Rus Medyası: İran İHA Konusunda Büyük Bir Deneyime Sahip

Tesnim Haber Ajansı- ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, İran’ın Rusya'ya çok sayıda İHA göndermeyi planladığını öne sürmüştü.

Moskova merkezli Russia Today (RT) konu ile ilgili bir yazı yayınladı.

Yazıda, “Washington, Rusya'nın Ukrayna'daki özel askeri harekatı başlamadan önce bile İran'ın insansız hava aracı (İHA) programına karşı temkinliydi ve kasım ayında SİHA ve İHA üretimine karıştığını iddia ettiği İranlı şirketlere yaptırımlar uyguladı. O dönemde ABD Hazine Bakanlığı, İran insansız hava araçlarının 'uluslararası barış ve istikrarı tehdit ettiği'ni ileri sürdü.” ifadelerine yer verildi.

Konuya dair İHA-SİHA uzmanı Denis Fedutinov, "İran İHA'larının ele alınması aslında değer, zira bu ülke onları 1980'lerden beri tasarlıyor. Şu anda İran, mini dronelardan orta irtifa ve uzun ömürlü modellere kadar çeşitli İHA sistemlerine sahiptir." dedi.

RT'nin iddiasına göre, bazı İran İHA'ları Amerikan tasarımlarından ilham alıyor. Örneğin, Kudüs Yaser, 2012'de İranlılar tarafından engellenen ABD İHA'sı Boeing Scan Eagle İHAsına benziyor, Şahid 171 ve Saika-2, 2011'de İran hava sahasını ihlal eden  RQ-170 Sentinel ile pek çok ortak noktaya sahip.

Yazıda, "Amerikan MQ-1 Predator'a benzeyen Şahid 129 silahlı insansız hava aracı, 2014 yılından bu yana Suriye savaşında aktif rol oynadığı için ayrı bir önem taşıyor." denildi.

Fedutinov, "İran, insansız hava araçları hakkında bilgi paylaşma konusunda pek hevesli değil ve sadece kendisi için faydalı olanı ifşa ediyor. Ancak hiç şüphesiz (İran'ın) en önemli avantajlarından biri insansız hava araçlarının geliştirilmesindeki kapsamlı deneyime sahip olmasıdır." ifadelerini kullandı.

Rusya, Neden İran İnsansız Hava Araçlarına İhtiyaç Duyuyor?

Yazıya göre, Moskova bir süredir insansız hava araçlarını geliştiriyor. Rus savunma sanayisini denetlemekten sorumlu Rusya Başbakan Yardımcısı Yuri Borisov, geçen ay Rusya'nın keşif, taktik, operasyonel ve operasyonel-taktik modeller dahil olmak üzere neredeyse her tür insansız hava araçlarına erişebileceğini söyledi. Borisov aynı zamanda, Rusya'nın, insansız hava araçlarının faydalarını önceden fark etmesi gerektiğini dile getirdi.

RT'nin "insansız hava aracı eksikliği" hakkındaki sorusuna yanıt veren Borisov, İHA üretiminin artacağını, ancak bunun zaman alacağını söyledi.

Russia Today'in analizine göre Borisov'un açıklaması, Rusya'nın İran İHA'larını geçici bir çözüm olarak gördüğünün bir işareti olarak yorumlanabilir.

Fedutinov ayrıca, İran ile bir anlaşma imzalanması halinde, Moskova'nın ağırlıklı olarak silahlı insansız hava aracı ile ilgileneceğini savunarak, "Bu tür sistemlerin (Ukrayna'da) kullanılmasında herhangi bir engel görmüyorum." dedi.

Ancak Rus uzman, İran insansız hava araçlarının Ukrayna'da kullanılacağına dair şüphelerini de dile getirdi ve, "Hiçbir silah savaşın gidişatını değiştiremez. Nükleer silahlar olabilir, ancak Ukrayna'daki çatışmayı nükleer bir savaşa çevirmek söz konusu değil. İHA'lar başlı başına silah değil, savaş platformlarıdır." ifadelerini kullandı.

