به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، محرم غیاثوند، رئیس گروه فضایی صنایع الکترونیک وزارت دفاع (صایران) و سازنده ماهواره «پایا»، در پاسخ به سوالی پیرامون ویژگیها و مختصات فنی این ماهواره اظهار کرد: شرکت صنایع الکترونیک ایران (صایران) از مجموعههای باسابقه و پیشرو در حوزه فناوری فضایی کشور محسوب میشود و ماهواره «پایا» یا همان «طلوع 3»، هجدهمین ماهوارهای است که این مجموعه در طول 26 تا 27 سال فعالیت فضایی خود، با موفقیت پرتاب کرده است.
تثبیت سکوی میکرو و نانوماهوارهها/ ورود به کلاس 150 کیلوگرمی
غیاثوند با اشاره به سیر تکامل ماهوارههای ساخت وزارت دفاع گفت: اگر به خاطر داشته باشید، شهریورماه سال گذشته ماهواره «چمران 1» را که در رده «میکرو ماهوارهها» بود به مدار ارسال کردیم که برای نخستین بار توانست مأموریت خود را بدون نقص اجرا کند. پس از آن نیز در آذرماه پارسال، ماهواره «فخر» در رده «نانو ماهوارهها» با موفقیت پرتاب شد.
وی افزود: خوشبختانه امروز سکوی میکروماهواره و نانوماهوارههای ما کاملاً تثبیت شده است، اما «پایا» اولین تجربه ما در کلاس «مینیماهواره» است؛ به این معنا که وزن این ماهواره 150 کیلوگرم بوده و در دستهبندی جدید و پیچیدهتری از ماهوارهها قرار میگیرد.
استفاده از دوربینهای تلسکوپی برای نخستین بار
رئیس گروه فضایی صایران در تشریح ویژگیهای بارز اپتیکی این ماهواره تصریح کرد: در ماهواره پایا برخلاف نمونههای قبلی که از دوربینهای لنزی بهره میبردند، از «دوربینهای تلسکوپی» استفاده شده است.
وی ادامه داد: طبیعتاً بهرهگیری از تکنولوژی تلسکوپی باعث میشود کیفیت، دقت و مدتزمان تصویربرداری به شکل چشمگیری افزایش یابد و ناحیه پوششدهی برای تصویربرداری نیز وسیعتر شود.
قابلیت حفظ ارتفاع مداری برای چند سال
غیاثوند ماهواره پایا را یک «ماهواره عملیاتی» توصیف کرد و در خصوص سامانه پیشرانش آن بیان کرد: این ماهواره مجهز به سامانه پیشرانشی است که قادر است ارتفاع ماهواره را در همان نقطه تزریق اولیه حفظ کند. این قابلیت کمک میکند تا ماهواره برای چندین سال در مدار باقی مانده و عملیاتی باشد.
وی افزود: با توجه به حجم بالای تصاویری که این ماهواره دریافت میکند، نرخ ارسال دادههای آن نیز طبیعتاً بالاتر است و باید با سرعت بیشتری اطلاعات را به زمین مخابره کند؛ مجموع این ویژگیها باعث شده تا پایا یک سکوی جدید و پیچیده محسوب شود.
لحظات نفسگیر تأیید جدایش ماهواره
سازنده ماهواره پایا در بخش دیگری از سخنان خود به لحظات اولیه پس از پرتاب اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در همان لحظات اولیه، دریافت دادهها با موفقیت انجام شد، فرامین لازم صادر و چرخش اولیه ماهواره گرفته شد که نشان میدهد ماهواره نسبتاً پایدار است و گام اول محکم برداشته شده است.
غیاثوند با اشاره به حساسیت ساعات اولیه پرتاب اظهار کرد: گام اول، تزریق صحیح ماهواره بود. در چند ساعت ابتدایی پس از پرتاب، خبری که از پرتابگر به ما رسید حاکی از عدم تأیید قطعی جدایش بود و ساعات بسیار سختی بر تیم فنی گذشت؛ اما خوشبختانه با دریافت اولین سیگنالها و دادهها متوجه شدیم که جدایش به درستی انجام شده است.
مسیر دشوار یکی دو ماهه تا بهرهبرداری کامل
این مقام مسئول در وزارت دفاع در پایان در خصوص مراحل پیشروی این پروژه گفت: پس از تثبیت اولیه، باید فرمانپذیری ماهواره اثبات شود و سپس تکتک زیرسامانهها، تجهیزات اصلی و ذخیره (افزونهها) مورد ارزیابی دقیق قرار گیرند.
