به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، استان گلستان یکی از مناطق سرسبز و دینی در شمال ایران با مساحت بیش از 20 هزار کیلومتر مربع که در جنوب شرقی دریای خزر واقع شده و از شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از شرق به استان خراسان شمالی و از غرب به استان مازندران محدود میشود.
جمعیت استان گلستان براساس آمارگیری سال 85 برابر با یک میلیون و 617 هزار و 87 نفر است که در 14 شهرستان ، 29شهر، 27 بخش و60 دهستان ساکن هستند.
جایجای گلستان و به ویژه گرگان مرکز آن به عنوان یکی از مراکز مهم تمدن ایران زمین با قدمت و سابقه تاریخی7000 ساله است، که بیش از 2 هزار و 500 اثر تاریخی، طبیعی، ابنیههای تاریخی و فرهنگی دارد که از این تعداد 720 اثر در فهرست آثار ملی کشور و یک اثر در آثار جهانی به ثبت رسیده است.
از سوی دیگر استان گلستان را میتوان مهد قومیتهای مختلف اعم از ترک، ترکمن، قزاق، بلوچ، فارس، سیستانی، مازندرانی دانست.
استان گلستان به علت تنوع جغرافیایی و قدمت تاریخی دارای توانمندیهای گردشگری متعددی مانند بلندترین برج آجری دنیا در گنبد قابوس، دیوار دفاعی گرگان، دیوار تاریخی تمیشه، غار 7 هزار ساله کیارام، آبشار تمام خزهایی کبودوال، مدارس قدیمی، امامزادهها، مقبره مشاهیر، تپههای باستانی، غارها، ذخیرهگاههای جنگلی، پارکهای طبیعی و ملی، دهکدههای ییلاقی، تالابهای بینالمللی، خلیج، آبشارها و چشمهها و گل فشانها است.
اصلیترین توانمندهای استان گلستان را نیز میتوان در موقعیت مناسب جغرافیایی در زمینه دسترسی به کریدورهای بینالمللی حملونقل شمال و جنوب بازارهای آسیای میانه و ارتباط با استان های خراسان، مازندران، سمنان و هم مرز با کشور ترکمنستان، وجود تنوع اقلیمی، اکولوژیکی و خاک جهت توسعه فعالیت های کشاورزی و تنوع محصولات آن به ویژه گندم، گیاهان دارویی، پنبه، دانه های روغنی، باغی، دام و طیور، نوغانداری، وجود توان توسعه صنایع تبدیلی و بسته بندی بخش کشاورزی ،زراعی و باغی، شیلات، دام و طیور و سلولزی دانست.
استان گلستان دارای توانمندیهایی مانند بزرگترین مرکز استحصال خاویار و صید ماهیان خاویاری کشور، برخورداری از اکوسیستمهای منحصر به فرد خلیج گرگان، تالابهای بین المللی، پارک ملی گلستان،امکان استفاده از ظرفیت های خاک و آب برای توسعه آبزی پروری، امکان توسعه فعالیت های بازرگانی، فرهنگی، هنری و ورزشی با کشورهای آسیای میانه است.
برخورداری از اراضی مستعد و حاصلخیز جنگلهای صنعتی، تجاری و زراعت چوب، برخورداری از مراکز عمده تحقیقاتی و تخصصی علوم کشاورزی و استقرار مرکز تحقیقات پنبه کشور در استان- مرکز تحقیقات شیلات، مرکز پرورش و تولید نژادهای اصیل اسب و توان صادرات آن ها از دیگر قابلیت های گلستان است.
برخورداری از تنوع اقلیمی و قابلیتهای برجسته و متعدد طبیعی و گردشگری، نظیر پارک ملی گلستان، جزیره آشوراده، تالاب های بین المللی، آبشارها، پارک جنگلی، منطقه جهاننما و مرکزیت ورزش های سوارکاری و کبدی در کشور، برخورداری از آثار تاریخی، فرهنگی و مذهبی نظیر برج قابوس، دیوار دفاعی گرگان، امامزاده یحیی ابن زید و خالد ابن سنان،خالدنبی و جود مفاخر فرهنگی مانند میرداماد، میرفندرسکی، فخرالدین اسدگرگانی و مختومقلیفراغی نیز از دیگر ویژگیهای برجسته استان گلستان است.
وجود ذخایر فراوان معدنی ذغال سنگ آزادشهر، رامیان و مینودشت، سنگ آهک کلاله، مارن چناران و صدف کوهی روباز گنبدکاووس و کلاله، وجود سنت دیرپای بافت فرش و صنایع دستی ترکمن، گلیم بافی، جاجیم و ابریشم بافی در سطح روستاهای استان، توان تبادل انرژی با کشورهای آسیای میانه، برخورداری از شبکهای حمل و نقل جادهای، ریلی و دریایی و هوایی، امکان توسعه و بهرهبرداری از منابع آب، وجود زمینههای مناسب علمی و فنیوحرفهای در بخشهای دولتی و غیردولتی در سطوح مختلف آموزشی و نوع ارائه وجود زمینههای مساعد آموزش عالی علوم اسلامی برای کشورهای اسلامی و آسیایی میانه از دیگر توانمندیهای استان گلستان است.
