به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اگر قرار است با اجرا خداحافظی کنید، خب این تصمیم را شفاف و قطعی اجرا کنید. اگر با برنامه «هفت» مسئله دارید، صریح بگویید که از این برنامه میروم و جایم را به فرد دیگری میدهم. این پرسش از آنجا جدی میشود که آبانماه امسال، خالق «عروس»، «شوکران» و «کوچکجنگلی» رسماً اعلام کرد برنامه «هفت» به نقطهای رسیده که زمان خداحافظی او فرا رسیده است.
البته این تصمیم، در ظاهر تصمیم بدی هم نبود؛ چراکه افخمیِ دورهی جدید، دیگر آن افخمیِ دورِ اولِ حضور در «هفت» نبود. از آن شور، جسارت و هیجان نقد و چالش خبری نبود و چهرهی بحثبرانگیز و پرتنشِ دورههای پیشین، جای خود را به مجریای داده بود که اجرای او در «هفتِ» شبکه نمایش، هیچ نسبتی با حضور رادیکال و بیپروایش در نسخهی قبلی این برنامه نداشت. آن روزها «هفت» میدان گفتوگو، جدل و نقد بیملاحظه بود؛ اما حالا بهنظر میرسید هر برنامهای که خنثیتر، آرامتر و کمدردسرتر باشد، شانس بیشتری برای بقا دارد.
افخمی در همان مقطع، خداحافظی رسمی خود از اجرا را اعلام کرد و گفت قصد دارد به مسیر اصلیاش یعنی فیلمسازی، نویسندگی و تهیهکنندگی بازگردد. طبیعی بود که چنین تصمیمی، انتظارات تازهای ایجاد کند؛ از جمله عملیشدن وعدههایی مانند ساخت مستندی درباره «قتل داریوش مهرجویی» یا سامان دادن به پروژههایی که پیشتر از آنها نام برده بود. این روزها حتی بحث ساخت فیلمی درباره جنگ 12 روزه و رساندن آن به جشنواره فیلم فجر نیز مطرح شده است.
با این حال، چندی نگذشت که خبر بازگشت او به یک پلتفرم اینترنتی با برنامهای درباره تاریخ سینما منتشر شد؛ برنامهای با عنوان «فیلمهایی که نمیشناسیم» که به واکاوی 24 فیلم کمتر دیدهشده میپردازد و قرار است از فردا پخش خود را آغاز کند. مسئله البته این نیست که چرا افخمی حضور دارد یا برنامه میسازد؛ مسئله اینجاست که او با اختصاص 45 دقیقه آنتن زنده تلویزیونی، اعلام خداحافظی میکند، برایش کیک میآورند و مراسم بدرقه برگزار میشود، اما اندکی بعد با قالبی دیگر و در بستری متفاوت، دوباره به اجرای برنامهای سینمایی بازمیگردد.
این خداحافظی چندروزه، ناخودآگاه یادآور سرنوشت وعدهمحور فیلم «فرزند صبح» است؛ فیلمی که از سال 1389 تا امروز، هر سال وعدهی اکران عمومیاش داده شده، اما همچنان در مرحله تدوین مجدد باقی مانده است. بهنظر میرسد تصمیم به فاصلهگرفتن جدی از اجرا و تمرکز بر فیلمسازی و تکمیل پروژهها، انتخاب منطقیتر و حرفهایتری برای افخمی بود.
از بهروز افخمی انتظار میرود آثار روبهجلوتر و تأثیرگذارتری ارائه کند. شاید درگیر بودن با اجرا، یکی از دلایلی بود که او را به سمت ساخت آثاری کمرمق و بحثبرانگیز همچون سریال «رعد و برق» برای تلویزیون سوق داد و زمینهساز برخی نقدها به کارنامهاش شد.
تمرکز بیشتر بر فیلمسازی، شاید میتوانست پس از این همه سال تکلیف «فرزند صبح» را روشن کند و آن را در معرض داوری مخاطبان قرار دهد؛ و مهمتر از آن، زمینهساز بازگشت افخمی به همان جایگاهی شود که در سالهای ساخت «عروس» و «شوکران» داشت؛ دورانی که از او بهعنوان کارگردانی جریانساز و استراتژیست در سینمای ایران یاد میشد.
نکته قابلتأمل دیگر، ترکیب عوامل و چهرههایی است که در این برنامه جدید حضور دارند؛ ترکیبی که بیشباهت به «هفتِ» افخمی نیست. استفاده دوباره از برخی عوامل همان برنامه، این شائبه را تقویت میکند که آنچه امروز روی پلتفرم میبینیم، نه یک تجربه مستقل و تازه، بلکه نسخهای جابهجاشده از «هفت» است؛ گویی برنامه صرفاً از آنتن تلویزیون به فضای اینترنتی کوچ کرده!
در این میان، حضور امیر قادری بهعنوان منتقد ثابت برنامه نیز قابل توجه است؛ منتقدی که در دورهای، خود از منتقدان جدی ساختار، رویکرد و حتی مدیریت «هفت» به شمار میرفت. قرار گرفتن او در کنار افخمی، آن هم در قالبی مشابه همان برنامهای که پیشتر محل نقدش بود، پرسشهایی درباره مرز نقد و همراهی ایجاد میکند. این همراهی بیش از آنکه نشانه تولد یک برنامه تازه باشد، یادآور تداوم همان زیست رسانهای پیشین است.
از این منظر، میتوان گفت «هفتِ افخمی» نه پایان یافته و نه واقعاً خداحافظی کرده است؛ بلکه تنها یک شب روی آنتن تلویزیون بدرقه شده و پس از چند روز وقفه، با نامی دیگر، در بستری متفاوت بازگشته است. در نتیجه، مسئله اصلی نه بازگشت افخمی به اجراست و نه حضور منتقدان آشنا؛ مسئله این است که خداحافظیای که قرار بود نشانه تغییر مسیر باشد، عملاً به یک جابهجایی ساده تقلیل یافته است. جابهجاییای که بیش از آنکه از تصمیمی تازه خبر بدهد، نشان میدهد «هفت» هنوز برای افخمی تمام نشده؛ فقط آدرسش عوض شده است.
انتهای پیام/