وی خاطرنشان کرد: پس از اطمینان از عملکرد سختافزاری، الگوریتمهای دینامیک پرواز و نرمافزارها چک خواهند شد و پس از تثبیت همه این موارد، وارد فاز راهاندازی و بهرهبرداری، یعنی شروع تصویربرداری میشویم. به نظر میرسد در یکی دو ماه آینده روزهای پرکار و سختی را در پیش داریم و انشاءالله با دعای مردم بتوانیم این مسیر را تا رسیدن به نقطه نهایی طی کنیم.
عبور از «تحقیقات» به «عملیات»؛ روایت 15 سال بومیسازی فضایی از «امید» تا «پایا»
رئیس گروه فضایی صایران با تشریح مسیر 15 ساله صنعت فضایی کشور از ماهواره «امید» تا امروز، از نقش کلیدی شرکتهای دانشبنیان در بومیسازی هزاران قطعه خبر داد و گفت: امروز برخلاف فاز تحقیقاتی، در فاز عملیاتی حتی خرابی یک قطعه هم پذیرفتنی نیست.
وی به مرور مسیر تکاملی صنعت فضایی کشور پرداخت و اظهار کرد: نقطه آغازین ورود ما به باشگاه فضایی جهان، پرتاب ماهواره بومی «امید» در بهمن 1387 بود که توسط متخصصان همین شرکت (صایران) ساخته شد.
وی افزود: ورود به باشگاه فضایی به این معناست که یک کشور به توانمندی کامل در سه حوزه «پرتابگر»، «سامانه فضایی (ماهواره)» و «زیرساخت زمینی» به صورت بومی دست یافته باشد.
توسعه همزمان پرتابگرها و سکوهای ماهوارهای
غیاثوند در پاسخ به سوالی پیرامون چگونگی گذار از فاز تحقیقاتی به فاز عملیاتی گفت: پس از موفقیتهای اولیه، تصمیم بر این شد که وارد فاز عملیاتی شویم. برای تحقق این هدف، باید دو مسئله اساسی حل میشد؛ نخست توسعه پرتابگرها برای دسترسی به مدارات بالاتر (از 200-300 کیلومتر به 500 کیلومتر) که منجر به عبور از ماهوارهبر «سفیر» و توسعه ماهوارهبر «سیمرغ» شد.
وی ادامه داد: همچنین برادران عزیز ما در نیروی هوافضای سپاه با ورود به عرصه ماهوارهبرهای سوخت جامد و توسعه «قاصد» و «قائم 100»، کمک شایانی به حل مسئله دستیابی به مدارات بالاتر کردند.
این مقام مسئول تصریح کرد: همزمان با توسعه پرتابگرها، سکوهای ماهوارهای نیز باید برای مأموریتهای تصویربرداری ارتقا مییافتند. ماهواره «رصد» در وزارت دفاع اولین تلاش ما برای تصویربرداری بود و ماهواره «نوید» نیز در ادامه همین مسیر توسعه یافت.
تفاوت بنیادین «تحقیقات» و «عملیات» فضایی
غیاثوند با اشاره به پیچیدگیهای فنی عبور از مرحله تحقیقات به عملیات، نکته ظریفی را مطرح کرد و گفت: در یک مأموریت فضایی، هزاران سامانه و قطعه باید با هم کار کنند. در فاز «تحقیقات»، حتی اگر 50 درصد تجهیزات عمل کنند، شما پاسخ گرفتهاید؛ اما در فاز «عملیات»، از بین هزاران قطعه اگر حتی یک قطعه خراب شود، کل مأموریت از دست رفته است.
وی افزود: تولید بیش از 30 ماهواره در کشور طی سالهای گذشته با هدف تست و اصلاح تکتک این تجهیزات و زیرسامانههای بومی انجام شده است، چرا که امکان واردات این تجهیزات وجود نداشت.
موفقیت 3 سکوی فضایی با تکیه بر دانشبنیانها
رئیس گروه فضایی صایران با تقدیر ویژه از نقش شرکتهای دانشبنیان گفت: باید به تمام شرکتهای دانشبنیانی که در 15 سال گذشته با ما همکاری کردهاند تبریک بگویم. امروز تجهیزات ساخت این شرکتها در 3 سکوی متفاوت با موفقیت عمل کرده است؛ سکوی میکروماهواره (چمران 1) که 16 ماه است بدون نقص کار میکند، سکوی نانوماهواره (فخر) و اکنون نیز تجهیزات آنها در «مینیماهواره پایا» در حال جواب دادن است.
