حیات‌بخشی قصاص را تنها صاحبان درک عمیق و دقیق می‌توانند درک کنند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چند روز قبل روزنامه تازه‌تأسیس «آسمان» مطلبی از زبان داود هرمیداس باوند، از اعضای منتسب به جبهه منحله ملی نقل کرد که در آن حکم قرآنی قصاص «غیرانسانی» توصیف شده بود. به همین بهانه حجت‌الاسلام والمسلمین محسن غرویان، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) و استاد حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با تسنیم به بررسی وجوهی از پشتوانه‌های شرعی و عقلی آموزه قرآنی قصاص و نقش آن در حفظ حیات و امنیت جامعه پرداخت.

وی گفت: ما دو قسم احکام در فقه داریم؛ نخست احکامی که مبتنی بر یک دلیل عقلی هستند و دلیلش هم برای ما روشن است؛ و قسم دوم احکامی است که از تعبدیات فقهی هستند، ولی حتما حکمت و مصلحتی پشت آنان نهفته است، ولی ما حکمت و علت حکم را به‌طور صددرصد نمی‎دانیم و تعبداً به آنها متعبد هستیم. حکم قصاص از احکامی است که یک بعد عقلانی دارد و یک بعد تعبدی.

حجت‌الاسلام غرویان اضافه کرد: بعد عقلانی قصاص آن وجه است که در حقیقت قصاص برای ریشه‌کن کردن فساد در جامعه است، همچنان که قرآن هم تصریح کرده  «وَ لَکُم فِی القِصاصِ حَیاة یا اُولِی الاَلباب»؛ «لُب» که جمع آن «الباب» است به‌معنای درک و فهم عمیق است و مراد قرآن آن است که کسانی که درک عمیق و دقیقی داشته باشند می‌توانند به این مسئله حیات‌بخشی حکم قصاص برسند. بخشی از فلسفه حکم قصاص را ممکن است ما ندانیم، ولی از مسلمات فقهی و قرآنی ماست و در این‌گونه موارد ما متعبدیم و در واقع اگر تلاشی هم بکنیم، برای رسیدن به حکمت حکم است نه علت آن.

وی اضافه کرد: نگاه بنده به حکم قصاص این است که حتماً یک مصلحتی در پی این حکم است که خداوند این‌چنین فرموده و ممکن است ما به آن مصلحت نرسیم و ممکن است به بخشی از مصلحت این حکم الهی دست پیدا کنیم. کما اینکه در حقوق بشر امروز هم در برخی از کشورها از جمله در خود آمریکا و اروپا و... می‌بینیم با آنکه حکم اعدام وجود ندارد، اما وقتی برای ریشه‌کن کردن یک فساد به آخر خط برسند و هیچ راه دیگری وجود نداشته باشد، آنجا نیز حکم اعدام را جاری می‌کنند. بنابراین ممکن است ما به فلسفه این حکم دقیقاً احاطه پیدا نکنیم، اما قطعاً مطمئنیم که خداوند مصلحتی برای آن در نظر گرفته است.

انتهای پیام/*