ترکیب قومی، زبانی و مذهبی گلستان:
استان گلستان دارای قومیتهای مختلف اعم از فارس، ترک، کرد، ترکمن، بلوچ ، قزاق، سیستانی و دیگر قومیتهای است و افزون بر 20 قوم در این استان زندگی می کنند. اما در یک تقسیم بندی کلی مردم ساکن در این استان به سه گروه عمده فارس، ترکمن و مهاجر تقسیم می شوند.
نخستین گروه، فارسها هستند که در نواحی مرکزی وجنوبی منطقه سکنی دارند و اکثریت جمعیت استان را تشکیل میدهند و به دوگروه فارسهای بومی و مهاجر تقسیم میشوند.
فارسهای بومی استان گلستان بیشتر به گویشهای گرگانی، کتولی و مازندرانی تکلم دارند. این گروه از مردم استان شیعه مذهب می باشند. گروه دوم، ترکمن ها هستند که به دو تیره یموت و گوکلان تعلق دارند. آن ها سنی مذهب هستند و در نواحی شمالی منطقه درجلگه گرگان سکونت دارند و به زبان ترکمنی تکلم میکنند. سومین گروه، مهاجرین به این استان میباشند که اغلب سیستانی، بلوچ، سمنانی و خراسانی هستند.
آیینهای قومی:
آیین عزاداری امام حسین(ع) در استان گلستان شامل فرهنگ و آداب و آیین مردم استان گلستان در مناسبت ها، باورها و مراسم مختلف سوگواری همگی سینه به سینه از زبان مردم قدیم منتقل شده اند و بیانگر آداب و رسوم مردم این استان هستند. از جمله این مراسم، آیین ها و آداب و رسوم مردم استان در ایام محرم است.
در استان گلستان اقوام متعددی در ایام محرم با عادات و آداب خود به عزاداری میپردازند که در ادامه، مراسم مشترک و عمده آن ها بیان میشود: روضه خوانی، نذورات ماه محرم، تعزیه خوانی و شبیه خوانی، مراسم علم بندان، مراسمهای روز تاسوعا و عاشورا مانند پامنبری، پختنی ویژه روز تاسوعا قورمه سبزی، پخت حلیم نیز در عصر تاسوعا، مراسم صبح روسیاه، پخت شیربرنج برای عزاداران در صبح عاشورا، آیینهای سورانی رایج در بین قوم ترکمن عبارت از آیین آق آش(آق قوین)، جشن 63 سالگی، آیین تولد کودکان، آیین های ماه مبارک رمضان، آیین های عید سعید قربان، آیین خرمن و برداشت محصول، آیین پشم چینی گوسفندان، آیین نزول باران بعد از انجام آیین طلب باران، آیین عروس آوران و عروس گردان، آیین تشرف به خانه خدا و برگشت از زیارت خانه خدا، آیین برافراشته شدن آلاچیق جدید برای فرزندان متاهل، آیین آخوند شدن و پایان تحصیلات دینی جوانان، آیین قالیبافی برای تهیه جهیزیه عروس است.
ذِکرِ خَنجَر نیز یک نوع نمایش هنری رایج در بین ترکمنهاست. این رقص که به صورت دستهجمعی و با لباس سنتی و خنجر بر کمر صورت میگیرد، حالتی ذکر گونه دارد و برداشتی عارفانه از حالت و جذبه صوفیان است.
صنایعدستی گلستان:
عمدهترین صنایع دستی استان گلستان فرش بافی است که بیشتر در بین زنان ترکمن رایج است. در حال حاضر استان گلستان یکی از قطب های مهم تولید کننده فرش ترکمنی، قالیچه، قارچین، گلیم، نمدبافی، گلدوزی، سوزن دوزی، ابریشم دوزی برپارچه، زیورآلات ترکمنی، ساختن آلات موسیقی، سبد بافی، ریسندگی و بافندگی الیاف، پارچه بافی و تولید وسایل چوبی است. مارکوپولو، سیاح معروف هنگام دیدار از ترکمن صحرا در قرن سیزده میلادی در سفرنامه خود از اسب و فرش ترکمن نام برده و به تعریف و تمجید از آنها پرداخته است.
از دیگر صنایع دستی عمده استان گلستان میتوان از جاجیمچه، چادر شب، دستمال، رومیزی، سفره، لباس های زیبای محلی، قالی، قالیچه، قارچین، پلاس، پشتی، سوزن دوزی و زیورآلات مانند گوشواره، دستبند، سینهریز، پابند، بازوبند نام برد.
شهدای استان گلستان:
درحفظ نظام جمهوری اسلامی ایران شهدای زیادی را نثار کرده ایم که تکلیف سنگین امروز ما را در حفظ ارزشها و آرمانهای نظام مشخص میکند، در این راستا 4 هزار و 500 شهید از خطه گلستان با تحمل رنج و سختیها، کشور اسلامی ایران را از گزند دشمن حفظ کردند.
انتهای پیام/ج