به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، همایش بینالمللی حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله خامنهای (مدّ ظلّه العالی) همزمان با روز بزرگداشت قانون اساسی در مرکز همایشهای بینالمللی صداوسیما برگزار شد.
در این همایش که جمعی از مقامات و شخصیتها همچون اعضای فقها و حقوقدانان شورای نگهبان و جمعی از صاحبنظران و اندیشمندان داخلی و خارجی حضور داشتند، مسعود پزشکیان رئیسجمهوری اسلامی ایران سخنرانی کرد.
در حاشیه این همایش بینالمللی با «هنه لیتو سویلا جونیور»، استاد و رئیس روابط بینالملل و مطالعات فیلیپین، بهعنوان یکی از مدعوین این مراسم گفتوگو کردهایم. در این گفتوگو به بررسی دیدگاههای مقام معظم رهبری درباره شکست الگوی غربی برای نظم جهانی، موضوع حقوق و آزادی و تازهترین وضعیت جهان اسلام پرداخته شده است.
.
تسنیم: از اینکه وقت. گذاشتید، سپاسگزارم. کنفرانس جاری در تهران درباره حقوق بشر و آزادی از دیدگاه رهبری است. نظر شما درباره دیدگاههای آیتالله خامنهای در این زمینه چیست؟ مواضع، رویکردها و سخنرانیهای ایشان را چگونه ارزیابی میکنید؟
سویلا: ما در حال تجربه نوعی بحران هستیم که در آن الگوی غربی نظام بینالملل نتوانسته است انتظارات را برآورده کند. یکی از این وعدهها اساساً دموکراسی و حقوق بشر و همچنین آزادی است. اما با توجه به ناتوانی ما و ناتوانی آنها در تحقق و توسعه این وعدهها، به نظر من این کنفرانس که اندیشههای امام (خامنهای) را بهویژه درباره آزادی مشروع مردم و حقوق بشر تبیین میکند، بسیار بهموقع برگزارش شده و بسیار مهم است. جهان نیاز دارد آن را بشناسد. اندیشههای زیبای فراوانی وجود دارد که میتوان آنها را در فلسفه امام مطالعه کرد، اما جهان و بسیاری از ما از آنها بیاطلاع هستیم.
در حالیکه این اندیشه امام میتواند الگویی بسیار مناسب باشد تا جامعه جهانی از آن پیروی کند و آن را در عمل به کار گرفته و در سیاستها، دولتها و جوامع خود به کار بندد، تا در نهایت بتوانیم به صلح پایدار و روابط هماهنگ میان مردم دست یابیم.
نگاه امام به آزادی و حقوق بشر ماهیتی فراگیر دارد و همه ساختارهای جامعه را در بر میگیرد. به اقلیتهای مختلف اهمیت و جایگاه میدهد، به حقوق آنها توجه میکند، به زنان احترام میگذارد، و همه این موارد را شامل میشود. این رویکرد بسیار ارزشمند است و جامعه جهانی، از جمله کشور و مردم من، باید آن را بشناسند.
تسنیم: شاهد هستیم که کشورهای غربی، بهطور خاص جمهوری اسلامی ایران و حتی دین اسلام را به مخالفت با حقوق بشر و آزادیها متهم میکنند. اما در مقابل، چشم خود را بر آنچه در غزه رخ میدهد، بستهاند؛ یعنی بر نسلکشی علیه مردم فلسطین و نیز بر حملاتی که اسرائیل نهتنها علیه فلسطینیان، بلکه در لبنان، سوریه، ایران و حتی قطر انجام داده است؛ حملاتی که در مواردی حتی پایتختها را نیز هدف قرار دادهاند. ارزیابی شما از این استاندارد دوگانه در منطقه چیست؟
سویلا: این وضعیت نشاندهنده ناآگاهی جهان غرب نسبت به اسلام و نسبت به اهمیت ایران در معادلات ژئوپلیتیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقه است. همچنین نشان میدهد که آنها ارزشهای خود را در برابر منافع بسیاری از مردم قرار دادهاند و نشان میدهد وقتی از دموکراسی و شفافیت سخن میگویند، رویکردی فراگیر ندارند و در عمل متفاوت رفتار میکنند.
