آرش دشتابی، دکترای تخصصی تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم از شیراز، به بیماریهای گوارشی در کودکان اشاره و اظهار کرد: بیماریهای گوارشی در کودکان نه تنها بر رشد جسمی و تکامل شناختی آنان اثرگذار است، بلکه میتواند کیفیت زندگی خانواده را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
وی ادامه داد: از آنجا که تغذیه و سلامت گوارشی در سالهای اولیه زندگی نقش تعیینکنندهای در آینده فرد دارد، شناخت این بیماریها، عوامل خطر، روشهای تشخیص و درمان آنها اهمیت ویژهای دارد؛ در این مطلب، به بررسی مهمترین بیماریهای گوارشی در کودکان پرداخته میشود.
ریفلاکس معده به مری (GERD)
این متخصص تغذیه به ریفلاکس معده به مری به عنوان یکی از شایعترین مشکلات گوارشی در نوزادان و کودکان اشاره کرد و افزود: این بیماری زمانی رخ میدهد که محتویات معده به مری بازمیگردد و موجب علائمی همچون استفراغ مکرر، بیقراری، سرفههای شبانه و اختلال رشد میشود.
دشتابی علت این مهم را نارس بودن دریچه تحتانی مری، چاقی، آلرژیهای غذایی و پیامدهای آن را در صورت عدم درمان، التهاب مری، مشکلات تنفسی و اختلال در رشد عنوان کرد.
وی درمان این بیماری را هم اصلاح شیوه تغذیه (تغذیه با حجم کم و دفعات بیشتر)، بالا نگه داشتن سر کودک پس از تغذیه و در موارد شدید، استفاده از داروهای کاهنده اسید معده برشمرد.
اسهال حاد و مزمن
این متخصص تغذیه همچنین به اسهال حاد و مزمن اشاره و بیان کرد: اسهال یکی از شایعترین علت های مراجعه کودکان به مراکز درمانی است و میتواند ناشی از عفونتهای ویروسی، باکتریایی یا انگلی باشد.
وی تصریح کرد: اسهال حاد، معمولاً ناشی از ویروسهایی مانند روتاویروس است و در صورت عدم مدیریت صحیح، میتواند منجر به کمآبی شدید و مرگ شو و اسهال مزمن هم بیشتر به دلیل حساسیتهای غذایی، بیماری سلیاک یا اختلالات جذب رخ میدهد.
دشتابی تاکید کرد: درمان اصلی در اسهال حاد، جبران مایعات و الکترولیتهاست. در موارد مزمن، شناسایی علت زمینهای و اصلاح رژیم غذایی اهمیت دارد.
یبوست
این متخصص تغذیه به یبوست به عنوان یکی از مشکلات شایع در کودکان، بهویژه در سنین مدرسه هم اشاره کرد و گفت: رژیم غذایی کمفیبر، مصرف ناکافی مایعات، عادتهای رفتاری (مانند به تعویق انداختن دفع) و برخی بیماریهای متابولیک یا عصبی موجب یبوست میشود.
دشتابی عنوان کرد: درد شکمی، بیاشتهایی، بیقراری و در موارد شدید بروز شکاف مقعدی از مهمترین پیامدهای یبوست به شمار میرود.
وی؛ افزایش مصرف فیبر و مایعات، آموزش عادت های صحیح دفع و در صورت نیاز استفاده از ملینهای خفیف را راه درمان یبوست ذکر کرد.
بیماری سلیاک
این دکترای تخصصی تغذیه به بیماری سلیاک که یک اختلال خودایمنی است و در اثر مصرف گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار) ایجاد میشود هم اشاره و خاطرنشان کرد: اسهال مزمن، کاهش وزن، کمخونی، کوتاهی قد و تاخیر در بلوغ از علائم این بیماری محسوب میشود.
دشتابی یادآور شد: بر اساس آزمایشهای سرولوژیک (آنتیبادی ضد ترانسگلوتامیناز) و نمونهبرداری از روده باریک، این نوع بیماری تشخیص داده میشود.تنها درمان موثر این نوع بیماری، حذف کامل گلوتن از رژیم غذایی است.
بیماری التهابی روده (IBD)
وی به بیماریهای التهابی روده شامل کرون و کولیت اولسراتیو در کودکان نیز اشاره پ درد شکمی، اسهال خونی، کاهش وزن، تاخیر رشد و خستگی مزمن را از علائم آن برشمرد و گفت: این مهم در صورت عدم کنترل، میتواند منجر به سوء تغذیه، پوکی استخوان و افزایش خطر سرطان روده شود.داروهای ضد التهاب، تعدیل کنندههای سیستم ایمنی و در برخی موارد جراحی از مهمترین راههای درمان این نوع بیماری به شمار میرود.
آلرژیهای غذایی و عدم تحمل لاکتوز
این متخصص تغذیه همچنین به آلرژی غذایی و واکنش ایمنی غیرطبیعی به پروتئینهای خاص غذایی(مانند شیر گاو، تخممرغ یا بادام زمینی) که میتواند علائم گوارشی مانند استفراغ، اسهال و درد شکمی ایجاد کند هم اشاره و تصریح کرد که عدم تحمل لاکتوز، ناشی از کمبود آنزیم لاکتاز در روده باریک است و موجب نفخ، اسهال و دلدرد پس از مصرف لبنیات میشود و حذف یا جایگزینی ماده غذایی محرک و استفاده از مکملهای آنزیمی در صورت نیاز راه درمان این موضوع است.
عفونتهای انگلی
دشتابی به انگلهایی مانند ژیاردیا و کرمهای رودهای در کودکان شایع هستند هم اشاره کرد و گفت: علائمی همچون اسهال مزمن، کاهش وزن، خستگی و کمخونی از مهمترین علائم این نوع انگلهاست که با آزمایش مدفوع تشخیص داده میشوند.
وی راه درمان را هم داروهای ضد انگل و رعایت بهداشت فردی و محیطی ذکر کرد.
سوء تغذیه و اختلالات جذب
این متخصص تغذیه تأکید کرد: اختلالات گوارشی در کودکان میتواند منجر به سوء تغذیه شود؛ سوء تغذیه خود عاملی برای تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای عفونی است.
به گفته دشتابی، بیماریهای مزمن گوارشی، کمبود آنزیمهای گوارشی یا رژیم غذایی نامناسب علت اختلالات گوارشی هستند.
به گفته وی؛ کوتاهی قد، کاهش وزن، ضعف سیستم ایمنی و اختلال در تکامل شناختی و همچنیناصلاح رژیم غذایی، مکملهای تغذیهای و درمان بیماری زمینهای به ترتیب پیامدها و راههای درمان این نوع بیماری است.
این متخصص تغذیه عنوان کرد: بیماریهای گوارشی در کودکان طیف وسیعی از مشکلات شایع و گاه پیچیده را شامل میشود که میتواند بر رشد و تکامل آنان اثرات عمیق بگذارد؛ تشخیص به موقع و درمان مناسب این بیماریها نه تنها از بروز عوارض جدی جلوگیری میکند، بلکه تضمینکننده سلامت آینده کودک نیز خواهد بود.
وی تصریح کرد: نقش والدین، پزشکان و متخصصان تغذیه در شناسایی علائم هشدار دهنده و پیگیری درمانی بسیار حیاتی است؛ در نهایت، ارتقای آگاهی عمومی و آموزش خانوادهها میتواند گامی موثر در کاهش بار بیماریهای گوارشی در کودکان باشد.
انتهای پیام/424.