به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، سفرهای زیارتی بهعنوان یکی از مهمترین جلوههای معنوی و دینی جامعه اسلامی، همواره نیازمند برنامهریزی دقیق، مدیریت منسجم و نظارت مستمر است؛ مأموریتی که بر عهده سازمان حج و زیارت قرار دارد. این سازمان بهعنوان متولی اصلی اعزام زائران به اماکن متبرکه، مسئولیت ساماندهی سفرهای حج تمتع، عمره مفرده و زیارت عتبات عالیات را بر عهده داشته و تلاش میکند زمینه تشرف ایمن، منظم و عزتمندانه زائران ایرانی را فراهم کند.
در این میان، استان قم به دلیل برخورداری از جایگاه ویژه مذهبی و فرهنگی، نقش برجستهای در حوزه زیارت ایفا میکند. وجود بارگاه ملکوتی حضرت فاطمه معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران و مرکزیت قم در نشر و ترویج معارف اهلبیت(ع)، این استان را به یکی از کانونهای اصلی اعزام زائران در کشور تبدیل کرده است؛ بهگونهای که قم همواره در زمره استانهای پیشرو در اعزام زائران به عتبات عالیات و سرزمین وحی قرار دارد.
همزمان با آغاز فصل جدید اعزامهای زیارتی، روند اعزام زائران قمی به عمره مفرده و همچنین برنامهریزی برای حج تمتع سال آینده با جدیت دنبال میشود. اعزامهای عمره مفرده از شهریورماه آغاز شده و تاکنون هزاران نفر از مشتاقان زیارت بیتالله الحرام و مدینه منوره، در قالب کاروانهای مختلف به سرزمین وحی مشرف شدهاند. در حوزه حج تمتع نیز فرآیند پیشثبتنام، تشکیل کاروانها و تخصیص سهمیهها در حال انجام است و تلاش میشود با تنوع در پکیجهای سفر، امکان تشرف اقشار مختلف فراهم شود.
در همین راستا، ابوالفضل نوفرستی مدیر حج و زیارت استان قم، در گفتوگو با خبرنگار تسنیم، به تشریح وظایف سازمان حج و زیارت، جایگاه استان قم در اعزامهای زیارتی و آخرین وضعیت عمره مفرده و حج تمتع پرداخته است؛ گفتوگویی که در ادامه میخوانید.
تسنیم: بهعنوان مدیر سازمان حج و زیارت استان قم، شرح حالی از وظایف سازمان حج و زیارت و روند اعزام زائران ارائه بفرمایید.
سازمان حج و زیارت متولی اعزام زائران به اماکن متبرکه است و بهطور کلی مسئولیت ساماندهی و مدیریت سفرهای زیارتی مردم را بر عهده دارد. زیارتها در نقاط مختلفی از جهان انجام میشود که مهمترین آنها در کشور عربستان سعودی قرار دارد. در این کشور، زیارت بیتالله الحرام بهعنوان حرم امن الهی انجام میشود و همچنین زیارت نبی مکرم اسلام(ص) و ائمه مظلوم بقیع(ع) در مدینه منوره از جمله مأموریتهای مهم سازمان حج و زیارت است.
علاوه بر این، در عتبات عالیات در کشور عراق نیز ائمه اطهار(ع) مدفون هستند که زائران برای زیارت ایشان به شهرهای مختلفی از جمله کربلا، نجف، سامرا و کاظمین مشرف میشوند. همچنین زیارت اماکنی همچون مدائن و مرقد حضرت سلمان فارسی نیز در برنامههای زیارتی قرار دارد.
انشاءالله با شکست جبهه استکبار، در آینده نزدیک امکان زیارت سوریه نیز فراهم خواهد شد تا زائران بتوانند به دیگر اماکن متبرکه مشرف شوند. بهطور کلی، سازمان حج و زیارت متولی تمام این امور است؛ چه در حوزه حج تمتع که اکنون فصل آن آغاز شده و ثبتنامها نیز شروع شده است، و چه در زمینه عمره مفرده که تمامی مراحل آن تحت نظر این سازمان انجام میشود.
