SIRA ÜRDÜN İHVAN-I MÜSLİMİN HAREKETİ’NDE (Mİ)!

Tesnim Haber Ajnası- Diyebiliriz ki, Ürdün İhvan Hareketi 70 yıllık tarihinin en sıkıntılı dönemini yaşamaktadır. Çoğu Zemzem Girişimi’ne mensup bir grubun “Ürdün İhvanı’nın Mısır İhvanı ile tüm bağlarının koparılmasını istemesi” üzerinden başlayan kriz, 14 Şubat 2015’te yapılan Şura Konseyi toplantısındaki oylama sonucunda “Hareketin temel ilkelerini çiğnemek” gerekçesiyle başta Abdulmecid Züneybat olmak üzere 10 ihvan mensubunun hareketten ihraç edilmesiyle devam etti.

İhvan içerisinde yaşanan 14 Şubat krizinden kısa bir zaman geçmişti ki ikinci bir kriz patlak verdi. İhvan teşkilatı yeni tescil belgesini almak için yetkili makamlara başvurmuş, dosya 26 Şubat 2015’te incelenmek üzere Bakanlar Kurulu tarafından Toplumsal Kalkınma Bakanlığı’na gönderilmişti. Bu süreçte İhvan teşkilatı, “teşkilattan ihraç edilen Züneybat ve arkadaşlarının İhvan’ın ismini kullanarak imza topladıklarını ve yeni yetki belgesini almak için hükümet yetkilileriyle görüştüklerini” açıkladı. Züneybat ve arkadaşlarının bu girişimiyle beraber kriz daha da derinleşti. Zemzem Girişimi’nden olmayan İhvan içerisindeki liberal 27 üye ise, Şura Konseyi’nin 14 Şubat’ta verdiği kararı kabul etmediklerini açıkladılar.(1)
Böylelikle Liberal Zemzem Girişimi, İhvan Hareketi içerisinde kendi üyesi olmayan liberallerden de kısmi bir destek almış oldu.

Abdulmecid Züneybat daha sonra yaptığı açıklamada, “İhvan Hareketi’nin 1945 yılında Mısır İhvan-ı Müslimin Teşkilatı’nın şubesi bir dernek olarak kurulduğunu,  1953 yılında ise dernekten kuruluşa döndüğünü ama Mısır İhvan’ı ile irtibatın kesilmediğini, hareketin yeniden tescillenmesi için Ürdünlülerden oluşan geçici bir yönetim oluşturulması talebiyle hükümete başvurduklarını”  ifade etti.

Zemzem Girişimi’nin itiraz noktaları ve amacı
Abdulmecid Züneybat liderliğindeki Zemzem Girişimi’nin temel itiraz noktaları, “Ürdün İhvanı’nın Mısır İhvanı ile olan bağlantısı, teşkilatın gündeminin milli olmayışı, hareket ierisinde denetim mekanizmalarının bulunmaması” şeklinde sıralanabilir.

Abdulmecid Züneybat ile birlikte teşkilattan ihraç edilen Rehil El-Garaybe 26 Şubat’ta ed-Düstur Gazetesi’nde yazdığı makalede temel itiraz noktalarını şu şekilde izah ediyor: “Bunlardan biri halkı, sistemi ve kurumlarıyla bir ülke olarak Ürdün’le ilgili olan ve Ürdün içinde, Ürdün yasaları ve milli meşruiyet doğrultusunda bu devlette işlev kazanan bir gündemdir. Diğeri ise farklı bir vizyon, yönetim ve plan çerçevesinde Filistin’le ilgilidir, kendine ait hedefleri ve bu hedeflere ulaşma yöntemleri vardır. Ürdün devletine inananlar ve bu devlete ait olanlar, köken ve geçmişleri ne olursa olsun milli Ürdün projesinde yer almalıdır.” (2)

Ürdün İhvanı’ndaki krizi takip eden bazı uzmanlar, grupları ‘Yenilikçi’ ve ‘Gelenekçi’ olarak tanımlıyor. Bazı uzmanlara göre mücadelenin nedeni, ‘Ürdün İhvanı’nın gündemini ve hedeflerini yeniden belirleme’ iken, kimi uzmanlar ise yenilikçi kanadın mücadelesini, “Hareketi Ürdünlüleştirme girişimi” olarak ifade ediyor.

Zemzem Girişimi’nin üst düzey yetkililerinin açıklamalarına dikkat edilirse girişimin temel amacı, hareketin Mısır İhvanı ve Filistin Hamas Hareketi ile irtibatının kesilmesi, ümmeti ilgilendiren mevzuların ve Filistin sorununun hareketin gündeminden çıkarılıp yerelleştirilmesi (Ürdünlüleştirilmesi) olduğu görülüyor.

Zemzem Girişimi’nin bir sonraki hamlesi: Dernekleşme
Teşkilattan ihraç edilen Züneybat ve arkadaşlarının, İçişleri Bakanlığı’na Müslüman Kardeşler ismi ile tescil için başvuru yapmasıyla kriz yeni bir boyut kazandı. Gerçek İhvan Teşkilatı’nın tüm itirazlarına rağmen İçişleri Bakanlığı 3 Mart’ta başvuruyu kabul etti. Böylelikle Zemzem Girişimi, Müslüman Kardeşler ismi ile dernekleşmiş oldu. (3)

Genel Başkanlığına Abdulmecid Züneybat’ın(4) geldiği Müslüman Kardeşler Derneği, yasal statü kazandıktan sonra Ürdün’deki gerçek ve yasal Müslüman Kardeşler teşkilatı olduğunu iddia etmeye başladı.