از نظر من این نوعی غفلت و شکلی از استاندارد دوگانه است و بالاترین سطح ریاکاری است که این کشورها ایران را بهصورت منفی معرفی میکنند. در حالی که ایران آن چیزی نیست که آنها میگویند. ایران یک قدرت بزرگ است. ایران ملتی قدرتمند دارد. ملتی نیرومند و سرشار از منابع طبیعی دارد. ایران کشوری عادی نیست. به همین دلیل، هر اقدامی که ایران انجام دهد، از سوی دولتهای غربی بهعنوان مخالفت با سیاستهای آنها تفسیر میشود. در حالیکه دولت اسلامی ایران کار درست را انجام میدهد.
ایران مدافع حقوق بشر است و وحدت و تنوع را ترویج میکند. همانطور که میدانیم، درون ایران تنوع فرهنگی گستردهای وجود دارد. ایران مردمانی با پیشینههای گوناگون دارد و در عین حال وحدت ملی حفظ شده است. اینها نکات مثبتی است که جهان، بهویژه غرب، و بهخصوص ایالات متحده نمیخواهد آن را درک کند. یا بهدلیل ناآگاهی است یا به این دلیل که نمیخواهند ایران را بهعنوان بازیگری مهم در عرصههای منطقهای و جهانی بپذیرند.
تسنیم: برخی کشورهای غربی ایران را شبیه دولتهای مذهبی اروپایی قرون وسطی تصویر میکنند. آیا شما ایران یا جامعه ایران را شبیه چنین حکومتهایی میدانید؟
سویلا: خیر، چنین تصوری ندارم. اصلاً. مردم ایران بسیار روشنفکر هستند، نوآوری را میپذیرند، در پژوهش توانمند هستند و تغییرات مثبت و تحولآفرین را میپذیرند، تغییراتی که جامعه را به پیشرفت و توسعه پایدار میرساند.
این نشان میدهد ایران در گذشته متوقف نمانده است. ایران کشوری بیروننگر و آیندهنگر است. بنابراین ایران بسیار فراتر از تصورات آنهاست. کشوری با ظرفیت بالای منابع انسانی و طبیعی است. در نتیجه، این اتهامات علیه ایران جانبدارانه و نادرست است.
تسنیم: در همین منطقه، برخی تلاش میکنند ایران را تهدیدی برای امنیت منطقه جلوه دهند. اما با توجه به تحولات اخیر و آنچه در سالهای گذشته رخ داده، از جمله نسلکشی اسرائیل در غزه، حمله به چندین کشور و حتی حمله به متحدان آمریکا، اکنون شاهد تغییر رویکرد برخی بازیگران منطقهای هستیم که در حال بازنگری سیاست خود نسبت به ایران هستند.
آنها به این نتیجه رسیدهاند که اسرائیل منبع اصلی تهدید است. با این حال، هنوز شاهد وحدت مورد انتظار میان کشورهای مسلمان نیستیم. برخی از عادیسازی روابط با اسرائیل سخن میگویند. در مقابل، دیدگاه ایران وجود دارد که اسرائیل را تهدید اصلی علیه کشورهای مسلمان میداند و خواستار مقابله با آن است. ایران تأکید میکند مسلمانان باید متحد شوند و هماهنگ عمل کنند. مسلمانان باید در برابر این تهدید مشترک بایستند. ارزیابی شما از این دیدگاه چیست؟
سویلا: از آغاز انقلاب اسلامی در اواخر دهه 1970، میشد نگرانی کشورهای عرب همسایه را درک کرد؛ زیرا انقلاب اسلامی ایران پدیدهای استثنایی و منحصربهفرد و انقلابی صلح آمیز بود. اما سوءبرداشتی درباره اصطلاح «صدور انقلاب» و ایدئولوژی شیعی ایران شکل گرفت، که نادرست بود. ایران میخواهد در چارچوب وجودی خود زندگی کند، با احترام به آرمانهای ملی و حفظ کرامت ملت ایران. همین سوءبرداشتها باعث بیاعتمادی میان کشورهای مسلمان شد، در حالی که واقعیت این نبود.
دشمن واقعی جهان اسلام، در حقیقت، ایران نیست؛ بلکه اسرائیل است. اسرائیل دشمن واقعی است، زیرا رژیم صهیونیستی بهطور غیرقانونی سرزمینهای فلسطینی را اشغال کرده است. این رژیم به کشورهای دیگری مانند لبنان، سوریه و ایران حمله میکند. اخیراً نیز شاهد جنگی دوازدهروزه میان اسرائیل و ایران بودیم. ایران کاملاً آماده پاسخگویی بود، زیرا جامعه جهانی بر این باور است که اسرائیل حق حاکمیت ایران را که تحت حقوق بینالملل محفوظ است، نقض کرده است.
