به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، محرم غیاثوند رئیس گروه فضایی شرکت صنایع الکترونیک وزارت دفاع (صاایران) و مدیر پروژه ماهواره طلوع 3 در حاشیه مراسم پرتاب همزمان سه ماهواره ایرانی، ضمن مرور سابقه تاریخی و توسعه 20 ساله صنعت فضایی کشور، چالشهای پیچیده پس از تزریق ماهواره در مدار را تشریح کرد و از حرکت به سمت منظومهسازی به عنوان گام نهایی برای صنعتی شدن فضا خبر داد.
مراسم پرتاب همزمان 3 ماهواره ایرانی به فضا، صبح امروز در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و با حضور سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مسئولان سازمان فضایی ایران برگزار شد. در این مراسم که حاضران به صورت ویدیوکنفرانسی شاهد پرتاب ماهوارهها با پرتابگر سایوز روسی بودند، محرم غیاثوند به ایراد سخنرانی پرداخت.
غیاثوند در ابتدای سخنان خود با اشاره به حضور اندیشمندان و دانشجویان در این مراسم اظهار کرد: امروز به مناسبت پرتاب سهگانه ماهوارههای سنجش از دور که به همت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان فضایی ایران پرتاب شده است گرد هم آمدهایم و به پشتیبانی و پشتکار سازمان فضایی ایران که در رأس آن دکتر سالاریه حضور دارد، شاهد این رویداد هستیم.
رئیس گروه فضایی صاایران پیش از ورود به بحث فنی ماهوارهها، به سابقه تاریخی دانش فضایی در ایران اشاره کرد و گفت: اگرچه آغاز عصر فضا در جهان به سال 1957 بازمیگردد، اما ایرانیان و مسلمانان بینش عمیقی در این حوزه یعنی نجوم و فضا داشتهاند.
وی افزود: بیرونی در کتاب قانون مسعودی که حاصل جمعآوری هزاران سال دادههای نجومی بود، فرضیه زمینمرکزی و گردش خورشید به دور زمین را رد کرد و در بازگشت از سفر هند، شعاع کره زمین را محاسبه کرد که عدد به دست آمده توسط او تنها 37 کیلومتر با محاسبات دقیق امروزی تفاوت دارد.
غیاثوند با تأکید بر اینکه ایرانیان و مسلمانان حق زیادی بر گردن حوزه فضا دارند، تصریح کرد: جایگاهی که امروز در آن هستیم، اگرچه ارزشمند است اما هنوز به شایستگی واقعی که سزاوار آن بودهایم، نرسیدهایم.
مدیر پروژه طلوع 3 در ادامه به روند شکلگیری صنعت فضایی نوین در کشور پرداخت و گفت: صنعت فضایی ایران تقریباً از 26 سال پیش، هم در وزارت دفاع و هم در وزارت ارتباطات پایهگذاری شد. وزارت ارتباطات در آن زمان همکاریهایی را با طرفهای خارجی برای توسعه ماهواره آغاز کرد که این تحقیقات عملیاتی منجر به پرتاب اولین ماهواره جمهوری اسلامی ایران به نام سینا در سال 1384 شد.
وی اضافه کرد: پس از آن با پرتاب ماهواره امید که اولین ماهواره بومی ساخته شده در کشور بود، در سال 1387 ایران وارد 10 کشور باشگاه فضایی شد؛ یعنی کشوری که چرخه کامل پرتاب فضایی، سکوی فضایی و سکوی کنترل زمینی را در اختیار دارد. امروز 60 تا 100 کشور وجود دارند که ماهواره دارند اما این چرخه فقط در 11 کشور خلاصه میشود.
وی گفت: امروز که در آستانه پرتاب سهگانه و همچنین ماهوارههای ظفر و کوثر هستیم، باید بدانیم که بیش از 35 ماهواره در کشورمان ساخته و پرتاب کرده است.
غیاثوند در بخش دیگری از سخنان خود به چالشهای فنی پس از پرتاب اشاره کرد و توضیح داد: وقتی ماهواره با موفقیت در مدار تزریق میشود، بر خلاف تصور عموم، کار تمام نشده بلکه کار اصلی تازه شروع میشود و هیچکس نباید تصور کند کار به پایان رسیده است. برای اینکه ماهواره عملیاتی شود، پس از تزریق باید چند کار مهم انجام شود.
رئیس گروه فضایی صاایران ادامه داد: مرحله اول فرمانپذیری است؛ یعنی ماهواره باید بتواند یک ارتباط پایدار برقرار کند. مرحله دوم ارزیابی است که در آن باید تمام زیرسامانهها و سکوی فضایی چک شوند تا به درستی کار کنند. مرحله سوم اطمینان از عملکرد صحیح نرمافزارها و الگوریتمهاست و در مرحله چهارم وارد فاز راهاندازی میشویم.
وی خاطرنشان کرد: این فرآیند معمولاً بین 1 تا 2 ماه برای ماهوارهها زمان میبرد. از لحظهای که فاز بهرهبرداری آغاز میشود، هزاران سامانه و تجهیز باید درست عمل کنند و اگر حتی یک سامانه خطا دهد و همگی 99.9 درصد درست کار کنند هم فایده ندارد و مأموریت از دست رفته است، حتی اگر تحقیقات خوبی انجام شده باشد، چون کار صنعتی کامل نبوده است.