Züneybat ve arkadaşlarının kurduğu dernek, gerçek ve yasal İhvan’ın kendileri oldukları iddiasından hareketle, İhvan teşkilatının tüm mal varlıklarının da kendi dernekleri üzerine kaydedilmesi gerektiğini açıkladı.

Dernek, “Müslüman Kardeşlerin yasal temsilcisi olarak, İhvan teşkilatının milyon dolarlık varlıklarının derneğin üzerine kaydedilmesi için mahkemeye başvuracaklarını” açıkladı.  Böyle bir girişime gerçek İhvan Hareketi tepkisiz kalmayacaktır, bu ise krizi hem derinleştirecek hem de tırmandıracaktır. (5)

Ürdün yönetiminin tutumu
Tüm bu gelişmeler üzerine Başbakan Abdullah Ensur yaptığı açıklamada, “İhvan içerisindeki bölünmede taraf olmadıklarını” açıkladı. Krizi yakından takip eden uzmanlara göre, “Başbakan Abdullah Ensur’un açıklaması tamamen siyasi. Hükümet yeni oluşumu bir müttefik olarak görüyor.’”

Bu süreçte uzmanların ‘müttefik’ tespitini destekler birçok hadise vuku buldu. İhvan Teşkilatı, kuruluşunun 70. yıldönümü münasebetiyle 30 Nisan’da Amman’da miting yapmak istedi. Tüm girişimlere rağmen hükümet mitingin yapılmasına onay vermedi. Amman Valisi, mitingin iptali yönünde sert bir açıklama yaptı. İhvan hareketi temsilcileri İçişleri Bakanı ile yaptıkları görüşmede hükümetin ‘iptal kararı’nda ciddi olduğunu anlayınca miting süresiz olarak ertelendi. (6)

Amman Valisi’nin mitingin iptal edildiğine dair yaptığı açıklamada, “Yeni Müslüman Kardeşlerin dernekleşmek için izin başvurusunda bulunduğunu” ifade etmesi Başbakan Abdullah Ensur’un malum açıklamasının tersi bir durumu gösteriyordu.

Zemzem Girişimi’nin dernekleşmek için yaptığı başvurunun bekletilmeden, kısa zamanda karara bağlanması ve iznin verilmesi ise hükümetin tarafını gösteren bir diğer gelişme olarak değrlendirilebilir.

Bundan sonra ne olur?
Bu keskin böünmeden sonra Ürdün İhvan Hareketi’ni daha da sıkıntılı günlerin beklediğini söyleyebiliriz. Zira, Mısır İhvan Hareketi’nin yaşadığı sürecin bir benzerini Ürdün İhvan Hareketi de yaşayabilir. Yani, Ürdün İhvan Hareketi, Mısır İhvan’ı gibi terörist ilan edilebilir, liderleri cezaevine atılabilir ve terörist faaliyetlerde bulunmaktan yargılanabilir. Yakın dönemde buna benzer bir durumla karşı karşıya kalmak şaşırtıcı olmayacaktır.

Ürdün İhvan Teşkilatı’nın 70. yılını kutlamak için yapacakları mitingin iptaline dair Amman Valisi’nin yaptığı açıklamaya dikkat edilirse hükümet,  İhvan’ın yasa dışı bir yapılanma olarak görüldüğünü ilk kez bu kadar net bir şekilde ifade etti.  (7)
Ayrıca, Zemzem Girişimi’nin dernekleşme başvurusunun hükümet tarafından kısa zamanda kabul edilmesi ve Züneybat’ın, verdiği röportajda Mısır İhvan’ından ‘terörist örgüt’ olarak bahsetmesi ve ‘Ürdün İhvanı’nın bu yapılanmadan bağlarını koparması gerektiğini vurgulaması’ Ürdün İhvanı’na yapılmak istenen operasyonun adeta şifrelerini vermektedir. (8)

Abdulmecid Züneybat’ın tescil talebi meselesini ele aldığı basın toplantısında sarfettiği “Mevcut grup lağvedilebilir ve Mısırlı örgütün bir parçası olarak yasa dışı ilan edilebilir veya yeni bir gruba katılabilir” ifadeleri ise izaha muhtaç değildir.

Kaynak:
1- http://www.eremnews.com/politics/arab-politics/221292
2-http://www.addustour.com/17503/%D9%87%D9%84+%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%83+%D8%AD%D9%84+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86%D9%89%D8%9F.html
3- http://www.bbc.com/arabic/interactivity/2015/03/150304_comments_jordan_brotherhood_cnonflict
4- http://www.egynews.net/%D8%AA%D9%8A%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%82-%D8%B9%D9%86-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%86-%D9%81%D9%8A/
5- http://24.com.eg/agencies/35332.html
6- http://www.alqalahnews.com/more-101042-1-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D9%85%D8%A9%20%D9%8A%D9%85%D9%86%D8%B9%20%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%20...%21%21
7- http://www.alqalahnews.com/more-101042-1-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D9%85%D8%A9%20%D9%8A%D9%85%D9%86%D8%B9%20%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%20...%21%21
8- http://today.almasryalyoum.com/article2.aspx?ArticleID=458541

Ramazan Bursa