به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، در خبرها آمده بود که دولت تصمیم گرفته ارز را تک نرخی کند و شواهد نشان میدهد که میخواهند مدیریت آن را به تالار توافقی بدهند که الان قیمتی بالای 100 هزارتومان برای هر دلار دارد و تصور میکنند که با این کار عرضه ارز زیاد میشود و قیمت آن میشکند یا تثبیت میشود.
این رویکرد که چندبار اجرا و شکست خورده است ناشی از درک نادرست از بازار ارز و در نظر نگرفتن قدرت تقاضا کنندگان ارز برای خروج سرمایه و تامین مالی قاچاق دارد که چیزی حدود 30 میلیارد دلار در سال است.
وقتی در بازار توافقی رسمی برای تشویق دارندگان ارز مثلاً پیشنهاد شود که ما دلار را به جای 100 هزارتومان 120 هزارتومان میخریم که انگیزه ایجاد شود، متقاضی ارز غیررسمی که هم نیاز به ارز دارد و هم توان مالی بالایی دارد میگوید من به جای 130 هزارتومان دلار شما را 140 هزارتومان میخرم؛ دوباره در بازار رسمی پیشنهاد میشود که ما هم دلار را به جای 120هزار تومان قبلی 140 هزار تومان میخریم، متقاضی بازار غیررسمی هم قیمت پیشنهادی را مثلاً به 150 هزارتومان بالا میبرد و بازی موش و گربه بازار رسمی و غیررسمی ادامه پیدا میکند و مرتب دلار گرانتر میشود و ارزش پول ملی به خاک سیاه مینشیند!
دلار را وقتی میتوان تک نرخی کرد که دولت منابع ارزی کافی برای مداخله در بازار داشته باشد، مدیریت مسلطی بر عرضه و تقاضای ارز داشته باشد و بتواند متقاضیان بازار غیررسمی ارز را کنترل کند، شرایطی که اکنون وجود ندارد.
اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز فقط باعث افزایش مستمر نرخ دلار و افزایش تورم ناشی از فشار هزینه (گران شدن حدود 50 میلیارد دلار نهاده تولید و کالای سرمایهای وارداتی و گران شدن نهاده پالایشی، پتروشیمی و فولادی داخلی که از سال 1386 دلاری به تولیدکننده داخلی فروخته میشود) و افزایش مستمر کسری بودجه دولت در اثر تورم خواهد شد.
با استفاده از استعاره توبیاس، به جهنم بازار ارز وحشی خوش آمدید! بازار دو نرخ خواهد داشت نرخ بالاتر بازار غیررسمی و نرخ پایینتر بازار رسمی که برای رسیدن به نرخ ارز غیررسمی مرتب افزایش مییابد و هیچگاه به آن نمیرسد! و در نهایت دوباره دولت و بانک مرکزی مجبور میشود به نظام چند نرخی ارز تن بدهد، منتهی این بار با قیمتهای بالاتر و به هرینه وارد کردن شوک تورمی شدید به سفره معیشت مردم که قابل جبران نیست!
نویسنده: محمدجواد توکلی، استاد تمام اقتصاد موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
انتهای پیام/