این درگیریها در جریان جنگ دوازدهروزه موجب بازنگری جدی در نگاه بسیاری از کشورهای مسلمان (درباره ایران) در سراسر جهان از جمله در آفریقا و آسیا شد. مبنی بر این که ایران آن چیزی نیست که تصور میکردند. بلکه نیت ایران ایجاد وحدت میان کشورهای اسلامی است. ایران خواهان همبستگی امت اسلامی در جهان است. ایران درهای خود را برای گفتوگوی مسالمتآمیز و گفتوگوی ادیان میگشاید. به شرط آنکه به ایران احترام گذاشته شود. در این صورت، ایران نیز متقابلاً همان احترام را نشان خواهد داد.
در مورد نزدیکی روابط، در سالهای اخیر شاهدیم که ایران روابط خود را با عربستان سعودی حفظ کرده و این با میانجیگری چین امکانپذیر شد. میانجیگری چین در این زمینه که روابط خوب سیاسی بین ایران و عربستان را احیاء کرد، نشان میدهد که رهبری غربی در کل منطقه خاورمیانه در دهههای گذشته نتوانست زمینهای فراهم کند که کشورهای مسلمان بتوانند با یکدیگر متحد شوند.
اکنون توافق (سازش) دیگری به نام «پیمان ابراهیم» وجود دارد. میدانم که با پیمان ابراهیمی آشنا هستید! عربستان هنوز به پیمان ابراهیم نپیوسته است. ایران هرگز آن را یک پیشنهاد صلح واقعی نمیداند، زیرا این صلح تحت اهداف دروغین اسرائیل است که منافع استراتژیک اسرائیل و آمریکا را در خلیج فارس و منطقه خاورمیانه تأمین میکند. این تحولات باید توسط بسیاری از کشورها در خاورمیانه و جهان اسلام و از جمله کشورهای جنوب جهانی بررسی شود.
جنگ اخیر، حمله یکجانبه اسرائیل به ایران که حقوق حاکمیت ایران را نقض کرد، در واقع فرصتی بود برای کشورهای عرب مسلمان و کشورهایی فراتر از خاورمیانه، تا (بفهمند) که ایران واقعاً یک بازیگر منطقهای صلحطلب است که به دنبال صلح و تفاهم است نه آن چیزی که جهان غرب سعی دارد علیه ایران ترویج دهد.
تسنیم: شما مدتی پس از جنگ 12 روزه به ایران آمدهاید. جنگی که توسط اسرائیل آغاز شد و سپس با دخالت ایالات متحده حمایت شد. وضعیت کشور را چگونه میبینید؟ آیا حالا در تهران هستید احساس ناامنی میکنید؟ روحیه مردم در جامعه را چگونه میبینید؟ امت مسلمان یا مردم مسلمان از بیرون این داستان را چگونه دیدند؟ ایران در برابر تجاوز اسرائیل و ایالات متحده و متحدان ناتو قرار گرفت، این ماجرا و مقاومت ایران را که توسط مقام معظم رهبری هدایت شد، چگونه میبینند؟ فکر میکنید راهحل چیست؟ تسلیم در برابر اسرائیل و ایالات متحده یا ادامه استقامت و مقاومت در برابر آن؟ برخی میگویند تسلیم میتواند نشانه ضعف باشد و حملات و تجاوزهای بیشتری را تحریک کند. از دیدگاه شما، از منظر بیرونی، فکر میکنید راهحل چیست؟
سویلا: همانطور که کمی پیش گفتم، برداشت جهانی نسبت به ایران پس از آن جنگ بسیار تغییر کرده است. مثلاً یک مثال میزنم. بسیاری از مسلمانان فیلیپین سنی مذهب هستند و پیش از این جنگ، به ایران از زاویه دیگری نگاه میکردند چون سنی هستند و منافع جامعه سنی را ترویج میکنند. اما در طول جنگ، وقتی دیدند ایران به خاطر آزادی مردم فلسطین در غزه در برابر رژیم صهیونیستی اسرائیل مقاومت کرد، این رفتار ایران به تغییر برداشت نه تنها در میان مسلمانان فیلیپینی، بلکه غیرمسلمانان فیلیپینی نیز کمک کرد.