غیاثوند با اشاره به مجاهدتهای خاموش متخصصان فضایی کشور خاطرنشان کرد: هماکنون تعداد زیادی از همکاران ما در مراکز کنترل زمینی حضور دارند که شاید بیش از یک ماه است خانوادههای خود را ندیدهاند. من از همینجا از تلاشهای شبانهروزی متخصصان شرکتهای دانشبنیان، همکاران خودم و بهویژه خانوادههای صبور آنان که سختی دوریها را تحمل میکنند، تشکر و قدردانی میکنم.
رئیس گروه فضایی صایران با افشای جزئیاتی از موانع مالی پروژه «طلوع 3» (پایا)، از حمایتهای کلیدی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده نیروی هوافضای سپاه سخن گفت و تأکید کرد: همافزایی ایجاد شده توسط سازمان فضایی، سرعت دستیابی کشور به سامانههای فضایی را دوچندان کرده است.
رئیس گروه فضایی صنایع الکترونیک وزارت دفاع (صایران) ضمن قدردانی از حمایتهای مردم، به نقش حیاتی فرماندهان ارشد نظامی در عبور از گلوگاههای توسعه فناوری فضایی اشاره کرد.
نقش کلیدی سرلشکر باقری در لحظات شکست
غیاثوند با بیان اینکه توسعه فناوریهای نوین در صایران نیازمند سرمایهگذاری و پذیرش ریسک بوده است، گفت: برای اینکه بتوانیم ظرف 4 تا 5 سال به ساخت ماهوارههای جدید برسیم، باید هزینه میکردیم. در این مسیر، وزرای دفاع فعلی و پیشین و دوستانمان در نیروهای مسلح نقش بسزایی داشتند.
وی به طور ویژه از نقش پدرانه رئیس ستاد کل نیروهای مسلح یاد کرد و افزود: باید به خصوص از سردار سرلشکر باقری عزیز یاد کنم؛ در مقاطعی که ما دچار مشکل شده بودیم و جواب نگرفته بودیم، ایشان با کمال آرامش ما را به ادامه کار دعوت و حمایت کردند که این پشتیبانیها بسیار راهگشا بود.
ماجرای کمک سردار حاجیزاده به پروژه «طلوع 3»
رئیس گروه فضایی صایران در ادامه به ذکر خاطرهای از سال 97 و پروژه ماهواره «طلوع 3» (پایا) پرداخت و گفت: در سال 97 در روند پروژه طلوع 3 دچار مشکل مالی شدیم. در آن مقطع سردار حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه، کمک مالی به این پروژه کردند که توانستیم توسعه فناوریها را تسریع کنیم.
غیاثوند افزود: ما خودمان را بدهکار آقای حاجیزاده میدانستیم. امشب باری از دوش ما برداشته شد و بدهی ما در این زمینه با ایشان صاف شد؛ آن چیزی که ایشان آن موقع مدنظر داشتند، اگرچه با مقداری تأخیر، اما امشب محقق شد و به آن رسیدیم.
همافزایی بیسابقه در اکوسیستم فضایی کشور
این مقام مسئول در وزارت دفاع با تمجید از مدیریت یکپارچه بخش فضایی کشور در دوره اخیر اظهار کرد: باید از سازمان فضایی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به ویژه آقای دکتر سالاریه تشکر کنم که راهبرد بسیار خوبی در پیش گرفتند و همافزایی موثری میان همه دستگاهها ایجاد کردند.
وی تصریح کرد: امروز برادران عزیز ما در نیروی هوافضای سپاه، وزارت دفاع، سازمان صنایع هوافضا، صایران، بخشهای دانشبنیان دانشگاهی، شرکتهای خصوصی و پژوهشگاه فضایی همه در کنار هم قرار گرفتهاند.
غیاثوند نتیجه این اتحاد و همافزایی را افزایش چشمگیر سرعت پیشرفتهای فضایی دانست و گفت: خروجی این همکاری این است که شما میبینید سرعت دستیابی به سامانههای فضایی بالا رفته و تقریباً هر دو سه ماه یکبار شاهد یک پرتاب موفق در کشور هستیم.
تحویل ماهواره «طلوع 4» با دقت 2.5 متر/ جزئیات ساخت «منظومه شهید سلیمانی» با 24 ماهواره
رئیس گروه فضایی صایران از تحویلدهی ماهواره «طلوع 4» با دقت تصویربرداری 2.5 متر خبر داد و با تشریح جزئیات منظومه ماهوارهای «شهید سلیمانی» گفت: سال آینده 24 ماهواره از این منظومه ساخته و طی پرتابهای متوالی در مدار قرار میگیرد.