جایگاه استان قم در اعزامهای زیارتی
ما توفیق خدمترسانی به حجاج، عمرهگزاران و همچنین زائران عتبات عالیات را داریم. استان قم خوشبختانه یکی از استانهای فعال و پیشرو در حوزه اعزامهای زیارتی، بهویژه در بخش عتبات عالیات است. این استان شاید جزو دو یا سه استان نخست کشور در حوزه اعزامهای زیارتی باشد و در سایر سفرهای زیارتی نیز جایگاه قابل توجهی دارد.
از جمله دلایل این موضوع، وجود بارگاه حضرت کریمه اهلبیت(س)، حضرت فاطمه معصومه(س)، در شهر قم است که جایگاه ویژهای به این استان بخشیده است. همچنین مرکزیت قم در نشر و ترویج معارف اسلامی، وجود مسجد مقدس جمکران و دیگر اماکن متبرکه، شرایطی را فراهم کرده که قم به یکی از استانهای پیشرو کشور در عرصه زیارتی تبدیل شود. این ویژگیها سبب شده است که استان قم نقش مهمی در اعزام زائران و فعالیتهای مرتبط با حوزه زیارت ایفا کند.
آخرین وضعیت اعزامها به مکه مکرمه و مدینه منوره
تسنیم: در خصوص اعزام زائران به مکه مکرمه و مدینه منوره و بهطور کلی حج، چه برنامهها و اقداماتی در دستور کار قرار دارد؟ سهمیهها، ثبتنامها و نحوه اعزام به چه صورت است؟
در حال حاضر، دو اتفاق بسیار مهم در حوزه زیارتی مکه مکرمه و مدینه منوره در حال انجام است. یکی از این موارد، انجام سفرهای زیارتی عمره مفرده است. اعزامهای عمره مفرده از 5 شهریورماه در استان آغاز شده و این روند همچنان ادامه دارد.
تا امروز، به فضل الهی، بیش از 3 هزار زائر از استان قم با برنامهریزی سازمان حج و زیارت به سرزمین وحی اعزام شدهاند. این اعزامها با هماهنگی کامل و در چارچوب برنامههای تعیینشده انجام شده و تلاش شده است خدمات مناسبی به زائران ارائه شود. برنامهریزیها برای ادامه اعزامها نیز همچنان در دستور کار سازمان حج و زیارت قرار دارد.
جزئیات اعزامهای عمره مفرده در ماههای رجب و شعبان
سفرهای عمره مفرده هماکنون در حال انجام است و عمره رجبیه که از فضیلت بالایی برخوردار است، در کنار اعزامهای ماه شعبان معظم، از جمله برنامههای جاری سازمان حج و زیارت استان قم محسوب میشود. ما پیشتر اعلام کرده بودیم که حداقل 3 هزار زائر از استان قم به عمره مفرده اعزام خواهند شد و خوشبختانه این عدد محقق شده است.
امیدواریم تا پایان دوره عمره، بتوانیم بیش از 4 هزار زائر را از استان قم به عمره مفرده اعزام کنیم. تا این مقطع، 35 کاروان عمره از استان قم اعزام شدهاند و پیشبینی ما این است که این تعداد به حدود 50 کاروان افزایش یابد. این روند اعزامها با برنامهریزی دقیق ادامه دارد تا زائران بتوانند در ایام بافضیلت، از این سفر معنوی بهرهمند شوند.
وضعیت ثبتنام و اعزام کاروانهای حج تمتع
تسنیم: در حوزه حج تمتع، ثبتنامها و اعزام زائران استان قم به چه مرحلهای رسیده است؟
موضوع مهم دیگر، حج تمتع است که فرآیند آن از مهرماه آغاز شده است. در این مرحله، ثبتنام اولیه یا پیشثبتنام انجام شد و زائران ملزم به واریز مبلغ 200 میلیون تومان برای تکمیل پیشثبتنام خود بودند. پس از آغاز این مرحله، تاکنون موفق شدهایم 16 کاروان حج تمتع را برای تشرف زائران عزیز استان قم فراهم کنیم که مجموعاً بیش از 2 هزار زائر را شامل میشود.
