به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، بیماری لکه طاووسی، لکه چشم پرندهای یا لکه برگی از جمله بیماریهای مهم زیتون در کشورهای حوزه دریای مدیترانه، کالیفرنیا و ایران است که در سالهای اخیر باغات زیتون حاشیه رودخانه قزلاوزن به آن آلوده بودهاند اما امسال با گسترش به اراضی بالا دست این رودخانه به ویژه هارون آباد و آببر خسارات زیادی را به فعالیتهای باغداری و باغات زیتون وارد کرده است.
علائم بیماری لکه طاووسی شامل لکههای دایرهای شکل به اندازههای 0.5 تا 1.4 اینچ است که این لکهها با گذشت زمان به رنگ سبز متمایل به سیاه تبدیل میشوند، علائم یاد شده بیماری چشم پرندهای را میتوان در قسمتهای مختلف درخت زیتون مانند برگ، میوه و دم میوه مشاهده کرد.
گاهی در اطراف لکهها، هاله زرد رنگی با حاشیه تیره به وجود میآید که یادآور چشم پرندگان یا لکههای موجود بر روی پرهای دم طاووس بوده و به علت همین تشابه است که در زبان محلی این بیماری با نام لکه طاووسی یا لکه چشم پرندهای نیز شهرت دارد.
بنا بر گفته کارشناسان و متخصصان بیماریهای گیاهی، خسارت بیماری قارچی لکه طاووسی بر روی سطح فوقانی برگها به ویژه برگهای جوان و سطح تحتانی دم میوه و دمبرگ دیده میشود، برگهای جوان به بیماری لکه طاووسی حساستر بوده ولی در اواخر تابستان و اوایل پاییز روی برگهای مسن نیز علائم به صورت لکههای زمخت و تقریباً سفید مشاهده میشوند.
بیماری لکه طاووسی علت اصلی برگ ریزی شاخههای جوان، ضعیف شدن درختان و کاهش محصول زیتون به شمار میرود، در واقع در اثر این بیماری، برگهای درختان زرد شده و سپس ریزش پیدا میکند و از طرفی در اثر کاهش برگ، مقدار فتوسنتز به طور محسوسی کاهش یافته و شاخهها ضعیف و کوچک میشوند در نتیجه از آنجایی که درخت زیتون بیشتر توان و انرژی خود را از برگها دریافت میکند سبب کاهش محصول و ضعیف شدن جوانههای گل در فصل باردهی میشود.
مطلوبترین دوره برای بیماری لکه طاووسی فصل پاییز و زمستان -در مناطقی با تابستان خشک و زمستان ملایم- یا بهار و اوایل تابستان-در مناطق با زمستانهای سرد- است. این بیماری در پایان تابستان و طول پاییز روی برگهای کم و بیش مسن درخت زیتون و در شاخه و برگهای پایینی و میانی درختان در جاهایی که تابش آفتاب و گردش هوا کمتر است بیشتر گسترش می یابد.
بیماری لکه طاووسی با افزایش رطوبت هوا و بارندگی توسعه یافته و شدت ریزش برگ و میوه به حداکثر میرسد.
بیماری لکه طاووسی بسیار رطوبت دوست و به نسبت هوای خنک دوست بوده و در مواقع بارانی و فصل زمستان شیوع زیادی دارد.
این بیماری در تمام نقاط زیتون خیز دنیا وجود داشته و حساسیت ارقام این محصول در مقابل آن متفاوت است اما تقریباً همگی آنها در معرض آلودگی هستند.
این بیماری فقط به محصول زیتون خسارت زده و در اکثر مناطقی که دارای آب و هوای مدیترانهای است، گسترش دارد.
راههای مقابله با بیماری لکه طاووسی
پس از هرس شاخههای درختان زیتون، مدیریت کف باغ شامل انجام عملیات بیلزنی، حذف علفهای هرز از کف باغ و اصلاح سیستم آبیاری با تبدیل روش آبیاری سنتی به نوین از نخستین گامهای موثر در مقابله با این بیماری قارچی است.
45 درصد تولیدات زیتون کشور متعلق به شهرستان طارم است و بیش از 17 هزار هکتار اراضی زیتون در این شهرستان وجود دارد که از این مقدار 10 تا 11 هزار هکتار آنها بارور هستند.
در حال حاضر بیش از 2 هزار هکتار باغ زیتون فرسوده در طارم وجود دارد که همگی آنها در معرض آلودگی بیماری لکه طاووسی هستند.
در حال حاضر در هر هکتار از باغات زیتون شهرستان طارم به طور متوسط 300 تا 400 اصله درخت زیتون کاشته شده در حالی که بر اساس استانداردهای تعریف شده این میزان باید در هر هکتار به 220 تا 240 اصله در هکتار برسد، از طرفی به منظور کاهش رطوبت و افزایش تهویه و جریان هوا با هدف مقابله با بیماری لکه طاووسی در میان درختان زیتون باغات این شهرستان درختانی به عنوان«پرکننده» نظیر انار کاشته شدهاند که باید سریعا حذف شوند.
سعید ادیب، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان بر لزوم حذف درختان که به عنوان «پرکننده» در بین درختان زیتون باغات کشت شدهاند تاکید کرد و گفت: کشاورزان و باغداران طارمی باید نسبت به کاهش رطوبت باغات زیتون با حذف علفهای کف باغ، انجام عملیات بیلزنی و شخم، اصلاح سیستم آبیاری در باغات و حذف تمامی درختان نظیر انار که به عنوان «پرکننده» کاشته شدهاند اقدام کنند.
وی با اشاره به اینکه کشاورزان طارمی تنها تا اواخر بهمن ماه امسال مهلت دارند تا نسبت به مقابله با این بیماری اقدام کنند، تصریح کرد: استفاده از سموم کشاورزی برای مقابله با بیماری قارچی لکه طاووسی به عنوان آخرین راهکار پیشنهاد میشود اما باغداران و کشاورزانی که اقداماتی نظیر شخم، هرس، اصلاح سیستم آبیاری درختان زیتون و غیره را انجام ندادهاند به هیچ وجه نمیتوانند با استفاده از روشهای شیمیایی با این بیماری مقابله کنند.
کشاورزان و باغداران طارمی باید به منظور کنترل بیماری لکه طاووسی از قارچکشهای مسی مانند بردوفیکس-10 در هزار- و یا محلول اکسی کلرور مس -میشوکاپ 3 در هزار- قبل از شروع بارندگیهای پاییزه در باغات زیتون خود استفاده کنند.
بنابر گفته کارشناسان انجام 3 بار سمپاشی در سال - یک بار در پاییز و دو بار در بهار-و در صورت کمتر بودن آلودگی انجام یک نوبت سمپاشی در پاییز و سمپاشی دوم در بهار کافی است.
گزارش از لیلا محمدی
انتهای پیام/ ی