İran’ın Hürmüz Boğaz’ındaki Kontrolü Ve Diğer Boğazlar Üzerindeki Etkisi

Tesnim Haber Ajansı - Ruhani, İsviçre ziyareti sırasında yaptığı konuşmada; Amerika’nın İran petrolüne yönelik tehditlerinin manasız olduğunu söylemiş ve İran petrolünün bölgeden çıkmaması halinde bölgeden hiçbir petrolün çıkmayacağını belirtmişti.

İran Cumhurbaşkanı’nın yaptığı bu konuşma sonrasında İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani, Hasan Ruhaniyi konuşmasından dolayı tebrik etmiş ve İslam İnkılabının değerlerini savunduğunu söylemişti.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani söz konusu konuşmasının ardından aynı şekilde Amerika’yı uyararak İran ile oyun oynamamasını aksi takdirde pişman olacağını ifade etti. Birçok siyasetçi ve uzmanın merak ettiği her fırsatta tekrarlanan Hürmüz Boğaz’ının kapatılma ihtimali oldu. Ruhani son konuşmasında bazı önemli notalara işaret etmişti.

Ruhani bu konuşmasında İran’ın petrol ihraç edemediği halinde hiçbir ülkenin petrol satamayacağını söylemiş ve Hürmüz Boğaz’ı dışında İran’ın kullanabileceği başka boğazların da olduğunu vurgulamıştı.

Buna karşılık Amerika Başkanı Donald Trump İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhaniyi hedef alan twettinde “bir daha asla Amerika’yı tehdit etme” ifadelerini kullanmıştı.

Aynı zamanda General Kasım Süleymani, Amerika’yı hedef alan son açıklamalarında Amerika’nın bölgede hiçbir başarıya ulaşamadığını söyleyerek; “ İran’a gönderdiğiniz adamlar ile yalvararak Irak’tan çekilmemek için bizden izin ve mühlet istediniz. Yemen’e arkanıza aldığınız milyarlarca dolar ile saldırdınız. Ancak hiçbir şey elde edemediniz” dedi.

Uluslararası birçok uzman ve siyasetçinin merak ettiği konu İran’ın Hürmüz boğazını kapatma ihtimali iken İran Cumhurbaşkanı’nın diğer Boğaz’ları da etkileyecek gücü olduklarını söylemesi ve aynı zamanda General Kasım Süleymani’nin konuşmasında Kızıl Deniz’e işaret edişi, boğazlar noktasındaki endişelerin daha da artmasına neden oldu. Bu Boğazlardan bir tanesi de el Mendep Boğaz’ı oldu.

Dünya ticaretinin %80’ni Hint okyanusunda gerçekleşmektedir. Dünyada bulunan 9 önemli ticaret Boğaz’ının 4’ü Hint okyanusunda yer almaktadır. Bu boğazlar; Hürmüz, Süveyş, el Mendep ve Malaga Boğaz’larıdır.

Ancak petrol ticaretinin yapıldığı boğazlar Hürmüz, Süveyş ve el Mendep boğazlarıdır ki bunlar arasında en önemli olan Hürmüz boğazıdır. Dünyanın petrolünün ve enerjisinin temin edildiği her üç Boğaz’ı İran doğrudan veya dolaylı olarak etkileyebilmektedir.

Son yayınlanan raporlarda; 2018'in ilk altı ayında Hürmüz Boğazı'ndan günlük 17.4 milyon varil petrol ihraç edilidi ve bu dünya petrol ihhtiyacının yüzde 35'ini karşılamaktadır. Aynı şekilde 2017 yılında Babül el Mendap Boğazı'ndan günlük 5 milyon varil ve Süveyş Kanalı'ndan günlük 5.5 mlyon varil petrol ihraç edildi.

Verilere göre; dünya petrol ihtiyacının yarısı Hürmüz, Süveyş ve el Mendep boğazlarından temin edilmekte ve bu üç noktadan Asya ve Avrupaya ihraç edilen petrolün yüzde 30'luk kısımı Hürmüz Boğazı'ndan  sağlanılmaktadır.

Avrupa’nın petrol ihtiyacını karşılayan bu Boğazlarda gerçekleşecek bir kriz durumunda tüm Avrupa bu krizden etkilenecektir.

Suudi Arabistan her ne kadar petrol ticareti için kızıl denize bağlanan başka yeni ticaret hatları geliştirmeye çalışsa da şuana kadar başarılı olmuş değil.

Suud rejimimin el Şerika bölgesinde yer alan ve günde 6 ile 7 milyon varil petrol üreten merkezi için Hürmüz boğazına alternatif diğer Körfez ülkeleri ile birlikte özellikle Yemen üzerinden kızıl denize uzanan yeni bir petrol hattı oluşturmayı amaçlamakta.

Buna karşılık İran İslam Cumhuriyetini sahip olduğu stratejik gücü ve potansiyeli ile bölgede bulunan önemli boğazları kontrol edebilmektedir. İran bugün denizdeki gücünü artırarak etkili balistik füzeler geliştirmiş durumda.

Hint okyanusundaki petrol ticareti için önemli olan ve Yemenin batısında yer alan el Mendep Boğaz’ı ise bugün Yemen ordusu ve Ensarullah'ın kontrolündedir. Geçtiğimiz günlerde Ensarullah, Suud Rejimi ve BAE’ye ait iki petrol gemisini hedef aldığına şahit olduk. Bu saldırılar daha öncede birçok defa gerçekleşmişti.