این کاروانها از سوی مرکز به استان اختصاص داده شدهاند که 11 کاروان آن مدینه قبل و 5 کاروان نیز مدینه بعد هستند. از این طریق، تنوع مناسبی هم در برنامه سفر مدینه قبل و مدینه بعد و هم در پکیجهای قیمتی مختلف برای زائران استان قم فراهم شده است. این تنوع باعث شده است زائران با شرایط و توان مالی متفاوت بتوانند برای سفر حج تمتع برنامهریزی کنند.
کاروانهای زوجی و ترکیب جمعیتی زائران حج تمتع قم
تسنیم: آیا برای زائرانی که تمایل دارند بهصورت خانوادگی اعزام شوند، تمهیدات خاصی در نظر گرفته شده است؟
در کاروانهای اعزامی، 2 کاروان بهصورت زوجی در نظر گرفته شده است تا زائرانی که تمایل یا الزام دارند بههمراه خانواده اعزام شوند، بتوانند در این کاروانها ثبتنام کنند. نکته قابل توجه در حج تمتع امسال استان قم، ترکیب جمعیتی زائران است که تفاوت معناداری با سالهای گذشته دارد.
بر اساس آمارها، 56 درصد زائران حج تمتع استان قم را بانوان تشکیل میدهند و 44 درصد نیز آقایان هستند. این موضوع از جمله اتفاقات قابل توجه حج تمتع امسال در استان قم محسوب میشود. در مجموع، تاکنون 2 هزار و 156 زائر حج تمتع از استان قم تحت پوشش برنامههای اعزام قرار گرفتهاند.
پیگیری برای افزایش سهمیه و توضیح فرمول ویزای حج
تسنیم: در خصوص سهمیه ویزای حج تمتع و امکان افزایش آن، چه اقداماتی انجام میشود؟
امیدواریم با پیگیریهایی که در حال انجام است، بتوانیم زمینه اعزام سایر عزیزانی را که به دلایلی با تأخیر اقدام کردهاند نیز فراهم کنیم. در این زمینه لازم است توضیح داده شود که تعداد ویزاهای حج تمتع بر اساس فرمولی تعیین میشود که سالها پیش در سازمان کنفرانس اسلامی به تصویب رسیده است.
بر اساس این فرمول، مقرر شده به ازای هر هزار مسلمان در هر کشور اسلامی، 1 ویزای حج تمتع اختصاص داده شود. با توجه به جمعیت حدود 85 میلیونی ایران، سهمیه پایه کشور باید حدود 85 هزار ویزا باشد. معمولاً با پیگیریهای رئیس محترم سازمان حج و زیارت، تعداد محدودی ویزا، در حد 2 تا 3 هزار نفر، به این سهمیه افزوده میشود و این سهمیه در نهایت در اختیار مردم قرار میگیرد.
توصیه به تسریع در پیشثبتنام حج تمتع
نکتهای که امروز لازم میدانم خدمت مردم عزیز، مؤمن و متدین استان قم عرض کنم، این است که حتماً از فرصت پیشثبتنام حج تمتع استفاده کنند و کار خود را به تأخیر نیندازند. وقتی از مهرماه، سهمیه حدود 85 هزار ویزای حج تمتع در اختیار مردم در سطح کشور قرار میگیرد، طبیعی است که برخی استانها زودتر اقدام میکنند و ممکن است سهم بیشتری از این ظرفیت را به خود اختصاص دهند.
در مقابل، اگر استانی با تأخیر اقدام کند، این احتمال وجود دارد که از مجموع این 85 هزار ویزا، سهم کمتری نصیب آن استان شود. به همین دلیل، پیشثبتنامها یک بازه زمانی مشخص دارد و ضروری است زائران در همان زمان مقرر اقدام کنند تا امکان برنامهریزی بهتر فراهم شود. با این حال، تاکنون موفق شدهایم 2 هزار و 156 پیشثبتنام را در استان قم ثبت کنیم که زائران نسبت به واریز مبلغ پیشثبتنام اقدام کردهاند.
تکمیل کاروانها و نحوه تخصیص ظرفیتهای خالی
تسنیم: وضعیت تکمیل کاروانها و ظرفیتهای باقیمانده به چه صورت است؟
در حال حاضر، کاروانها در مرحله تکمیل قرار دارند و برآورد ما این است که حدود 97 درصد از زائران پیشثبتنامشده، در کاروانها ساماندهی و جذب شدهاند. 3 درصد باقیمانده مربوط به زائرانی است که بهصورت گروهی ثبتنام کردهاند؛ برای مثال زوجها یا گروههای خانوادگی مانند چند برادر به همراه همسرانشان که تمایل دارند همگی در یک کاروان اعزام شوند.
