İSRAİLLİ DENETÇİNİN GAZZE RAPORU İSRAİL’İ KARIŞTIRDI

Tesnim Haber Ajansı - Hem rapora hem denetçiye ağır ve alakasız yorumlarla saldıran Başbakan Benjamin Netanyahu’nun çevresi, bu tepkileriyle İsrail halkının zaten büyük bir başarı olarak algılamadığı harekatla ilgili rahatsızlığını daha da artırdı. Taslak raporda siyasi ve askeri yönetim kademesi ihmalcilik ve vahim sorumsuzlukla suçlanıyor.

Askeri harekata giden günlerde Gazze’ye uygulanan tecride Mısır da katılmış, Cumhurbaşkanı Abdül Fettah El Sisi’nin yeni rejimi Hamas’ın Mısır-Gazze sınırında Refah bölgesinde kazdığı tünellere yönelik topyekûn savaş başlatmıştı. İsrail’in bundan memnun olduğu aşikardı. Ancak askeri ve siyasi yöneticiler basit bir gerçeği idrak edemedi: Düdüklü tencere misali kaynayan Gazze’ye ilave basınç uygulamak patlamaya yol açabilirdi ki nitekim öyle oldu.

İsrailli Denetçi Joseph Shapira’nın 2014 Gazze Savaşıyla ilgili yazdığı raporu değerlendiren İsrailli kıdemli gazeteci Shlomi Eldar Gazze’ye uygulanan ablukayla ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor; “Hamas Kassam roketlerini ablukadan önce geliştirmişti. Amaç İsrail’e karşı caydırıcı bir unsur yaratmak ve İsrail hava kuvvetleriyle çarpışmadan saldırıda bulunmaktı. Ancak abluka Hamas iktidarının bekasını tehlikeye attı ve Hamas’ı silahlanma yarışına sevk etti. Böylece Gazze bir barut fıçısına dönüştü. İsrail o günlerde ablukayı uzatarak güneyde yaşayan İsrail halkını Hamas roketlerinin gölgesinde yaşamaya mahkum edeceğini göremedi.”

Makalesinde “Devlet Denetçisi nihai raporunu açıkladığında ordu ve hükümetin üst kademeleri ifşa edilen yanlışları muhtemelen birbirine yıkmaya çalışacak” tespitinde bulunan İsrailli kıdemli gazeteci ve İsrail kanal 1 ve Kanal 10 program yapımcısı Shlomi Eldar, “ Ancak bu yumruklaşmadan sonra yetkililer bu kalın raporu iyice incelemeli ve raporda önerildiği gibi İsrail’in yanlış güvenlik anlayışını ciddi şekilde gözden geçirmeli. Mevcut güvenlik anlayışında Gazze halkı hapsedilirken, Gazze’ye girecek gıda ve hammadde kontrol altında tutulurken, Gazze ekonomisine zarar verilirken sınırda sükunetin sağlanabileceği düşünülüyor” eleştirisinde bulunuyor.

Gazze ambargosunun başlatıcısı olan İsrail başbakanlarından Olmert’in ablukanın Hamas’I çökerteceği ve Mahmud Abbas’ın Gazze’nin idaresini ele geçireceği varsayımı üzerinden ambargoya dayalı güvenlik politikasını geliştirdiğinin altını çizen Shlomi Eldar, “Bu anlayış ablukayı başlatan Olmert’in temel varsayımıydı. Olmert, ekonomik baskının Hamas’ı çökerteceğini ve Haziran 2007’de kanlı bir şekilde devrilen Filistin Yönetimi ile Başkan Mahmud Abbas’ın Gazze’nin idaresini yeniden ele alacağını hesaplıyordu. O günden bu yana dokuz yıl geçti ve abluka hala devam ediyor. Hamas ise daha da güçlenmiş durumda” diyor.

İsrailli deneyimli gazeteci Shlomi Eldar analizine şöyle devam ediyor; “Hamas Koruyucu Hat Harekatı’nda eğitimli ve çok daha iyi donanıma sahip İsrail ordusuna yaklaşık 50 gün kafa tuttu. Uzun menzilli roketleriyle Gazze sınırındaki yerleşimlerden kuzey uçtaki Hayfa’ya kadar milyonlarca İsraillinin hayatını tehdit etti, günlük hayatı sekteye uğrattı. İsrail ekonomisi ciddi zarar gördü. Birçok küçük işletme battı, pek çoğu da ancak aylar sonra toparlanabildi.”

İsrailli denetçi Joseph Shapira’nın raporuna atıfta bulunan Shlomi Eldar İsrail yöneticilerinin raporu dikkate almaları gerektiğini vurgulayarak İsrail yönetimine şu soruları yöneltiyor;  “Rapor, ordunun harekat öncesi hazırlık durumu ve harekatın ordu komutası ve hükümet tarafından yürütülüş biçimine ilişkin uyarılarda bulunuyor. İsrail bu hususları gözden geçirmenin yanı sıra şu sorulara da yanıt vermek zorunda: Gazze ablukası İsrail’in güvenliğini artırdı mı, zedeledi mi? Abluka İsrail’in uluslararası konumunu nasıl etkiledi? Gazze halkının ekonomik koşulları önemli ölçüde iyileştirilseydi sınırın her iki tarafında can kaybı önlenir miydi ve İsrail ordusu zor durumlara düşmekten kurtulur muydu? Raporu okuyanlara göre Shapira bu soruları doğrudan yanıtlamıyor ama bu denli açık ve keskin sorular sorarak ne demek istediğini anlatıyor.”

İsrailli denetçi Joseph Shapira’nın 2014 Koruyucu Hat Savaşı hususunda hazırladığı raporun Netanyahu’yu zor duruma bıraktığını ve ondan dolayı raporu karalama yolunu tercih ettiğini belirten Shlomi Eldar analizine şöyle devam ediyor;  “Nihai rapor açıklanınca üst düzey askeri ve siyasi yöneticilerin hatalarının sorumluluğunu kabul ederek istifa etmesi beklenmiyor. Rapordaki tenkitlerden en büyük payı alan dönemin Genelkurmay Başkanı Benny Gantz artık görevde değil. En çok eleştirilen ikinci isim olan Başbakan Netanyahu ise şimdiden raporu küçümsemek ve karalamakla meşgul.”

Gazze ablukasının İsrail’in güvenliğini tehlikeye attığını ama yönetimin bunu görmediğini belirten Shlomi Eldar, “Görüldüğü kadarıyla İsrail, Gazze’deki sıkıntı ve umutsuzluk ile İsrail halkının güvenliğine oluşan tehditler arasında bağ olduğunu kabul etmiyor. Yine de yönetim bu raporu ciddiye almalı ve Gazze’de yeni bir savaşın önüne geçmeye çalışmalı” diyor.

Gazze ablukasının yıkıcı sonuçlarının olduğunu ve Hamas’ın bu ablukayı kaldırmak için herşeyi göze aldığını vurgulayan Shlomi Eldar analizinde şu satırlara yer veriyor; “Hamas, hem kendi çaresizliği hem de ablukanın yarattığı yoksunlukla diz çöktürülen Gazze halkının umutsuzluğuyla kaynaklarını İsrail’le mücadeleye yönlendiriyor, tüm imkânlarını kullanarak ablukayı sonlandırmak istiyor. Netanyahu ve Gantz dâhil siyasi ve askeri yönetimin tepe kademeleri bunu göremedi. Gördülerse de göz ardı etmeyi tercih etti. Ancak Devlet Denetçisi durumu görüyor ve gözünü kapama niyetinde değil.”