Tesnim Haber Ajansı - Slav - Türk Birliği Harekatı Lideri ve Avrasya Enstitüsü'nün Uzmanlar Konseyi üyesi Adıgüzel Memmedov Tesnim Haber Ajansıyala yaptığı röportajda; Türkiyenin dışsiyasetinde olan son gelişmeleri ele aldı.
İsrail Türkiye yakınlaşmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Fiilen İsrail-Türkiye yakınlaşması Washington-Tel Aviv-Ankara üçgenini oluşturuyor. Bu üçgen Türkiye'nin manevra olanaklarını sınırlandıracak. Rusya-Türkiye ilişkileri ne kadar iyileşirse de mevcut durum, jeopolitik gerçek bunu söylememizi gerektiriyor ki, onların ilişkileri önceki şekilde olmayacak. Türkiye, Washington ve Tel-Aviv için İran'a ayrıca bölgedeki diğer devletlere karşı baskı aleti gibi kullanmada gerekiyor. İsrail de bölgede mevcut siyasi durumun korunmasından yana. Türkiye artık yeni bir döneme çekiliyor.
Türkiye Washington ve Tel Avive yaklaştığı halde Moskova’ya da yaklaşıyor, bu yakınlığın nedenleri ne?
Rusya-Türkiye yakınlaşmasının en büyük nedenlerinden biri ekonomik potansiyelle birlikte, stratejik ortaklıktır. Fiilen Rus uçağı vurulduktan sonra Rusya yeni manevra imkânları elde etti. Rusya asıl dikkatini Şanghay İşbirliği Örgütüne yönlendirdi. Rus uzmanlar bildiriyordu ki, Şanghay İşbirliği Örgütü aslında Çin'in çıkarlarına hizmet ediyor. Çin'in çıkarlarını etkisizleştirmek için Ruslar, Hindistan ve Pakistan'ı Şanghay İşbirliği örgütüne dâhil ettiler. Rusya bu iki devleti örgüte dâhil etmekle hem Çin'in ekonomik açıdan Orta Asya'ya el atmasını engelledi, hem de uzlaşmacı tarafları yarattı. Fiilen Avrasya coğrafyasının yeni oyuncuları meydana geldi. Önceden Avrasya coğrafyasında işbirliği için Türkiye'ye karşı bir eğilim vardı, şimdi artık öyle değil. Avrasya coğrafyasının resmi beyini kremlindir.
Yani yeni Avrasya söyleminde Türkiye dışlanıyor mu ve Türkiye’nin Rusya siyasetinin vizyonu nasıl olacak?
Gelecekte Avrasya coğrafyasında Slav-Türk tekelleşmesi olacak, ancak burada Türkiye olmayacak. Dolar bağımlılığından kurtulmak için Çin, Rusya, Hindistan, Pakistan ve gelecekte buraya birkaç Avrupa devleti de katılarak ekonomik yönden birleşmesi hesapları yapılıyor. Çin, Türkiye'nin Avrasya coğrafyasında söz sahibi olmasını istemiyor. Çin, Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütüne katılmasını da istemiyor. Avrasya coğrafyasının jeopolitik yapısı oluşuyor ve burada Türkiye yer almıyor. Rusya-Türkiye ilişkileri eskisi gibi olmayacak. İki devlet arasında ekonomik ilişkiler devam edecek, ancak jeopolitik açıdan ortaklık mümkün olmayacak.
Türkiye, NATO devletidir. Türkiye aynı zamanda bölgede ABD'nin stratejik müttefikidir. Biz Avrasya coğrafyasında hangi Rusya-Türkiye stratejik ortaklığından görüşebiliriz ki, Türkiye NATO üyesidir. Bu mümkün değildir. Erdoğan bu konuda girişim yapabilir, ancak bunun da bir sınırı vardır. Türk ordusu NATO ordusudur. Türk ordusunda Erdoğan'ı yıkmak için hâlihazırda duran generaller var. O generaller Erdoğan'ın siyasi oyunlardan dışarı adım atmaya gayret ettiğini görseler, Erdoğan'ı bir anın içinde bitirirler. Mevcut gerçekler stratejik yönden Türkiye-Rusya yakınlaşmasını engelliyor".