به گزارش خبرگزاری تسنیم دفتر جزایر خلیج فارس، این روزها که خبر بومیسازی نانوذرات راهبردی در قشم یا دریافت نشان استاندارد اروپا برای کودهای جلبکی توسط شرکتهای دانشبنیان این جزیره منتشر شده، نباید اجازه داد که این موفقیتها در حد یک خبر خوش ساده باقی بماند. این دستاوردها نشاندهنده یک تغییر مسیر بزرگ در اقتصاد جزیره است.
بسیاری تصور میکنند نانوذرات راهبردی همچون الماس یا کبالت 60، واژگانی مخصوص آزمایشگاههای فیزیک هستند. اما برای صنعتگری که مخزن سوختش در معرض انفجار است یا داروسازی که برای تولید یک قلم دارو محتاج واردات کاتالیست است، بومیسازی این مواد در پارک زیستفناوری قشم حکم یک نفس عمیق در فضای سخت تحریم را دارد.
چرا این دستاوردها برای مردم مهم است؟
شاید بپرسید بومیسازی یک نانوذره یا تولید کود جلبک چه سودی برای زندگی روزمره مردم دارد؟ پاسخ ساده است: وقتی هزینه تولید در صنایع مادر به دلیل استفاده از دانش داخلی پایین بیاید، زنجیره قیمتها در بازار متعادل میشود. از سوی دیگر، استفاده از محصولات سبز و زیستفناورانه، یعنی کشاورزی سالمتر و محصولی که با استانداردهای سختگیرانه اروپا مطابقت دارد. این یعنی سفره ایرانی با محصولی رنگین میشود که هم کیفیت بالایی دارد و هم از دل طبیعت خلیج فارس به عمل آمده است.
دستیابی به دانش فنی تولید این ذرات توسط شرکتهای دانشبنیان، یعنی ما دیگر برای ایمنسازی زیرساختهای ملی و پدافند غیرعامل، نیازمند هیچ شرکت خارجی نیستیم. مجموع ویژگیها و مزایای این محصول فناورانه راهبردی در شرایط فعلی ناترازی انرژی و آلودگی هوای کلانشهرها علاوه بر کمک به کاهش ناترازی انرژی، منتج به کربنزدایی و کاهش آلایندهها میشود که این محصولات را در ردیف اقتصاد انرژی و اقتصاد سبز قرار میدهد.
از شعار ما میتوانیم تا واقعیت ما صادر میکنیم
وقتی در آذرماه خبر رسید که کود جلبک دریایی تولید شده در قشم، استاندارد ارگانیک اتحادیه اروپا را کسب کرده، بار دیگر ثابت شد، ما از مرحله شعار عبور کردهایم. محمد شریف رنجبر، رئیس پارک زیستفناوری قشم، به درستی اشاره میکند که این محصولات نه تنها هزینههای ارزی را کاهش میدهند، بلکه به دلیل کاهش مصرف انرژی و آلایندگی، قشم را در صف اول اقتصاد سبز قرار دادهاند.
اما یک واقعیت تلخ در این میان است؛ با وجود چنین تاییدیههای بینالمللی، این شرکتها هنوز برای عبور از دستاندازهای صادراتی داخلی و بروکراسیهای اداری، انرژی بیشتری نسبت به تولید محصول صرف میکنند. انگار که رقابت در بازارهای جهانی راحتتر از عبور از هفتخوان مجوزهای داخلی است.
معافیت مالیاتی؛ یک مسکن موقت برای دردی بزرگتر
همیشه با افتخار از معافیت مالیاتی 20 ساله در مناطق آزاد یاد میکنیم، اما برای یک واحد فناور که در لبه تکنولوژی حرکت میکند، مالیات دغدغه اصلی نیست. دغدغه واقعی، نقدینگی برای تولید انبوه، جذب نخبگان جوان و وجود یک بازار تضمینشده است. نخبگانی که در این شرکتها فعالیت میکنند، سرمایههای اصلی ما هستند؛ اگر حمایتهای دولتی به جای شعار، در قالب تسهیلات کمبهره و خرید تضمینی ظاهر نشود، بیم آن میرود که این استعدادها جذب پیشنهادهای خارجی شوند.
دولت اگر میخواهد حمایت از نخبگان را به واقعیت تبدیل کند، باید خریدِ داخلی از این محصولات بومیسازی شده را به یک تکلیف حاکمیتی تبدیل کند. دیگر چه معنایی دارد که وقتی نانوذرات مقاومساز در قشم تولید میشود، صنایع بزرگ ما هنوز به دنبال راههای دور زدن تحریم برای خرید مشابه خارجی باشند؟
راهکارهایی برای فردا؛ پیش از آنکه دیر شود
برای اینکه موفقیتهایی نظیر بومیسازی نانوذرات راهبردی یا صادرات محصولات جلبکی به یک جریان پایدار تبدیل شود، باید نگاه مدیریتی به قشم از منطقه تجاری صِرف به منطقه فناورانه تغییر کند. ایجاد یک کریدور سبز صادراتی اختصاصی برای محصولات دارای استاندارد بینالمللی، تعریف خطوط اعتباری ویژه برای تجاریسازی یافتههای نانو، و پیوند زدن اجباری صنایع مادر به واحدهای فناور موفق، تنها راهکارهای عملی هستند.
در حقیقت شرکتهای دانشبنیان موفق، سنگرهای نوین ما در جنگ اقتصادی هستند. اگر امروز دیوار بروکراسی را از پیش پای آنها برنداریم، فردا باید هزینهای چندبرابری برای واردات دانشی بپردازیم که امروز در یکقدمی ما، بومی شده است.
لازم به ذکر است پارک زیست فناوری خلیج فارس، معتبرترین پارک علم و فناوری در حوزه زیست فناوری کشور، در چارچوب طرح جامع منطقه آزاد قشم با مصوبه وزارت علوم در سال 1387 تاسیس شده است. در حال حاضر 80 واحد فناور در این مجموعه در حوزههای زیستفناوری دریا، تجهیزات پزشکی و آرایشی فعالیت دارند که 35 درصد آنها به طور اختصاصی بر پتانسیلهای بینظیر دریای عمان و خلیج فارس متمرکز هستند.
انتهای پیام/7558