اولین مواجهه‌ام با شهید مطهری در زندان انگلیس بود/ با بزرگانمان مناسبتی برخورد نکنیم

عماد افروغ، نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی و تحلیل‌گر و پژوهش‌گر مسائل سیاسی و فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از نخستین مواجهه‌اش با مرحوم شهید مطهری و نیز دور شدن فضای فکری کشور  از آرمان‌های ایشان سخن گفت.

افروغ گفت: اولین مواجهه‌ام با مرحوم استاد شهید مرتضی مطهری به دورانی بر می‌گردد که من در انگلستان زندان بودم. تابستان سال 1359 بود، در تظاهراتی که در روبروی سفارت آمریکا داشتیم دستگیر شدیم و بعد نیز اعتصاب غذا کردیم که خودش ماجرای جدایی دارد. در آن دوران که زندان بودیم یکی از دوستان زندانی صحبت‌های جالب توجهی مطرح می‌کرد، وقتی از صاحب این صحبت‌ها سوال کردم او نام شهید مطهری را برد. من تا آن زمان با اندیشه‌ها و آثار ایشان آشنایی نداشتم و به دلیل حضور در خارج از کشور آثار افراد دیگری را مطالعه می‌کردم. از آن تاریخ تصمیم گرفتم تمام آثار شهید مطهری را مطالعه کنم و تقریبا این کار هم را کردم. می شود گفت که تمام آثار ایشان را با دقت مطالعه کردم. حتی اصول فلسفه و روش رئالیسم را به صورت گروهی در دروان دانشجویی همراه دوستان مطالعه کردیم. تقریباً با چارچوب فکری ایشان آشنا هستم و خودم را مدیون و مرهون ایشان می‌دانم و مواضعی هم در ارتباط با میزان تحقق آرا و افکار ایشان در کشور گرفته‌ام.

افروغ در مورد وضعیت امروزی اندیشه‌های شهید مطهری در جامعه اظهار کرد: در سال‌های گذشته از عمق نظری و فاخریتی که اندیشه ایشان دارد دور شدیم. قرار بوده جمهوری اسلامی بر اساس اندیشه‌های ایشان پیش برود اما با این وجود در یک جاهایی غفلت کرده‌ایم و دور شده‌ایم. امیدوارم که فاصله ها بیشتر نشود و رجعتی به اندیشه‌های ایشان صورت بگیرد، از سوی دیگر این رجعت تشریفاتی و دوازده اردیبهشتی نباشد.

استاد دانشگاه تربیت مدرس با انتقاد از برخورد مناسبتی با اندیشه‌های شهید مطهری ادامه داد: معمولا با آمدن  12 اردیبهشت استاد شهید مرتضی مطهری و اندیشه‌های او مطرح می شود. من در مقاله ای که با عنوان استاد مطهری و پرسش آزادی نوشته ام این را مطرح کرده ام که با این موضوع نباید مناسبتی برخورد شود. اما متاسفانه نوع برخوردها مناسبتی شده است.

وی با تعمیم برخوردهای مناسبتی نسبت به سایر بزرگان نیز افزود: یکی از مسائلی که داریم این است که چرا با بزرگانمان مناسبتی برخورد می‌کنیم. چرا باید در طول سال بی‌اعتنا باشیم و با فرا رسیدن سالگرد شهادت و یا فوتشان به تکاپو بیفتیم. این خیانت به یک متفکر است و  ادای وفاداری به یک اندیشمند را درآوردن است. این یک علامت غلط فرستادن است.

افروغ با اشاره به دغدغه‌های شهید مطهری گفت: اگر ما به اندیشه‌های ایشان توجه می‌کردیم امروز شاهد بسط اندیشه‌های ایشان بودیم، اما نه تنها این کار را نکردیم، بلکه حتی چندان بحث دقیقی هم از اندیشه‌های ایشان نداریم. برای این مسئله هم مثال‌های متفاوتی می‌توانیم بیاوریم: مثلاً در مسئله آزادی یا در سازمان روحانیت که ایشان طرح‌هایی هم دارد، در جایگاهی که ایشان برای روحانیت قائل است توصیه می‌کند که روحانیت بیشتر به شان نظارت و نظریه پردازی بپردازند و در نظر ایشان نیست که روحانیت تصدی گری کند، اما ما شاهدیم که روحانیت بیشتر وارد تصدی‌گری شده و از بخش نظریه‌پردازی غافل مانده است.

وی در پایان گفت: تفکرات ایشان در مورد هویت ایرانی و یا تفکرات سلفی و پان ایرانی خیلی جالب است، فقط کافی است شهروندی کتاب نهضت‌های اسلامی در یک صد ساله اخیر را مطالعه بکند تا متوجه شود که ایشان چه تهدیدی را متوجه انقلاب اسلامی می‌داند،  تهدیدی که ریشه در اندیشه سلفی و ایرانی‌گری دارد و ایشان این را از جمله تهدیدات انقلاب می‌داند. من فکر می‌کنم که بایستی اهتمام جدی‌تری به آرای ایشان داشته باشیم و عملاً به اندیشه های‌ایشان توجه کنیم و آنها را گسترش دهیم.

انتهای پیام/