنها و صنایع قابل استقرار معدنی در استان را دارد.
روشن دل رئیس اداره صمت شهرستان نهبندان نیز گفت: بالغ بر 760 هزار تن سنگ سالیانه از معادن استخراج میشود. 11 هزار تن سنگ به صورت فرآوری در سطح کشور و صادرات عرضه میشود. این یعنی 99 درصد سنگهای استخراج شده از 86 معدن سنگهای ساختمانی به صورت خام و فلهای از نهبندان خارج میشود.
وی افزود: نهبندان با معادن غنی و مردمانی پرتلاش میتواند نه فقط معدن خیز بلکه مرکز فرآوری و صادرات سنگ شرق ایران باشد.
انتهای پیام/254