غیاثوند با بیان اینکه کار در فضا بسیار پیچیده است و شبانهروزهای سختی در انتظار تیمهای فنی است، گفت: در این یکی دو ماه باید تکتک این مراحل به درستی انجام شود.
وی از اصحاب رسانه درخواست کرد: خواهش من این است که دوستان رسانهای تحمل داشته باشند و بعد از انجام پرتاب، اجازه دهند گروههای سازنده با تمرکز مراحل تثبیت را طی کنند تا در موقع مناسب از طریق سازمان فضایی اطلاعرسانی دقیق صورت گیرد.
مدیر پروژه طلوع 3 اظهار کرد: امروز در دنیا سکوهای متنوعی وجود دارد، سکوهای نانوماهوارهها که ماهوارههای مکعبی کوچک 10 تا 20 کیلویی است که در حوزههای تحقیقاتی استفاده میشود. سکوی میکروماهواره ها که بین 10 تا 100 کیلو است و سکوهای مینی ماهواره ها که 100 تا 500 کیلوگرمی است.
وی گفت: ما در سال گذشته موفقیتهای خوبی داشتیم؛ ماهواره چمران 1 یک میکروماهواره ای بود که توانست آن 4 مرحله را طی کند و ماموریت فضایی انجام داد. این کار با حمایت سازمان فضایی ایران، برادرانمان در سازمان هوافضای سپاه پاسداران و معاونت علمی که حمایت خوبی از شرکتهای دانش بنیان انجام دادند صورت گرفت. این ماهواره اکنون شانزدهمین ماه عملکرد خود را طی میکند و برای اولین بار توانستیم مانور ملاقات مداری را انجام دهیم، یعنی دو شیء در مدار را به هم نزدیک کنیم که کار بسیار بزرگی بود و فقط 4 کشور توانستند این کار را انجام دهند.
غیاثوند در خصوص پرتابهای جاری گفت: کاری که اکنون در حال انجام آن هستیم، شامل پرتاب ماهوارههای ظفر و طلوع 3 در سکوی سوم یعنی مینی ماهوارهها هستند.
وی درباره پرتابگر ها گفت: ما از سفیر و قاصد شروع کردیم و امروز به سیمرغ و قائم 100 رسیدیم تثبیت پرتابگر سیمرغ با توان حمل 250 کیلوگرم در مدار 500 کیلومتری، قائم 100 100 کیلوگرم در مدار 500 کیلومتری پایههای عملیاتیسازی و توسعه صنعتی فضا در کشور است.
وی با طرح این سوال که راهی که باید برویم چیست، سه گام اساسی را برای آینده ترسیم کرد و افزود: کار اول تثبیت سکوی عملیاتی است تا ماهوارهها در فضا قرار گرفته و تثبیت شوند. نکته دوم انجام مأموریتهای فضایی متعدد است، حتی اگر شامل بررسی تأثیرات حرارتی باشد، تا قابلیت اطمینان بالا رود.
رئیس گروه فضایی صاایران مهمترین گام را منظومهسازی دانست و تصریح کرد: نکته سوم این است که باید منظومهسازی اتفاق بیفتد. تصویربرداری کامل از خلیج فارس با یک تکماهواره ممکن است سه ماه طول بکشد، اما شما باید یک منظومه داشته باشید که بتوانید هر سه روز یکبار این کار را انجام دهید. این یعنی کار عملیاتی و صنعتی.
وی خبر داد: گام منظومهسازی برای این منظور شروع شده و امیدواریم تا آخر امسال اینکار آغاز شود.
غیاثوند در خصوص ماهواره طلوع 3 گفت: این ماهواره مجهز به فناوری تلسکوپ هستند و جزو ماهوارههای تصویربرداری توسعهیافته تلقی میشوند. ما در کشور فعالیتهای گستردهای داریم که متعلق به من یا یک شرکت خاص نیست، بلکه بخش عظیمی از شرکتهای دانشبنیان و دولتی در آن مشارکت داشته و پشتیبانی کردهاند.
وی تأکید کرد: اغلب تجهیزات این ماهوارهها بومی هستند و بعضاً برای اولین بار است که در فضا قرار میگیرند و استفاده بار اول همیشه با عدم قطعیت همراه است. در دنیا معمولاً چنین تستهایی را ابتدا خودشان انجام میدهند و بعد از گرفتن جواب اعلام میکنند، اما ما با هماهنگی دکتر سالاریه و وزارت ارتباطات، پیش از عملیاتی شدن کامل، این چالش و ریسک شفافیت را پذیرفتیم.
مدیر پروژه طلوع 3 در پایان سخنان خود، دقایقی پیش از پرتاب گفت: واقعیت این است که ما شبانهروزهای سخت و پر از اضطرابی را در پیش داریم. من نه به عنوان یک دانشمند یا نخبه، بلکه به عنوان یک سرباز از مردم عزیز درخواست دعای خیر دارم.
انتهای پیام/