در برخی از این موارد، بخشی از اعضای گروه موفق به واریز مبلغ پیشثبتنام شدهاند و برخی دیگر هنوز اقدام نکردهاند. طبیعی است که در گام نخست، ظرفیتهای خالی به همین افراد اختصاص داده میشود تا در صورت تکمیل مدارک، بتوانند در همان کاروانها ثبتنام کنند. چنانچه این افراد در مهلتهای تعیینشده اقدامی نکنند، ظرفیتهای خالی در مراحل بعدی در اختیار عموم متقاضیانی قرار میگیرد که پیشثبتنام انجام ندادهاند.
تسنیم: هزینههای حج تمتع و عمره بر چه اساسی تعیین میشود و چه تنوعی در این زمینه وجود دارد؟
در حوزه هزینههای حج تمتع، تنوعی وجود دارد که دلایل مختلفی دارد؛ برای مثال، اگر کاروان بهصورت زوجی باشد و زائران بهصورت آقا و خانم بههمراه یکدیگر اعزام شوند، طبیعی است که هزینهها مقداری افزایش پیدا میکند. در حال حاضر، هزینه کاروانهای زوجی حدود 390 میلیون تومان است که این رقم بسته به شرایط و امکانات ممکن است اندکی تغییر داشته باشد.
بخش قابل توجهی از هزینهها ثابت است؛ از جمله هزینه حملونقل هوایی، حملونقل درونشهری و بینشهری، جابهجاییهای ریلی میان مکه و مدینه و همچنین هزینههای پذیرایی. اما عامل اصلی تفاوت قیمتها، درجه و کیفیت هتلها در مکه و مدینه است که تأثیر مستقیم بر هزینه نهایی دارد. هتلها بر اساس شاخصهای متعددی درجهبندی 1 و 2 و 3 میشوند؛ شاخصهایی که شامل نزدیکی به حرم، نوع و کیفیت امکانات، وضعیت اتاقها، لابی، آسانسورها و دهها آیتم تخصصی دیگر است.
سهم هزینه مسکن و نرخ نهایی کاروانهای قم
عمده هزینهای که زائران پرداخت میکنند، مربوط به محل اسکان آنها در مکه مکرمه و مدینه منوره است و بخش اصلی اختلاف قیمتها نیز از همین محل ناشی میشود. بر این اساس، هزینه کاروانهای حج تمتع استان قم در بازهای حدود 330 میلیون تومان تا 350 میلیون تومان قرار دارد که بسته به درجه هتل متغیر است.
در خصوص عمره مفرده نیز، ارزانترین کاروان استان قم با هزینه حدود 63 میلیون تومان اعزام میشود. گرانترین کاروان عمره مفرده نیز، با توجه به درجه هتل و امکانات محل اسکان، حدود 70 میلیون تومان هزینه دارد. این تنوع قیمتی باعث شده است زائران بتوانند متناسب با شرایط و توان مالی خود، برای انجام سفرهای زیارتی برنامهریزی کنند.
تسنیم: مدتزمان سفرهای عمره مفرده و حج تمتع به چه صورت است؟
عمره مفرده در مجموع یک سفر 10 روزه است. در حال حاضر، زائران یا ابتدا به مکه مکرمه اعزام میشوند یا ابتدا به مدینه منوره و سپس جابهجایی میان این دو شهر انجام میشود، اما در هر صورت مدت سفر عمره مفرده حدود 10 روز است. در خصوص حج تمتع، مدتزمان سفر از هماکنون بهصورت دقیق قابل پیشبینی نیست و این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد.
یکی از مهمترین عوامل، برنامه پروازها و مجوزهای پروازی است که از سوی فرودگاههای کشور عربستان سعودی به پروازهای ایران داده میشود. بر همین اساس، ممکن است مدت سفر حج تمتع زائران بین 30 تا 40 روز به طول انجامد. این بازه زمانی بسته به شرایط پروازی و زمانبندی اعزام و بازگشت، متغیر خواهد بود.
انتهای پیام/