İran, Rusya'nın İHA Talebini Karşılayabilir Mi?

Fedutinov, İran'ın insansız hava aracı ihraç etme kabiliyetine sahip olup olmadığı sorusuna, görünüşe göre İranlı şirketler, İHA'ların seri üretimini başlatabilmişler. Hatta bazı özel müşterilerine insansız hava araçları satmaya başladıklarını bile söyleyebiliriz.” yanıtını verdi.

Fedutinov'un görüşüne katılan Tass haber ajansının askeri yorumcusu emekli albay  Victor Litovkin de şunları söyledi:

"İran, şu anda depolarında önemli sayıda İHA tutuyor. İran herhangi bir savaşta yer almıyor, bu yüzden çok fazla insansız hava aracına ihtiyacı yok, Rusya ise onları Ukrayna savaşında kullanabilir. Bu yüzden İran'dan her türlü insansız hava aracını alabilmemiz şaşırtıcı değil."

Rus Bilim Akademisi’nde Şark Araştırmaları Enstitüsü’nde görev yapan araştırmacı Vladimir Sazhin ise Litovkin ve Fedutinov'un görüşüne karşı çıkarak, "İran'ın bölgede pek çok düşmanı var... Hatta İran'a karşı 'Orta Doğu NATO'su kurma önerileri bile gündemde var. Tüm bu gelişmeler İran üzerinde baskı oluşturuyor, bu yüzden insansız hava araçlarını başka bir ülkeye vererek savunma kabiliyetini tehlikeye atacağını düşünmüyorum." dedi.

Vladimir Sazhin, "24 Şubat'tan (Ukrayna'daki Rus askeri operasyonlarının başlamasından) önce İran'ın Rusya'ya insansız hava aracı satma planı olduğunu sanmıyorum. Ondan sonra tartışmalar olmuş olabilir, ama gerçekten bir şey olacağından şüpheliyim." ifadelerini kullandı.

Rus uzman şöyle devam etti:

"Siyasi kaygıların da işin içinde olduğuna inanıyorum. İran, Rusya ile Ukrayna arasındaki ihtilafta tarafsızdır. İran en kısa sürede bir ateşkes sağlanmasını istiyor."

Bu uzman, Moskova ile Tahran arasındaki perde arkası anlaşmanın imkansız olduğunu belirterek, "Bugün böyle bir anlaşma sadece birkaç saatliğine gizli kalıyor. İran, insansız hava araçlarını gizlice Rusya'ya teslim etse bile, bir savaş bölgesinde keşfedilecekler." değerlendirmesinde bulundu.

Son günlerde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, İran'ın yakın zamanda Ukrayna savaşı nedeniyle Moskova'ya aralarında silahlı olanların da bulunduğu yüzlerce insansız hava aracı (İHA) göndereceği ve ilaveten Rus askerlerine İHA eğitimi vereceğine dair ellerinde istihbarat olduğunu iddia etmişti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Ukrayna'daki özel askeri harekata destek amacıyla İran tarafından Rusya'ya insansız hava aracı (İHA) verileceğine dair ABD yönetimi tarafından ortaya atılan iddiaların gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

Jake Sullivan'ın ortaya attığı iddiaya ilişkin konuşan Keanin, "İran ve Rusya arasında bazı modern teknolojiler alanındaki işbirliği Ukrayna'daki silahlı faaliyetlerden önceye dayanıyor ve son zamanlarda bu alanda önemli bir gelişme yok." dedi.
Tahran'ın Ukrayna'daki çatışmalar karşısındaki tutumunun yeterince açık olduğuna da dikkat çeken Kenani, bu tutumun birçok kez resmi olarak kamuoyuyla paylaşıldığını da sözlerine ekledi.