رئیس گروه فضایی صنایع الکترونیک وزارت دفاع (صایران)، به تشریح برنامههای آینده صنعت فضایی کشور پس از پرتاب موفق «پایا» پرداخت و اظهار کرد: ماهواره «پایا» یا همان «طلوع 3» یک سکوی عملیاتی محسوب میشود و ما آن را به عنوان پایهای برای توسعه ماهوارههای آتی در نظر گرفتهایم.
ارتقای دقت تصاویر از 5 متر به 2.5 متر در «طلوع 4»
غیاثوند در خصوص ویژگیهای فنی ماهواره پایا و نسل بعدی آن گفت: در حوزه سنجش از دور، دقت دوربین یا محموله تلسکوپی ماهواره پایا هماکنون 5 متر است که البته با استفاده از الگوریتمهای مبتنی بر هوش مصنوعی، کیفیت تصاویر دریافتی به 3 متر بهبود مییابد.
وی با اعلام خبر مهم تحویلدهی نسل بعدی این ماهواره افزود: ماهواره بعدی که هماکنون در حال تحویلدهی به پژوهشگاه فضایی است، «طلوع 4» نام دارد که در رسانهها با نام «پارس 2» شناخته میشود. در این ماهواره دقت تصویربرداری را به 2.5 متر رساندهایم و برنامه بعدی ما در حوزه سنجش از دور، دستیابی به دقتهای یک متر است.
تجهیز سکوی «پایا» به رادار و دوربین حرارتی
رئیس گروه فضایی صایران با تأکید بر لزوم «تثبیت» سکوی ماهوارهای گفت: گام اول ما این است که سکوی پایا در مأموریتهای مختلف با محمولههای متفاوت سربلند بیرون بیاید و تکرارپذیری آن اثبات شود.
وی ادامه داد: بحث دوم، «تلفیق مأموریتها» است؛ چرا که مسائل کشور تنها با تصویربرداری اپتیکی حل نمیشود. ما نیاز به تصویربرداری راداری (SAR) و تصویربرداریهای حرارتی (برای هواشناسی و…) داریم که به سفارش سازمان فضایی و پژوهشگاه فضایی روی آن کار میکنیم و قرار است این قابلیتها در همین سکوی پایا مجتمع شوند.
جزئیات منظومه 24 تایی «شهید سلیمانی»/ چرا نمونههای آزمایشی «هاتف» نامیده شدند؟
غیاثوند گام اساسی و متحولانه بعدی در صنعت فضایی را «منظومهسازی» دانست و با اشاره به پروژه «منظومه شهید سلیمانی» تصریح کرد: به لطف عزیزانمان در سازمان فضایی و وزارت ارتباطات، پروژه بسیار پیچیده منظومه شهید سلیمانی راه افتاده است. انشاءالله برای اولین بار 24 ماهواره به نام سردار عزیزمان، از «قاسم 1» تا «قاسم 24» به عنوان نمونههای اصلی پروازی آماده خواهند شد.
وی در خصوص نامگذاری نمونههای آزمایشی این منظومه نکته ظریفی را بیان کرد و گفت: نمونههای آزمایشی را به نام «هاتف» نامگذاری کردهایم؛ دلیل این کار این بود که چون در نمونههای آزمایشی احتمال بروز مشکل وجود دارد، دوست نداشتیم نام سردار سلیمانی روی آنها باشد، زیرا نام ایشان همواره با موفقیت و پیروزی همراه بوده است؛ لذا انتظار داریم پس از موفقیت نمونههای آزمایشی، نمونههای اصلی که کاملاً موفق خواهند بود به نام ایشان مزین شوند.
تحول صنعت فضایی با پرتابهای متوالی در سال آینده
این مقام مسئول در پایان با ابراز امیدواری نسبت به آینده نزدیک گفت: برنامه این است که سال آینده 24 ماهواره ساخته شود و طی چند پرتاب متوالی در طول سال در مدار قرار گیرند تا اولین منظومه فضایی کشور شکل بگیرد.
غیاثوند تأکید کرد: من همیشه به دوستان میگویم که این یک اقدام «متحولانه» در صنعت فضایی ماست، چرا که قرار است این تعداد پرتاب به صورت پشت سر هم و انشاءالله با موفقیت انجام شود.
انتهای پیام/