حالا در فیلیپین، مسیحیان صدایشان را بلند کردهاند، داوطلبانه به اعتراضات میروند و در فعالیتهای بسیاری در همبستگی با مردم فلسطین شرکت میکنند. میبینید؟ این همان تغییری است در نحوه نگاه ما به ایران و در نحوه نگاه ما به قضیه فلسطین در برابر سیاست دولت اسرائیل نسبت به فلسطینیها و جهان مسلمان. حالا ایران باید به مقاومت ادامه دهد چون این بخشی از سیاست خارجی ایران است که باید در تصمیمگیری مستقل باشد و در برابر هر گونه سوءاستفاده استعماری و امپریالیستی نسبت به مردم و کشور مستقل ایران مقاومت کند.
پس این ایده پشت انقلاب اسلامی 1979 است، و در آن زمان امام خمینی از ملت ایران خواست تا در خود بازبینی کنند و از فرهنگ فاسدی که بر مردم ایران تأثیر گذاشته بود، دور شوند.
پس این مقاومت باید ادامه یابد چون بهترین کار برای ملت ایران است تا خود را به عنوان ملتی مستقل تعریف کند؛ ملتی که همچنان به دنبال حفظ منافع ملی و آرمانها و کرامت ملی خود است. به طور خلاصه، ایران ممکن است تنها با ایالات متحده مذاکره کند در صورتی که تضمین داشته باشد که ایالات متحده در پیشنهاد خود به ایران صادق است.
اما در بسیاری از مذاکرات و رویدادها، دیدیم که ایالات متحده به آن عهدی که میخواست ارائه دهد، وفادار نیست. این همان ریاکاری است که دربارهاش صحبت میکنم، نوعی استاندارد دوگانه از سوی دولتهای غربی، به ویژه ایالات متحده در نحوه رویکردشان به ایران است. به همین دلیل، فکر میکنم منطقی است که ایران در برابر امپریالیسم غربی به مقاومت ادامه دهد.
تسنیم: به عنوان آخرین سوال رهبری آیتالله خامنهای را در هدایت این وضعیت چگونه میبینید؟
سویلا: خب، این واقعیت که ایران توانست مانع از ادامه حملات مداوم اسرائیل و آمریکا به خاک ایران شود و همچنین این واقعیت که ایرانیها توانستهاند تاکنون نیز مانع از این حمله شوند، نشان میدهد که امام خامنهای و دولت ایران در دفع این تهدیدها موفق بودهاند.
با این حال، تا زمانی که ایران به مقاومت ادامه میدهد این احتمال نیز وجود دارد که این تهدیدها از سوی این طرفها در آینده ادامه یابد؛ چون استراتژی بزرگ ایالات متحده و اسرائیل این است که همه این کشورها در خاورمیانه را تحت نفوذ خود درآورند. اما ایران نمیخواهد تحت نفوذ این قدرتها باشد.
میبینید؟ فکر میکنم اگر به سؤال شما برگردم، دولت و مقام معظم رهبری در مدیریت این بحران و بازگرداندن صلح و ثبات به این کشور بسیار موفق بودهاند.
(اگر) از من بپرسیدید، که این بار، احساسم در هنگام دیدار از ایران چطور بود؟ (خواهم گفت که) کاملا احساس آرامش داشتم. هیچ احساس نگرانی و عدم اطمینانی در کار نبود. کاملاً مطمئن بودم که وقتی داخل ایران هستم در امنیت خواهم بود، چون دوستان ایرانی زیادی دارم و احساس میکنم... این کشور را از مدتها پیش میشناسم.
قطعا طبق تجربه شخصی من، در مقایسه با کشورهای دیگر در جهان، وقتی در داخل ایران هستید در امنیت کامل هستید. در چند سال و دهه گذشته که اینجا بودم، در امنیت بودم و اتفاقی برایم نیفتاده است. پس ایران کشوری صلحآمیز است. ملتی مهماننواز دارد، و مردم فقط آن کاری را انجام میدهند که میخواهند برای آینده خود و استفاده نسل بعدی، داشته باشند.
تسنیم: همچنین ما هم خوشحالیم که شما را در تهران میبینیم، و از اینکه وقت گذاشتید سپاسگزارم.
سویلا: خواهش میکنم. خیلی ممنون.
انتهای پیام/